به گزارش اتاق خبر، در حال حاضر دنیا به سمت تولید داروی هدفمند با استفاده از فناوری نانو پیش میرود. کارکرد داروهای هدفمند به این صورت است که اگر دارویی قرار است در یک منطقه مشخص بدن اثر کند و در کل سیستم بدن پخش نشود با استفاده از فناوری نانو میتوان این هدفمندی را با دو عامل کاهش سم و هدفمند کردن رسانش دارو به نتیجه رساند. از سویی بررسی اوضاع جهانی در حوزه علوم و فناوری نانو به روشنی نشان میدهد که سرمایهگذاری این حوزه باید در رده اولویتهای نخست کشور قرار گیرد، زیرا عقب ماندن ایران از قافله در حال حرکت بزرگ جهانی، ضربات جبرانناپذیری به توسعه علمی و فنی کشور در تمامی حوزههای علوم و فناوریهای قرن تازه به ویژه حوزه دارویی وارد خواهد کرد.
تولید داروهای هدفمند نانویی
با توجه به اینکه در آینده داروهای هدفمند و هوشمندی وارد بازار خواهد شد از این رو نقش نانو فناوری در داروهای آینده بسیار تاثیرگذار خواهد بود. با استفاده از نانو فناوری میتوان اثربخشی داروها را زیاد و در مقابل به کاهش اثرات جانبی داروها و کمتر استفاده کردن از ماده شیمیایی برای جذب دارو کمک کرد و تحول بزرگی را در صنعت دارویی به وجود آورد. سعید سرکار، رییس ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در گفتوگو با صمت ضمن تایید این موضوع به اهمیت کاربرد نانو در تولید دارو اشاره کرد و گفت: از آنجایی که داروهایی که در آینده با بکارگیری فناوری نانو وارد بازار میشوند از قیمت بالایی برخوردار خواهند بود و براساس آمار منتشر شده قیمت این داروها ۲۰ برابر داروهای مرسوم است به یقین با چنین قیمتی مردم قادر به خرید این داروها نخواهند بود، از این رو لازم است امروز با تولید داخل این نیاز را رفع و همگام با جهان این داروها را در کشور تولیدکنیم تا علاوه بر رفع نیاز مردم با رقابتپذیر کردن تولید دارو به تولید ثروت نیز کمک کنیم.
رییس ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با اشاره به اینکه درحالحاضر ۳ نوع داروی نانو در کشور تولید شده، گفت: داروی نانو کورکومین با ماده موثر زردچوبه خواص ضد التهابی بالایی دارد و بازار خوبی را نه تنها در ایران بلکه در دنیا برای آن متصور هستیم. داروی دیگر داروی ضد سرطان است که قبل از تولید داخل این دارو به قیمت ۷۰۰ دلار وارد کشور میشد که حدود ۳ سال است که در ایران تولید میشود. داروی دیگر داروی ضد سالک نانویی است که نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای منطقه و امریکای لاتین مانند برزیل و اکوادور نیز بازار خوبی دارد؛ این داروها تاییدیه لازم را داشته و وارد بازار شدند. برخی داروهای دیگر را نیز در مسیر نهایی شدن داریم که تا پایان سال وارد بازار خواهد شد. به گفته سرکار، شرکتهای دارویی با رصد بازار دارو در دنیا به این نتیجه رسیدهاند که باید روی فناوری نانو سرمایهگذاری کنند، چراکه با بیتوجهی به این حوزه در آینده صنعت داروی کشور بازار خود را از دست خواهد داد.
