فراز جبلی- درحالي كه تنها 2هفته از استعفاي جلال پور گذشته است تعداد كانديداهاي انتخاباتي براي جايگزين وي 2رقمي شده و هر روز كانديداي جديدي مطرح مي‌شود. درحالي كه رسانهها خبر از احتمال ورود دولتي‌ها مي‌دهند و بيش از 6گزينه دولتي را مطرح مي‌كنند همچنين چندين چهره بخش خصوصي براي رياست مطرح است كمتر كسي به خطر حضور يك رييس با راي حداقلي اشاره دارد. در حقيقت برخلاف دوره قبل ريش سفيدان كمي براي حكميت و ائتلاف ميان گروه‌ها وجود دارد و اين روند مي‌تواند تنها به سود كساني كه يك راي حداقلي دراختيار دارند و تصميم دارند با شكستن راي طرف مقابل به پيروزي برسند. با اين وجود اين نكته از ديد اكثر اعضاي اتاق مغفول واقع مانده است كه هيچگاه يك رييس با راي پايين توانايي مديريت بر اتاق ايران با قدرت و جسارت را ندارد.
مطرح شدن چندين اسم براي رياست
درحالي كه بسياري از افراد مطرح شده براي رياست اصولا مايل به حضور در انتخابات نيستند رسانهها تلاش دارند گزينه‌هاي زيادي را براي رياست مطرح كنند. بر اين اساس تاكنون چهره‌هاي زيادي مطرح شده‌اند كه بعضي از آنها كانديداي اصلي و برخي ديگر تنها گمانه زني هستند. بر اين اساس علاميرمحمد صادقي، حسين پيرموذن، غلامحسين شافعي و پدرام سلطاني از بخش خصوصي مطرح شده‌اند كه البته ميرمحمد صادقي با وجود سابقه زياد در بخش خصوصي اين دوره به‌عنوان نماينده دولت در اتاق حضور دارد. از سمت دولتي‌ها هم مسعود كرباسيان، منصور معظمي و مجتبي خسروتاج مطرح شده‌اند. همچنين از دولتي‌هايي كه با رداي بخش خصوصي، در اتاق حضور دارند و كانديداي رياست هستند مي‌تواند به مسعود خوانساري، محمود اسلاميان، يحيي آل اسحاق و محسن مهرعليزاده اشاره كرد. از طرف ديگر رسانهها گزينه‌هاي ديگري همچون سهل آبادي رييس اتاق اصفهان و رازقي رييس اتاق شيراز را هم به عنوان كانديدا نام مي‌برند در حالي كه خود آنها هيچ ابراز تمايلي براي اين موضوع نكرده‌اند. در حقيقت فعالان انتخاباتي را مي‌توان به 3گروه بخش خصوصي، بخش دولتي و دولتي سابق طبقه‌بندي كرد در حالي كه در عمل 4كانديداي اصلي براي رياست بيشتر وجود ندارد. اما مساله اصلي اين است كه چرا دايما افراد بيشتري براي رياست مطرح مي‌شوند؟ آيا همه اين افراد براي رياست داراي راي هستند يا اينكه هدف ديگري از افزايش كانديداها وجود دارد؟
استراتژي با 3 هدف
3هدف از مطرح شدن اسامي وجود دارد و اين كار توسط افراد مختلف به 3 دليل در حال رخ دادن است:
هدف گروه اول: مطرح شدن به‌قصد عضويت در هيات رييسه
بسياري از افراد آگاه هستند كه بعد از انتخابات رييس احتمال اينكه يك كرسي نايب‌رييس يا خزانه‌دار خالي شود بسيار زياد است. به همين دليل از هم‌اكنون با مطرح كردن نام خود براي رياست فضا را براي عضويت در هيات رييسه آماده مي‌كنند. از 4كانديداي جدي رياست 3نفر عضو هيات رييسه محسوب مي‌شوند پس اين 3نفر حاضر به لابي بر سر جانشين خود هستند. براساس اين استراتژي امكان لابي با كانديداهاي اصلي فراهم مي‌شود و اين موضوع در حال حاضر در جلسات خصوصي در حال پيگيري است.
هدف گروه دوم: مطرح شدن به‌عنوان حالت ميانه
انتخابات درحالي پيش مي‌رود كه احتمال دو قطبي شدن آن بسيار است. در فضاي دو قطبي يكي از راه‌هاي معمول استفاده از راه برون رفت سوم يعني انتخاب يك گزينه بي‌طرف است. در اين شرايط انتخاب يك دولتي يا يك ريش سفيد مي‌تواند حالتي مناسب محسوب شود. براي مثال در صورت بيشتر شدن اختلاف و براي جلوگيري از اينكه ميان تهران و شهرستان‌ها مشكلي ايجاد شود چهره‌هايي مانند يحيي آل‌اسحاق و علاميرمحمد صادقي مي‌توانند مطرح شوند. با اين وجود در اين دوره به‌‌نظر نمي‌رسد چنين اجماعي صورت پذيرد به‌ويژه آنكه جو عليه حضور دولتي‌ها بر راس اتاق بازرگاني است و چهره‌هاي مطرح شده يا نماينده دولت هستند يا سابقه دولتي دارند.
