
اتاق نیوز- مدير كل اقتصادي بانك مركزي از رسيدن نقدينگي به بالاي 376 هزار ميليارد تومان تا پايان بهار 91 خبر داده و ضريب رشد نقدينگي نسبت به مدت مشابه سال قبل را 24.6 درصد اعلام كرده است.اين خبر در شرايطي اعلام شده كه پيش از اين كارشناسان نسبت به پيامدهاي تورمي رشد نقدينگي هشدار داده و گفتهاند بيضابطه بودن رشد نقدينگي ميتواند ضربات جبران ناپذيري را بر اقتصاد كشور وارد كند. اين در حالي است كه مقام معظم رهبري در ديدار روز پنجشنبه، دوم شهريور ماه خود با اعضاي هيات دولت بر چاره جويي براي مهار رشد نقدينگي تاكيد كردند.
در اين راستا مدير كل اقتصادي بانك مركزي از اضافه برداشت بانكها از منابع موجود بهعنوان يكي از دلايل رشد نقدينگي ياد كرده است. انتشار اين خبر باعث انتقاد و اعتراض نمايندگاني چون احمد توكلي شده است. او خواستار انضباط مالي و پولي دولت براي فائق آمدن بر مشكل رشد نقدينگي در كشور شده است. تعدادي ديگر از كارشناسان هم بي انضباطي پولي دولت را عامل رشد نقدينگي اعلام كردهاند.
غول نقدينگي در اقتصاد كشور همچنان بزرگتر ميشود. اين موضوع را ميتوان از لابهلاي سخنان مديركل اقتصادي بانك مركزي بيرون كشيد كه از رشد 24.6 درصدي نقدينگي در پايان خرداد ماه سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل سخن گفتهاست. او حجم نقدينگي در روزهاي پاياني بهار امسال را 376 هزار و 730 ميليارد تومان عنوان كرده و گفته كه نقدينگي در سه ماه ابتدايي سال 7 درصد افزايش يافتهاست.
اين در حالياست كه بسياري از كارشناسان ميزان افزايش نقدينگي در سالهاي پيش را چيزي در حدود 4.7 درصد عنوان ميكنند و با اين تعاريف ميتوان فهميد كه سرعت رشد غول نقدينگي در سه ماه ابتدايي سال چقدر بالا بودهاست.
عمدهترين موضوعي كه كارشناسان از آن به عنوان دلايل افزايش نقدينگي در اقتصاد كشور ياد ميكنند ميتوان به برداشتهاي اضافهبر سازمان بانكها از حساب بانك مركزي اشاره كرد. البته بايد توجه داشت كه بانكها تحت اختيار خود دست به چنين برداشتهايي نميزنند بلكه زير فشار دولت براي تامين منابع مالي مورد نياز - طرحهاي نظير مسكنمهر- از حساب بانك مركزي برداشت ميكنند و اين نقدينگي در اقتصاد كشور جاري ميشود. از سوي ديگر حجم بالاي واردات و نياز به منابع براي تامين دلار و تلاش بانك مركزي براي چاپ اسكناس مورد نياز از ديگر دلايل رشد نقدينگي عنوان شدهاست.
رشد 7 درصدي نقدينگي در سه ماه
در همين زمينه مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به رشد 24.6درصدی نقدینگی در پایان خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل گفت: حجم نقدینگی در پایان بهار به 376 هزار و 730 میلیارد تومان رسیده است.
ابوالفضل اکرمی با اشاره به رشد 7 درصدی نقدینگی در پایان خرداد ماه نسبت به پایان سال گذشته اظهار داشت: حجم کل نقدینگی در پایان بهار به 376 هزار و 70 میلیارد تومان رسیده است. وی افزود: در این مدت پایه پولی 5.5 درصد رشد داشته و ضریب فزآینده با 1.3 درصد رشد به 4.669 درصد رسیده است.
مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی درخصوص دلایل افزایش نقدینگی در این مدت گفت: مهمترین دلایل رشد نقدینگی عمدتاً ناشی از خطوط اعتباری و اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی بوده است.
به گزارش فارس، وی در پاسخ به این سوال که آیا پرداخت خطوط اعتباری برای تامین منابع مسکنمهر بوده است، اظهار داشت: در سهماهه اخیر خطوط اعتباری برای مسکنمهر نبوده است.
اکرمی با بیان اینکه نقدینگی در خرداد ماه امسال نسبت به خرداد سال گذشته 24.6 درصد رشد داشته است، تصریح کرد: بانک مرکزی برنامههایی را برای کنترل نقدینگی مانند انتشار اوراق مشارکت یا اخذ سپرده ویژه برای کاهش قدرت تسهیلاتدهی بانکها برای سال جاری در نظر دارد. وی تاکید کرد: با در نظر گرفتن سال حمایت از تولید ملی، در صورتی که رشد نقدینگی از عدد مد نظر بانک مرکزی بالاتر باشد، ابزارهای لازم برای کنترل آن اعمال خواهد شد. اکرمی با اشاره به تفاوت اوراق مشارکت بانک مرکزی با سایر اوراق مشارکت منتشر شده، افزود: اوراق مشارکت ابزار کنترلی برای مهار نقدینگی است و بانک مرکزی در جریان عملیات مالی خود نیازمند خلق پول است که میتواند با استفاده از منابع جذبشده حاصل از فروش این اوراق استفاده کند.