درمان بیماریهای صعبالعلاج
یکی از ۵ اولویتی که در «سند توسعه فناوری نانو» بر آن تاکید ویژهای شده، بحث سلامت و دارو است. با توجه به اهمیتی که این موضوع دارد رشته تحصیلی در مقطع دکترای تخصصی به نام «نانو فناوری دارویی» تاسیس شده است. از سویی عمده پژوهشهایی که در دانشگاهها بیشترین تمرکز روی آن وجود دارد رشته پژوهشی مانند نانو فناوری، پزشکی و نانو بیوفناوری و سلامت و دارو است. سیدمهدی رضایت، مدیر کارگروه توسعه نیروی انسانی ستاد فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری ضمن تایید این موضوع با تاکید بر اینکه بحث سلامت و دارو یکی از موضوعات راهبردی است که در دنیا توجه ویژهای به این دو موضوع میشود به صمت گفت: امروزه فناوری نانو برای درمان بسیاری از بیماریهای صعبالعلاج ازجمله سرطان مورد توجه بسیاری از صاحبان ایده این حوزه قرار گرفته و درحالحاضر استفاده از داروهای هدفمند یکی از بحثهای مورد توجه دنیاست که در کشورمان ستاد توسعه فناوری نانو در صدد گسترش این فناوری و رسیدن به داروهای هدفمند همگام با جهان است. به گفته رضایت در سازمان دارو و غذا کمیتهای به عنوان کمیته نانو فناوری سازمان دارو و غذا وجود دارد؛ این کمیته به عنوان بازوی غذا و دارو پرونده درخواستهای اخذ مجوز را بررسی میکند. طبق آمار تاکنون ۲۵۰ پرونده دارو و غذا درخواست مجوز به این کمیته داشتهاند که از این تعداد ۵۰ محصول موفق به دریافت مجوز شدهاند. همچنین از این تعداد ۵ دارو مجوز کلاسیک یا فناوری نانو داشته و ۳۰ مورد از آنها مربوط به محصولات آرایشی، بهداشتی و تجهیزات پزشکی است. مدیر کارگروه توسعه نیروی انسانی ستاد فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با اعلام اینکه درحالحاضر بیش از ۵۰ شرکت فعال در حوزه سلامت مشغول فعالیت هستند که از این تعداد ۳ شرکت محصولات کلاسیک با فناوری نانو تولید میکنند، تصریح کرد: نمونه برخی از محصولات نانو داروی ایرانی به طور آزمایشی به کشورهای روسیه، مالزی، برزیل، آسیای میانه و قزاقستان صادر شده که در صورت تایید این محصولات با تولید انبوه به این کشورها صادر خواهد شد. رضایت با بیان اینکه بیش از ۱۰ شرکت دانشبنیان در حوزه فناوری نانو موفق به اخذ مجوز از معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری شدهاند گفت: علاوه بر این بیش از ۵۰ شرکت دارویی نانو در این حوزه فعالیت دارند که با توسعه دستاوردهای خود به زودی مورد تایید کارگروه دانشبنیان معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری قرار خواهند گرفت. به گفته او در کل دنیا تعداد داروهایی که با فناوری نانو ساخته میشود، انگشتشمار است که این داروها تنها برای بیماریهای صعبالعلاج تولید میشود و به دلیل کارآیی و قیمت بالا تاثیر شگرفی بر اقتصاد و حوزه سلامت خواهند گذاشت.
رقابت با شرکتهای بزرگ دارویی
فناوری نانو جزو فناوریهایی است که سابقه آن به ۱۵ سال گذشته برمیگردد و کشورمان در دستیابی به این فناوری نسبت به دیگر کشورها عقب نیست. از اینرو پژوهشگران این حوزه توانستهاند به نتایج خوبی در این زمینه دست یابند. محمد میرزایی، مدیر فناوریهای نوین دارویی توفیق دارو با بیان اینکه فناوری نانو در زمینههای مختلفی کاربرد دارد اما استفاده از این فناوری در فرآوردههای دارویی حساسیت بیشتری دارد به صمت گفت: هرچند در این مسیر به پژوهشهای نانو دارویی زیادی دست یافتیم اما برای تجاریسازی این پژوهشها به خوبی عمل نکردیم و تاکنون حدود ۳ محصول به مرحله تجاریسازی رسیدهاند. به گفته میرزایی، فناوری نانو به کاهش عوارض شیمیایی داروها کمک میکند و اغلب از این فناوری برای تولید داروهایی که عوارض شیمیایی بالایی دارند استفاده میشود. یکی دیگر از مزایای استفاده از فناوری نانو در داروها ساخت داروهای هدفمند است. کارکرد داروهای هدفمند به این صورت است که اگر دارویی قرار است در یک منطقه مشخص بدن اثر کند و در کل سیستم بدن پخش نشود با استفاده از فناوری نانو میتوان این هدفمندی را با دو عامل کاهش سم و هدفمند کردن رسانش دارو به نتیجه رساند.
مدیر فناوریهای نوین دارویی توفیق دارو با بیان اینکه نمونههای محدودی در دنیا موفق به تولید دارو با فناوری نانو شدهاند که شرکتهای دانشبنیان برای رقابت باید فعالیتهای خود را همسو با شرکتهای بزرگ پیش ببرند، گفت: با توجه به جدید بودن فناوری نانو و بهویژه حوزه دارو علاوه بر تولید محصولات، استانداردسازی برای دو حوزه کنترل کیفیت و آزمون آزادسازی دارو در بدن با حساسیت بالا انجام میشود.
منبع: صمت
95102