شرايط فعلي اقتصاد ايران و در اين بين وضعيت رشد صنعتي بدون شك در چند سال اخير به هيچ عنوان مساعد نبوده است.
از سوي ديگر گزارش فصلي وضعيت اقتصادي و صنعتي كشور كه به سفارش اتاق تهران توسط پژوهشكده پولي و بانكي تهيه شده، تاييد ميكند رشد صنعتي فصل تابستان منفي شده است. براساس اين گزارش رشد توليدات صنعتي در فصل تابستان به عدد منفي 13.1 درصد رسيده كه به خوبي نشان ميدهد تا چه اندازه اقتصاد اين روزهاي كشور بيمار و رنجور شده است. با اين حال بايد عنوان كرد كه اقتصاد كشور به ركود مطلق بسيار نزديك شده است. با پذيرفتن اين موضوع كه ركود به صورت كامل بر اقتصاد كشور چيره شده و هيچ راه گريزي نيز از پذيرفتن اين حقيقت تلخ وجود ندارد، حال بايد به فكر چارهيي براي اين مشكلات بود. از ديدگاه من ركود عمومي حاكم بر اقتصاد دليل اصلي براي منفي شدن رشد توليدات صنعتي و بهطور كلي بخش توليد در ماههاي گذشته است. فكر ميكنم بارها در مورد چگونگي قدم گذاشتن به دوران كساد صحبت كرده باشم. اما دليل اصلي ادامه ركود در كشور ديگر به مولفههاي خارجي باز نميگردد. در سالهاي گذشته كه تحريمهاي بينالمللي به قوت خود باقي مانده بودند بيشتر تحليلگران فشار تحريمها و بسته شدن دريچههاي جهاني به روي فعالان اقتصادي را مهمترين دلايل كاهش توليد ميدانستند. اما آيا در شرايط فعلي كه ايران با قدرتهاي جهاني به توافق رسيده و تحريمهاي بينالمللي تا چند وقت ديگر برداشته ميشود باز هم بايد چنين تفكري داشت؟ اكنون بايد چارهيي براي مشكلات داخلي كه نبود تقاضا و كاهش قدرت خريد مردم است، جوييد. دولت براي حل مشكل تقاضا در كشور از بسته رونق رونمايي كرد. البته بدون شك مهمترين واصليترين مشكلي كه بارها در جلساتي كه با دولتيهاي داشتيم و مطرح كرديم بدهيهاي قفل شده دولت به بخش خصوصي است. حتي به دولتيها گفتيم كه به هر قيمتي شده بدهيهاي بخش خصوصي را پرداخت كنند تا تغييري در اقتصاد نيز ايجاد شود اما تمام اين پيشنهادها تاكنون آب در هاون كوبيدن بود و تاثيري نداشته است. به هر حال تمام اين عوامل دست در دست هم دادند و تجارت خارجي را هم تحت تاثير منفي خود قرار داد و صادرات نيز در ماههاي گذشته حركت قابل قبولي نداشته است و بايد منتظر بود تا تحريمهاي بانكي و ساير تحريمها برداشته و بخش صادرات با تغيير روبهرو شود و در جهت مثبت حركت كند.
با اين حال، حجم وسيعي از بدهيها مربوط به دولت قبل است. به نوعي دولت آقاي روحاني ميراثدار مشكلاتي است كه دولت قبل براي بخش خصوصي ايجاد كرد و همواره نيز بخش خصوصي را به رسميت نميشناخت. البته بايد عنوان كنم كه متاسفانه دولت يازدهم هم انگار برآورده كردن خواستههاي بخش خصوصي آنچنان برايش مهم نيست. ما چنين انتظاري از دولت تدبير و اميد نداشتيم. دولت يازدهم از شروع فعاليت خود بارها عنوان كرد كه از بخش خصوصي حمايت ميكند كه متاسفانه تاكنون شاهد حمايت همهجانبهيي نبودهايم.
از سوي ديگر نبايد با برداشته شدن تحريمهاي بينالمللي منتظر اتفاق بسيار خاصي بود، زيرا همانطور كه عنوان كردم عمده مشكلات اقتصادي در حال حاضر ريشهيي داخلي دارند. با اين حال بعيد است كه در سال جاري تغيير قابل توجهي در زمينه خروج از ركود رخ دهد. اميدواريم كه در سال آينده تحركي در بخشهاي مختلف اقتصاد از جمله توليد ايجاد شود. البته بعيد به نظر ميرسد در سال جاري تغيير قابل توجهي براي خروج از ركود اتفاق بيفتد اما اميدوار هستيم اگر روند تغييرات براي برداشته شدن تحريمها به شكل مطلوبي انجام شود در سال آينده شاهد تحركي در بخشهاي مختلف اقتصاد از جمله توليد باشيم.
براي اينكه بتوانيم جريان سالمي در روال توليد كشور ايجاد كنيم بايد تمام توان، اراده و قوانين به سمت خروج از ركود سوق داده شود. همانگونه كه آمارها نشان ميدهد نيمه اول امسال بخش توليد شرايط مثبتي نداشته است و در نيمه دوم سال به ويژه در سه ماه آخر سال توليد، شيب ملايمتري به خود خواهد گرفت و براي همين با افت بيشتري در بخش توليد مواجه ميشويم.
رئیس کمیسیون صنعت اتاق تهران
منبع: اتاق تهران