به گزارش اتاق خبر، این سفرهای ارزان بر مبنای پروازهای چارتر شکل می‌گیرند؛پروازهایی که به همان اندازه که قیمت‌های ارزان آنها در فصل‌های کم‌سفر وسوسه‌کننده است، قیمت‌های بالای‌شان در زمان‌های اوج سفر می‌تواند نارضایتی متقاضیان سفر را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر این پروازها شرایط ویژه‌ای دارند که ناآگاهی از آنها ممکن است برای مسافران دردسرساز شود.
براساس تعریف سازمان هواپیمایی کشوری، پرواز چارتری پروازی غیربرنامه‌ای است که در آن، تمام یا بخشی از ظرفیت یک هواپیما (پرواز) به شکل دربستی در اختیار چارترکننده قرار می‌گیرد. یکی از تفاوت‌های مهم پروازهای چارتر با پروازهای برنامه‌ای این است که در پروازهای چارتری، امکان لغو یا تغییر نام مسافر بعد از صدور بلیت وجود ندارد و اگر مشکلی برای سفر خریدار در تاریخ خریداری شده پیش آید، بلیت غیرقابل تغییر است و به اصلاح سوخت خواهد شد.
حمید نجف، کارشناس حمل‌ونقل هوایی در پاسخ به صمت علت غیرقابل استرداد بودن پروازهای چارتر را نبود زمان برای فروش دوباره این پروازها می‌داند و می‌افزاید: از آنجا که این پروازها مربوط به بازه زمانی خاصی هستند، ممکن است فرصت فروش دوباره را به‌دست نیاورند؛ بنابراین غیرقابل استرداد تعریف شده‌اند.
آمار دقیقی از میزان فروش بلیت هواپیما به شیوه چارتری در دست نیست. نجف با تاکید بر این مسئله یادآوری می‌کند که روند و میزان فروش بلیت چارتر در فصل‌های مختلف متفاوت است و نمی‌توان با اطمینان درباره آمار آن سخن گفت.
پیامک‌های رنگارنگ؛ تورهای ارزان
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که پروازهای چارتر دارد، سوءاستفاده‌های احتمالی از این پروازها است. این پروازها اگرچه در زمان‌های کم سفر، با تخفیف‌های ویژه مسافران را تشویق به خرید می‌کنند اما در زمان‌های پرترافیک و به اصطلاح پیک سفر، با قیمت‌های سرسام‌آور عرضه می‌شوند تا کاهش درآمدهای چارترکننده‌ها در زمان کاهش سفرها را یکباره جبران کنند.
این مسئله را از پیامک‌های تبلیغاتی آژانس‌های گردشگری هم می‌توان فهمید. به‌عنوان نمونه تنها یک انفجار در فرودگاه استانبول و کاهش یکباره مسافران ترکیه کافی بود تا آژانس‌های گردشگری قیمت‌ها را بشکنند و انبوهی از تبلیغات پروازها و تورهای لحظه‌آخری و بیش از اندازه ارزان راهی تلفن‌های همراه مردم شود.
نجف معتقد است به دلیل نبود شبکه قابل اعتماد اطلاع‌رسانی و مشخص نبودن چارترکننده‌ها، فضای گل‌آلودی در عرضه بلیت‌های چارتر به‌وجود می‌آید که امکان سوءاستفاده در آن وجود دارد. بنابراین لازم است مسافران برای خرید این پروازها یا تورهای لحظه آخر، تنها به نمایندگی‌های معتبر فروش شرکت‌های هوایی و دفاتر فروش مجوزدار مراجعه و بلیت پروازها را از آنجا تهیه کنند.
او در این زمینه توضیح می‌دهد: به‌دلیل نبود نظارت صحیح، در مواقع پیک سفر برخی دفاتر مسافرتی و گردشگری قیمت‌ها را تا چند برابر افزایش می‌دهند، البته درباره شیوه سرویس‌دهی در تورها، شرکت‌های هواپیمایی نقشی ندارند و تنها در طول سفر باید بر اساس رویه و مقررات خود نسبت به سرویس‌دهی اقدام کنند.
به گفته او، قبل یا بعد از پرواز، تمامی هماهنگی‌ها به عهده دفاتر مسافرتی است. در این میان اگرچه برخی شرکت‌ها خدمات را بر اساس قرارداد منعقد شده میان آژانس و مسافر ارائه می‌دهند اما برخی نیز ممکن است مسافر را در میانه راه رها کنند. وی تاکید می‌کند که مسافران هنگام استفاده از پروازهای چارتری و تورها، باید نسبت به مجوزهای این شرکت‌ها و دفاتر آنها دقت لازم را داشته باشند.
