
«ايران به برخي از خريداران نفتياش در آسيا، پيشنهاد خريد قسطي نفت خود را با پرداخت پول نفت در شش ماه بعد از آن ارايه كرده است.» اين را روزنامه فايننشنالتايمز درگزارش روز پنجشنبه خود منتشر و به نقل از مقامات مستقر در حوزه خليجفارس و فروشندگان اروپايي آورده است: «ايران به خريداران عمده نفتي خود در آسيا از جمله هند، تسهيلاتي ويژه براي پرداخت قيمت نفت ارايه كرده است و تلاش ميكند اثر تحريمها را كم كند و صادركنندگان نفتي رقيب خود در اوپك را در جذب مشتريان عمدهاش ناكام بگذارد.» آنطور كه اين روزنامه انگليسي محاسبه كرده خريداران نفتي عملا هر ماه رقمي در حدود 2/1 دلار تا يك دلار و 50 سنت نفت ايران را ارزانتر ميخرند: «اگر فرصت ششماهه به خريداران براي پرداخت قيمت نفت وارداتي از ايران را هم محاسبه كنيم، اين خريداران، نفت ايران را 5/7درصد زير قيمت جهاني نفت ميخرند.» عرف تسويهحساب پول نفت 30روزه است. ايران سالگذشته اما، براي خريدار عمده چيني فرصت 90روزه هم قايلشده است.
هند، چين را پشت سر گذاشت
هند «عجيب» از تحريم نفتي ايران «كام» ميگيرد. هم امضاي ايران را گرفت تا 45درصد پول نفت وارداتياش را به روپيه بدهد هم تجارش را به تهران فرستاد تا اجناس هندي را به جاي دلارهاي نفتي راهي تهران كند. سال گذشته بعد از آنكه هند تحتتاثير تحريمها، پنجميليارد دلار از پول نفت ايران را پيش خود نگه داشت، مقامات ايران التيماتوم فرستادند كه ممكن است ديگر نتوانند نفت به «مهاراجه»ها بفرستند. مسير «هالك بانك» تركيه براي تسويهحساب پول نفت ايران باز نشد اما هنديها، با اعلام اينكه به دليل تحريمهاي بانكي، نميتوانند پول نفت ايران را تسويه كنند تابلوي كاهش خريد نفت را بالا بردند تا امتياز پرداخت پول نفت به روپيه و تحويل جنس هندي به جاي دلار نفتي را دريافت كردند. حالا هم فايننشنالتايمز گزارش كرده كه هنديها پول نفت ايران را شش ماه پس از تحويل پرداخت ميكنند. يك موسسه نفتي در ژنو، اعلام كرده است، هند در سه ماه نخست سالجاري، روزانه به طور متوسط 433هزار بشكه نفت از ايران خريداري كرده است در حاليكه هنديها در سهماهه نخست سال گذشته ميلادي، روزانه 351هزار بشكه نفت از ايران خريد كردهاند. يعني در مقايسه سهماهه اول، هنديها امسال بهطور متوسط روزانه 87هزار بشكه بيشتر از ايران نفت خريدهاند. متوسط واردات نفتي هند از ايران در سال 2011 ميلادي 326هزار بشكه بوده است.
نماينده ايران در اوپك چه گفت؟
عربستان رقيب مهم ايران در بازار هند و چين است. پالسهاي اين كشور براي هند، ايران را ناچار كرد به هر شكل ممكن، بازارهاي نفت خود را بهويژه در شرايط تحريمي اروپا، حفظ كند. چين، در سهماهه نخست سال جديد ميلادي واردات نفت از ايران را به 256هزار بشكه در روز رسانده است. كشورهاي عضو اوپك روزانه حدود 31ميليون و 300هزار بشكه در روز نفت توليد كردهاند كه حدود يكميليون و 300هزار بشكه بيشتر از سهميه توافقشده اعضاست. گفته ميشود مقداري از اين اضافه توليد به بازارهاي ايران رفته است. محمدعلي خطيبي، نماينده ايران در اوپك در اينباره در گفتوگو با «شرق» ميگويد: «نميتوانيم بهطور مشخص بگوييم كه اضافه توليد اوپك بهطور مشخص در كدام بازارها رفته است. اما فكر ميكنم بيشتر اين اضافه توليد به سمت افزايش ذخيرهسازيها سوق پيدا كرده باشد.
آقاي خطيبي، بازار نفتي هند و چين، بازارهاي مهمي است. اما به نظر شما براي حضور در اين بازارها چه ميزان هزينه معقول است؟ چرا بازارهاي نفتي آسيا اينچنين اهميت مييابد؟
بازارهاي نفتي آسيا بازار رو به رشدي است. تقاضاي نفتي، قبلا در كشورهاي حوزه OECD بالا ميرفت. اما الان بازار آسيا روبه رشد است. به همين دليل، اين بازارها، نهتنها براي ايران، بلكه براي عربستان، روسيه و حتي كشورهاي آفريقايي مهم است. درباره برآورد هزينه و فايده براي حضور در اين بازارها هم، امور بينالملل شركت ملي نفت كارها ر ا انجام ميدهد.
