اتاق خبر- «فایننشال تایمز» را در ایران و قدیمتر، گاهی تحتاللفظی، «تایمز مالی» میخواندند. اگر بخواهیم از وسط تاریخچه این روزنامه داستانش را شروع کنیم، میتوانیم بگوییم که در سال 1945 دو روزنامه اقتصادی کوچک در لندن با هم ادغام شدند و روزنامه فایننشال تایمز کنونی به وجود آمد.
این دو روزنامه کوچک قبل از ادغام، یکی فایننشال نیوز و دیگری فایننشال تایمز نام داشت.
فایننشال نیوز روزنامهای اقتصادی بود که در سال 1884 به وسیله هری مارکز تاسیس شد. مارکز یک روزنامهنگار اهل لندن بود که وقتی از اقامتش در امریکا بازگشت، فایننشال نیوز را پایه گذاشت. روزنامه در ابتدا «فایننشال اند ماینینگ نیوز» به معنی «اخبار مالی و معدنی» بود اما بعدتر نامش به فایننشال نیوز تغییر کرد. در آن دوران، مارکز فضای مساعدی برای انتشار روزنامه اقتصادی در لندن مشاهده کرده بود. باید گفت که قبل از او نیز نشریات اقتصادی مثل گلد استاندارد در لندن، مرکز اقتصادی جهان آن روزگار، چاپ میشد اما هیچ روزنامهای مثل روزنامه مارکز به پوشش کامل بازار بورس و مشاوره به سهامداران برای خرید یا فروش سهام نمیپرداخت.
چهار سال بعد، در سال 1888 روزنامه فایننشال تایمز با رهبری لئوپولد گراهام شروع به انتشار کرد که تا بعد از جنگ جهانی دوم و قبل از ادغام، رقیب فایننشال نیوز بود. او زیر لوگوی نشریه مینوشت روزنامهای «دوست کارشناسان مالیِ صادق و کارگزاران قابل احترام سهام» است. برخلاف فایننشال نیوز که 25 سال مدیریت و سردبیری مارکز را شاهد بود، فایننشال تایمزِ قدیمی از همان سال اول چند دست چرخید تا اینکه به دست داگلاس مکرای افتاد که هیچوقت وفاداری به نشریه را در رقابت با فایننشال نیوز از دست نداد. بعد از مدتی بحران مالی، مکرای موفق شد که با روشهای بازاریابی درست، نشریه را به موفقیت اقتصادی برساند و در سال 1893 روزنامه را روی کاغذ صورتی منتشر کرد تا روی دکه روزنامهفروشی بهخوبی از رقبای خود بازشناخته شود. در سال 1910 فایننشال تایمز انتشار مجلهای را برای روزهای جمعه که آخرین روز کاری هفته بود شروع کرد.
تا قبل از جنگ جهانی اول، فایننشال نیوز و فایننشال تایمز به شدت با هم رقابت میکردند، بارها به هم خبر زدند، از تیراژ یکدیگر پیشی گرفتند و درآمدشان را به رخ هم کشیدند. اما جنگ جهانی نقطهعطفی برای آنها بود؛ فایننشال نیوز در یک اشتباه استراتژیک به کمک دولت برای جنگ رفت و عملا به «دست نامرئی» دولت برای پروپاگاندای جنگی تبدیل شد و با اینکه همچنان در گزارشگری قواعد حرفهای را رعایت میکرد، تا حدی از چشم خوانندگان افتاد. اما فایننشال تایمز به همان روال سابق ادامه داد و برای مخاطبان به «انجیل کارگزاران سهام» تبدیل شد. این مسیر ادامه داشت تا اینکه در سال 1919 شرکت برادران بِری که مالکیت ساندی تایمز و بعدتر دیلی تلگراف را داشت کنترل فایننشال تایمز را به دست گرفت.