هدف گروه سوم: شكستن آراي اكثريت
سومين گروهي كه به دنبال افزايش تعداد كانديداها است گروه‌هايي هستند كه داراي يك راي حداقلي در هيات نمايندگان ايران هستند و با افزايش تعداد كانديداها و تكه تكه شدن آرا، راي آنها داراي ارزش وزني بيشتري مي‌شود. براي مثال راي ائتلاف فردا در اتاق ايران حدود 140 تا 150راي برآورد مي‌شود و در صورتي كه راي بقيه گروه‌ها پخش شود اين راي مي‌تواند نقش حداكثري را ايفا كند. همچنين حدود 60راي تشكل‌ها داراي قدرت سازماندهي از سوي كاركنان اتاق است كه مي‌تواند در صورت خرد شدن آرا نقش مهمي را ايفا كند.
رييسي مورد وثوق اكثريت
هرچند اين استراتژي توسط 3گروه از افراد دنبال مي‌شود ولي واقعيت‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه گروه سوم بيشترين سود را در اين بين مي‌برند و نقش آنها در تحريك دو گروه ديگر براي ورود بيشتر است. در اين ميان رسانهها بهترين ابزار براي افزايش تعداد كانديداهاي احتمالي محسوب مي‌شوند و رسانه‌هاي نزديك به اتاق تهران هر روز گزينه‌هاي جديدي را مطرح مي‌كنند.
اما مساله‌يي كه در اين ميان مغفول واقع شده است نتيجه استفاده از اين استراتژي نه براي گروه بلكه براي پارلمان بخش خصوصي است. در صورتي كه استراتژي شكسته شدن آرا موفق شود ممكن است رييسي با راي حداكثر 160راي بر كرسي رياست پارلمان بخش خصوصي بنشيند كه اكثريت هيات نمايندگان به وي راي نداده‌اند.
اين موضوع مي‌تواند آغازي براي درگيري‌ها در اتاق باشد كه از هم‌اكنون شاهد شروع آن هستيم. افشاي فيش‌هاي حقوقي و مصاحبه‌هاي تند درباره عملكرد اتاق هشتم خبر از طيف ناراضي گسترده در اتاق بازرگاني مي‌دهد. همچنين چهره‌هاي مطرح زيادي در دوره‌هاي قبل در اتاق تهران حضور داشته‌اند كه اين دوره در خارج اتاق حضور دارند و نقش اپوزيسيون سياست‌هاي فعلي اتاق بازرگاني را ايفا مي‌كنند. در صورتي كه رييس بدون اجماع كلي انتخاب شود مطمئنا انتقادات اين افراد نيز گسترش پيدا خواهد كرد.
چالش عدم حضور ريش سفيدان
كنار رفتن تعداد زيادي از ليدرهاي اتاق بازرگاني تهران در 18 اسفند1393 امروز چالشي اساسي را براي اتاق بازرگاني ايجاد كرده است. ديگر ريش سفيد و قديمي كمي در اتاق باقي مانده است كه بتواند نقش حكم براي جمع شدن آرا را ايفا كند. با اين وجود برخي كانديداها در ميان خود اقدام به حكميت كرده‌اند تا با كاهش تعداد كانديداها احتمال اجماع را افزايش دهند. «تعادل» در هفته گذشته در گزارشي به ائتلاف ميان حسين پيرموذن و غلامحسين شافعي بر سر رياست با الگويي مشخص اشاره داشت. حال اين الگو قرار است روز دوشنبه در شوراي روساي اتاق‌هاي بازرگاني مطرح شود. در صورت تصويب شوراي روسا حداقل 250راي به صورت منسجم از يك حكميت حمايت خواهند كرد و به نظر مي‌رسد ممكن است تعداد آرا حتي از اين نيز بالاتر رود. اگر اين الگو مورد توافق ساير رقبا نيز قرار گيرد شايد با كنار رفتن اكثريت گزينه‌ها شاهد يك اجماع در اتاق بازرگاني به سود پارلمان بخش خصوصي باشيم.
ازسوي ديگر بحث جلب نظر صاحبان كارت‌هاي بازرگاني كه در هيات نمايندگان نيز حضور ندارند مطرح است. فضاي كلي خارج از اتاق در حال حاضر مخالف حضور يك چهره دولتي در راس اتاق بازرگاني است و يكي از انتقادهاي اصلي به محسن جلال پور دولتي شدن بيش از حد اتاق بازرگاني در دوران وي بود. از سوي ديگر برخي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در روزهاي اخير موضع‌گيري‌هايي عليه حضور دولتي‌ها در اتاق داشته‌اند و شايد اين موضوع باعث شود كه قوه مجريه از معرفي يك كانديدا براي رياست اتاق بازرگاني ايران انصراف دهد.
احتمال جلو افتادن انتخابات
طولاني شدن زمان انتخابات در عمل باعث تضعيف اتاق بازرگاني شده است. اگر كسي امروز در اتاق حضور پيدا كند متوجه مي‌شود همه كارها معطل انتخاب رييس جديد مانده است و با وجود تلاش هيات رييسه و دبيركل فضاي انتخاباتي كاملا در اتاق قابل رويت است. در اين ميان عده‌يي از اعضاي اتاق بازرگاني تلاش دارند در نخستين جلسه هيات نمايندگان، هيات رييسه را مجبور به راي‌گيري كنند. هرچند نايب‌رييس اول با اين موضوع مخالف است اما به نظر مي‌رسد فشار آنها بتواند منجر به برگزاري جلسه اضطراري انتخابات شود و زودتر از 28شهريور شاهد انتخابات ميان‌دوره براي رييس اتاق بازرگاني ايران باشيم.
