اتاق خبر: اما به راستی چرا یافتن آرامگاه ابدی چنگیزخان تا این حد دشوار است؟ و دلیل اهمیت یافتنش چیست؟
فاتح بزرگ
چنگیزخان بنیانگذار و فرمانروای «امپراتوری مغولستان»، یعنی بزرگترین امپراتوری بههمپیوستهی تاریخ بود. عمده شهرت او به خاطر لشگرکشیها و پیروزیهای خونین و نیز کشتار دستهجمعی غیرنظامیان است.
فرمانروایی بر چین
چنگیزخان بیش از هر فاتح دیگری موفق به فتح سرزمینها و کشورها شد، اما هرگز نتوانست چین را بهطور کامل تحت سلطهی خود درآورد. در نهایت پسرش، قوبلای خان، توانست بر چین حکمرانی کند؛ گرچه این امر فقط با متحد کردن سلسلهی «یوان» میسر شد.
میراث چنگیز
از دیگر شهرتهای چنگیزخان، ایجاد ثبات در «جاده ابریشم» و نیز تبدیل مغولستان به قطب نظامی و سیاسی بود. امروزه هنوز هم از چنگیزخان با عنوان نمادی برای هویت مغولستان یاد میشود. او همچنین به خاطر متحدسازی قبایل مغول، بر پایی حکومت شایستهسالاری و نیز آزادیِ مذهبی همواره مورد احترام مردم مغولستان بوده است.
خاکسپاری خونین
بعد از مرگ چنگیزخان در سال ۱۲۲۷ میلادی، طبق افسانههای روایتشده، سربازانی که در مراسم خاکسپاری او حضور داشتند، هر کسی را که در راه مقبرهی او بود به قتل رساندند، سپس سازندگان مقبره او و در نهایت خودشان را نیز کشتند. چه این افسانه درست باشد چه نه، هیچ مدرکی از محل مقبرهی او در دست نیست. اما این را میدانیم که مغولها به رسم سنت همواره محل دفن رهبران و بزرگان خود را مخفی نگاه میدارند. چنگیزخان نیز بهطور خاص درخواست کرده بود بدون هیچ ردی دفن شود.
آرامگاه چنگیزخان
آرامگاه چنگیزخان، معبدی است که برای زیارت او اختصاص داده شده است. در واقع این مکان یادبودی به جای مقبرهی اصلی است که در سال ۱۹۵۶ توسط دولت چین به سبک سنتی مغولی ساخته شد.
در جستجوی مقبره
یکی از مشکلات یافتن مقبرهی چنگیزخان این است که امپراتوری مغولستان در آن زمان بسیار بزرگ بود. عبارت «سوزن در انبار کاه» حتی نزدیک به توصیف این موضوع نیست؛ زیرا وسعت امپراتوری مغولستان در بزرگترین وضعیتش به ۳۲۹.۹۹۹.۹۹۳.۹۹۴ کیلومتر مربع میرسید، اما اکنون که این امپراتوری کوچکتر شده است، باز هم جستجو در دشتهای عظیم مغولستان کار سادهای نیست.
حوالی خانه
محققان اغلب بر این باورند که مقبرهی چنگیزخان در حوالی محل تولدش، یعنی «خنتی آیمگ» نزدیک به رودخانهی «اونان» و کوهستان «بورخان خالدون» است.
دره خانها
محققان در گذشته سرتاسر بورخان خالدون و مکانهای دیگر را جستجو کرده و هرازان گودال کشف کردهاند که احتمال میرفت مقبره یا محل دفن بزرگان مغول باشد، اما روشهای جدیتر و سختگیرانهتری برای کندوکاو نیاز است؛ چرا که مردم مغولستان با هر گونه تلاش برای یافتن و نبش قبر چنگیزخان مخالفاند. طبق سنت باستانی، رفتن به مکان مقبره ممنوع است. باستانشناسان نیز به این سنت احترام میگذارند.
یافتن محل مقبره مهم است. با این حال باستانشناسان نیز اجازه هیچگونه حفاری غیرقانونی را صادر نمیکنند.
جستجوی عمومی
«آلبرت یومین لین» از مرکز علوم، هنر، معماری و باستانشناسی دانشگاه کالیفرنیا در ساندیگو، راهی ساده و بدون نیاز به خشونت برای جستجوی مقبرهی چنگیزخان یافته است. او پروژهای را دنبال میکند که طی آن هر کسی میتواند با استفاده از تصاویر ماهوارهایِ باکیفیت و وضوح فوق بالا از منطقهی بورخان خالدون، به یافتن نواحی احتمالی محل مقبره چنگیزخان کمک کند. اخیرا چند مورد از این یافتههای مردمی، کمک شایانی به باستانشناسان کرده است. «لین» امیدوار است که این تحقیقات در نهایت به خود مقبره منتهی شود.