روزنامه فايننشنالتايمز، هفته گذشته در گزارشي اعلام كرده است ايران بخشي از پول نفتياش را از هند و برخي از كشورهاي آسيايي ششماهه دريافت ميكند. با توجه به سابقه جنابعالي در بازار نفت، سوالم اين است آيا دريافت پول نفت بيش از بازه 30 روزه سابقه داشته است؟
بله، در بازار نفت اين موارد سابقه داشته است. از خيلي وقت پيش هم مسبوق به سابقه بوده است. بعضي مشتريان پول نفت را 30روزه ميدهند، بعضي 60 روزه و بعضيها 90 روزه. اين پديده جديدي نيست. روال عادي بازار است. بسته به توافقاتي است كه با مشتريان انجام ميشود.
آيا شما به افزايش بيش از يكميليون بشكهاي توليد اوپك انتقاد داريد؟
اوپك روي سقف توليد روزانه 30ميليون بشكه توافق كرده است. در اجلاس آينده آقايان وزرا در اين مورد بحث ميكنند. اما الان خيليها سوال ميكنند كه اگر اوپك روي توليد 30ميليون بشكهاي توافق كرده است چرا حالا بيش از 31ميليون و 200هزار بشكه توليد ميكند.
به نظر شما چرا؟
تصور من اين است كه مصرفكنندگان نفت نگرانيهايي از آينده دارند و نفت بيشتري ذخيره ميكنند.
سفير هند در آمريكا: در حال كاهش اتكا به نفت ايرانيم
هنديها شطرنجبازان قهاري هستند. خاطرات بازي «آناند» هندي و رقابتش با كاسپاروف روسي، هنوز زنده است. حالا سفير هندوستان در آمريكا پيشبيني كرده است مقامات آمريكايي، به دليل تبديلشدن هند به بزرگترين خريدار نفت ايران، مجازاتهايي را براي اين كشور درنظر بگيرند. او در گفتوگويش با «كريستين ساينس مانيتور» خطاب به مقامات آمريكايي گفته است: «ما در حال كاهش اتكاي خود به نفت ايران هستيم. همچنان كه با طرف آمريكايي بحث داشتيم مقدار قابلتوجهي در آينده كاهش خريد نفت خواهيم داشت.» سخن از فشار آمريكا گفتن و همزمان استراتژي كاهش خريد نفت را پيش كشيدن، ميتواند توجيه قويتري براي گرفتن شرايط بهتري از ايران بهوجود آورد. هند در سهماهه اول سال 20121، بزرگترين مشتري نفتي ايران بود.
كاهش دوباره 50هزار بشكهاي توليد نفت ايران
حضور در بازارهاي نفتي، با وجود تحريمها نكته استراتژيكي است. اگر توليدكنندهاي از بازاري خارج شد، به سختي ميتواند دوباره در آن حاضر باشد. اما از يكسو نبايد هزينههاي بالا را پذيرفت و از سوي ديگر نبايد اجازه داد كه قدرت توليد نفت براي رقابت با ديگر توليدكنندگان كاهش يابد. آژانس بينالمللي انرژي گزارش كرده نفت ايران در ماه مارس نسبت به ماه گذشته، روزانه 50هزار بشكه كاهش يافته و به سهميليون و 300هزار بشكه در روز رسيده است. اين رقم بيش از آغاز سال 2012، سهميليون و 550هزار بشكه گزارش شده بود. مقامات نفتي ايران، اين آمار را تاييد نميكنند. يك موسسه ناظر بر انتقال دريايي نفت هم گزارش داده كه صادرات نفت ايران در ماه مارس، يكميليونو600 هزار بشكه بوده است.
صادرات نفت ايران در اوايل سال گذشته، روزانه دوميليون و 400هزار بشكه بود. به گزارش اين منبع، هند در ماه گذشته، 9/9ميليون بشكه نفت از ايران خريده است. اين رقم 300هزار بشكه بيش از متوسط ماهانه سال گذشته است. يك منبع مطلع در خصوص احتمال مهلت شش ماهه براي تسويهحساب پول نفت ايران به «شرق» گفت: «اگر شركت ملي نفت بخواهد زمان شش ماهه را براي تسويهحساب پول نفت در نظر بگيرد بايد علاوه بر وزير نفت مجوز ستاد تدابير ويژه اقتصادي را هم بگيرد.» هرچند هنوز نميتوان درخصوص صدور چنین مجوزی و اجرای آن از جانب امور بینالملل شرکت ملی نفت تاييديهاي نوشت اما بايد گفت حالا هند بزرگترين وارد كننده نفت ايران است. با چه شرايطي؟
منبع:شرق