سوءاستفاده از ناآگاهی مسافر
معتبر بودن آژانس هواپیمایی و گردشگری، شرط مهمی در سلامت پروازهای چارتری و تورهای لحظه آخری است. این را یاسر جلالی، کارشناس بازرگانی حمل‌ونقل هوایی به صمت می‌گوید و درباره سوءاستفاده‌های احتمالی ارائه‌دهندگان پروازهای چارتری از مسافران توضیح می‌دهد: گاهی در زمان فروش و صدور بلیت چارتر اطلاع‌رسانی کامل و کافی به مسافر درباره مسائلی مانند غیرقابل استرداد و غیرقابل تغییر بودن نمی‌شود و شرایط این نوع پروازها را به طور کامل توضیح نمی‌دهند و به جای توضیح برای مسافر، تنها به پرسش‌های او پاسخ می‌دهند تا تایید مسافر را بگیرند و بلیت صادر کنند.
به گفته او، مسافران به‌طور معمول درباره مسائلی مانند نوع هواپیما، سرویس داخل پرواز، کیفیت خدمات و احتمال تاخیر می‌پرسند و فروشندگان چارتر نیز بیشتر درباره پایین‌ترین نرخ موجود سخن می‌گویند تا تایید مسافر را زودتر بگیرند. به‌عنوان نمونه ممکن است مسافر بعد متوجه شود که پروازی در ساعت‌های دیگر با کمی قیمت بیشتر هم وجود داشته اما به او اطلاع داده نشده است.
این کارشناس معتقد است در ناآگاهی کامل، بلیت برای مسافر صادر می‌شود و وقتی مسافر با مشکل زمانی مواجه می‌شود متوجه خواهد شد که امکان استرداد و تغییر بلیت وجود ندارد و قادر به انجام کاری نیست.
با توجه به این مسئله این پرسش پیش می‌آید که با توجه به غیرقابل استرداد بودن پروازهای چارتری، بین ارزانی این پروازها و قابل تغییر بودن پروازهای برنامه‌ای کدام را می‌توان انتخاب کرد. جلالی در این زمینه می‌گوید: در ایران در مقایسه با اروپا، حق انتخاب با مسافر نیست و کارمند آژانس برای مسافر تصمیم‌گیری می‌کند در حالی که در کشورهای اروپایی در سایت شرکت هواپیمایی، همه پروازها و شرایط به‌طور کامل در معرض دید مسافر است و او می‌تواند بین پروازها و قیمت‌ها تصمیم‌گیری کند.
او توضیح می‌دهد: در کشور ما به دلیل وجود مشکلات در برنامه‌ریزی‌ها، برای مسافران زیاد پیش می‌آید که حتی سفر قطعی خود را تغییر دهند که ناگریز از تغییر یا استرداد بلیت هستند که در این مواقع اگر بلیت برنامه‌ای (سیستمی) تهیه کرده باشند، خطر از دست دادن کل مبلغ کاهش می‌یابد و هرگونه تغییر یا استرداد کامل، با کسر جریمه‌ای بر اساس ضوابط، قابل اعمال است. این کارشناس بازرگانی حمل‌ونقل هوایی با اشاره به این شرایط، استفاده از پروازهای سیستمی و برنامه‌ای منظم را نسبت به چارتر قابل قبول‌تر و قابل اعتماد می‌داند.
لزوم توجه به مجوز چارتر دهنده
درباره پروازهای چارتری و تورهای لحظه آخری که بر اساس این پروازها برنامه‌ریزی می‌شوند همواره اما و اگرهای زیادی وجود داشته است و تخلفات این پروازها به‌ویژه در زمان‌های اوج سفر همیشه خبرساز بوده است به همین دلیل سازمان هواپیمایی کشوری در اسفند سال گذشته ابلاغیه‌ای در این زمینه به شرکت‌های گردشگری و هواپیمایی ابلاغ و شرایط عرضه بلیت‌های چارتری را شفاف کرد. براساس این دستورالعمل، «مسئولیت رسیدگی، تعیین‌تکلیف و جبران خسارت‌های مسافران در پروازهای تاخیری و ابطالی به عهده چارتر دهنده است و این پروازها قابل انتقال به غیرنیست». براساس این دستورالعمل «چارتر دهنده باید بلیت خود را در اختیار چارتر کننده‌ای قرار دهد که دارای مجوز بند «الف» از سازمان هواپیمایی کشوری باشد. » برای آگاهی مردم از مجوزهای آژانس‌های چارتر دهنده، سازمان هواپیمایی نام همه آژانس‌های کشور که دارای مجوز بند «الف» هستند را به تفکیک شهر و استان در سایت خود قرار داده است. همچنین همه آژانس‌های گردشگری و خدمات هوایی دارای مجوز فروش با تاریخ اعتبار هستند که باید در معرض دید مسافران قرار داده شود. از سوی دیگر کارشناسان به مسافران توصیه می‌کنند در زمان خرید بلیت درباره مجوز فروش چارتر از فروشنده پرسش و بلیت خود را با اطمینان تهیه کنند.
منبع: صمت
95102