دایره مطالب فایننشال تایمز محدود و خستهکننده بود اما آن قدر مورد اعتماد بود که نگرانیهای مخاطبان کلاهشاپوپوش خود را برطرف کند. از آن سو، فایننشال نیوز نیز با به عوض کردن چند سردبیر، تلاش کرد خود را بازسازی کند. این نشریه برای بهروز شدن سعی کرد روزنامهنگاران جوان را جذب کند، شکل خود را تغییر دهد و از سردبیرانی بهره بگیرد که بعدها در دولت سمتهای مهمی کسب کردند. اما همه اینها باعث نشد که روزنامه اوج بگیرد و هیچگاه تیراژش بیشتر از یکسوم تیراژ فایننشال تایمز نشد.
در سال 1945 صاحب فایننشال تایمز، لرد کمروز، به فایننشال نیوز پیشنهاد کرد که روزنامهاش را بخرد. این پیشنهاد به خاطر این بود که از نظر اقتصادی نشریه با مشکلاتی مواجه بود. لرد میخواست روی دیلی تلگراف تمرکز بیشتری داشته باشد و نیز معتقد بود که وضعیت لندن بعد از جنگ نمیتواند دو روزنامه اقتصادی را تاب بیاورد. فایننشال نیوز روزنامه را خرید، دو نشریه در هم ادغام شدند و به دلیل تیراژ بالاتر فایننشال تایمز، صرفه مالی بیشتر و نیز رنگ صورتی روزنامه، نام نشریه ادغامشده فایننشال تایمز تعیین شد؛ فایننشال تایمزی که تا همین امروز نیز منتشر میشود.
فایننشال نیوز به عنوان یک روزنامه مستقل و از نظر اسمی مُرد اما روح آن در فایننشال تایمز حلول کرد؛ چراکه رئیس هیئت مدیره و سردبیر روزنامه ادغامشده همان افراد در فایننشال نیوز بودند. این روزنامه گستره پوشش خود را وسیع کرد و به صنعت و تجارت نیز روی آورد. تعدادی از ستونهای فایننشال نیوز سابق به فایننشال تایمز منتقل شدند. سردبیر بعدی، گوردون نیوتون، نیز از نیروهای طرفِ فایننشال نیوز بود و همین راه را ادامه داد. نیوتون 23 سال سردبیر فایننشال تایمز بود و به یکی از مهمترین سردبیران قرن بیستم انگلیس تبدیل شد. او خود مطلب نمینوشت اما بهخوبی با روزنامهنگاری تاثیرگذار آشنا بود.
در سال 1957 شرکت پیرسون که در اصل یک شرکت ساختمانسازی و مهندسی بود فایننشال تایمز را خرید. این شرکت بعدها به بانکداری، تولید، انتشار روزنامههای محلی و کتاب روی آورد. در نیمه دوم قرن بیستم فایننشال تایمز بهسرعت رشد کرد؛ در سال 1959 تیراژش به 100 هزار نسخه رسید. در سال 1979 نسخه اروپایی خود را در فرانکفورت منتشر کرد و تیراژش به 200 هزار نسخه رسید. در دهه 1980 چند نشریه فرانسوی را خرید، بعدتر وبسایت اختصاصی خود را تاسیس کرد و در سال 2001 تیراژش به 500 هزار نسخه در روز بالغ شد. در سال 2003 نسخه آسیایی خود را منتشر کرد. در سال 2013 موسسه «فَستافتی» شروع به کار کرد که به رصد روندهای بازار و پیشبینیهای اقتصادی میپرداخت. اما سال میلادی گذشته، یکی از مهمترین سالها برای فایننشال تایمز بود چون شرکت پیرسون برای تمرکز بیشتر روی حوزه کتاب، روزنامه را به گروه مطبوعاتی نیکی در ژاپن فروخت. با این حال، نیکی اعلام کرد که فایننشال تایمز همان مسیر گذشته را با استقلال حرفهای ادامه خواهد داد.
منبع: اتاق تهران
94106