همپايي عوامل تشديدكننده رشد نقدينگي
از سوي ديگر احمد توكلي عضو كميسيون برنامهوبودجه مجلس به افزايش نقدينگي در كشور واكنش نشان داده و در سخنان خود دولت را عامل رشد نقدينگي عنوان كردهاست. اين عضو کمیسیون برنامه و بودجه از افزایش همزمان سه عامل تشدید نقدینگی شامل نرخ رشد نقدینگی، سرعت گردش پول و افزایش پایه پولی خبر داده و گفت: نرخ رشد نقدینگی در سه ماه نخست سال جاری به رقم بی سابقه 7 درصد رسید، در حالی که این رقم در سالهای قبل در بالاترین رقم به 4.7درصد برای سهماهه رسیده بود.
وی افزود: متاسفانه هم حجم نقدینگی افزایش بیسابقه داشته، هم سرعت گردش پول و نقدینگی به مرز بی سابقه 4.7 بار در سال رسیده، یعنی هر قطعه اسکناس به طور میانگین سالی 4.7 بار بین مردم دستبهدست میچرخد و هم حجم پایه پولی یا همان پول پرقدرت افزایش یافته است.توکلی افزود: نقدینگی در واقع نشانه تقاضای بالقوه جامعه است و وقتی نقدینگی افزایش یافت، تقاضای بالقوه در جامعه بالا میرود و اگر عرضه کالا و خدمات به همان سرعت و شیبی که تقاضا در جامعه افزایش یافته، با افزایش مواجه نشود، باعث تورم در جامعه میشود یا اینکه جامعه در معرض تورم بالقوه قرار میگیرد که در سالهای بعد این تورم ظاهر میشود.
این استاد اقتصاد افزود: نقدینگی اجزایی دارد که مهمترین آن پایه پولی است که عبارت از پول پرقدرت است که بانک مرکزی از دولت یا از بانکهای دولتی طلب دارد یا اینکه خالص ذخایر خارجی بانک مرکزی كه افزایش مییابد، ارز خارجی خریداری میکند که مجبور است برای تبدیل آن اسکناس نو چاپ کند و روانه بازار کند و این پول پرقدرت هر چند بار در اقتصاد بچرخد که همان سرعت گردش پول است، ضرب در حجم پول پرقدرت میشود که نقدینگی را تشکیل میدهد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در سالهای اخیر هم نقدینگی و هم سرعت گردش پول و هم پول پرقدرت یا پایه پولی افزایش یافته است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه افزود: بین سالهای 84 تا 90 رشد نقدینگی نوسان داشته به گونهای که در سال گذشته به 19.4 درصد رسیده و در سه ماهه سال جاری رشد نقدینگی 7 درصد بوده در حالی که در هیچ سالی در این بازه زمانی این نرخ از 4.7 درصد افزایش نیافته، بنابراین هم نقدینگی زیاد شده و هم نرخ رشد آن افزایش یافته و افزایش پایه پولی بر ضریب گردش پول باعث تورم شده است.
وی افزود: بانکهای دولتی تحت فشار دولت اضافه برداشت از بانک مرکزی انجام میدهند و چون مدیریت خوبی بر مصارف این منابع ندارند، بنابراین فشار به بانک مرکزی وارد میشود که البته در دنیا بانکهای دولتی اگر هم از بانک مرکزی قرض میکنند، باید کوتاهمدت و اندک باشد، اما در کشور ما استقراض بانکها از بانک مرکزی هم زیاد شده و هم طولانی مدت است.
توکلی اضافه کرد: از طرفی دولت جرایم بانکها نزد بانکمرکزی بابت اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی را میبخشد و اگر بانکها بابت این کار جریمه شوند پایه پولی آنقدر افزایش پیدا نمیکند.
توکلی افزود: به عنوان مثال دولت تصمیم میگیرد برای خانهدار شدن اقشار ضعیف و کمدرآمد مسکن مهر درست کند، که با فشار دولت بانک مرکزی به چاپ اسکناس اقدام میکند، تا اقشار ضعیف صاحب خانه شوند، اما از طرفی همین پول پرقدرت باعث افزایش تورم و کاهش قدرت خرید همان اقشار ضعیف و موجب افزایش قیمت مسکن میشود یعنی در ظاهر این کار به خاطر مستضعفان بوده اما در واقع علیه آنها میشود.
توکلی در مورد افزایش مطالبات بانک مرکزی از بانکها گفت: تا آخر اسفند 89 این رقم به 420 هزار میلیارد ریال رسیده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مورد مطالبات بانک مرکزی از دولت گفت: این مطالبات افزایش نیافته و عمدتا از سوی دولت تسویه شده است. وی یکی دیگر از دلایل افزایش نقدینگی را افزایش خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی عنوان کرد و گفت: وقتی دلارهای نفتی در نزد بانکمرکزی افزایش مییابد، برای خرج کردن آنها و تبدیل به پول داخلی نیاز به چاپ اسکناس است که این امر باعث افزایش نقدینگی و سپس افزایش تورم میشود.
منبع:تهران امروز