به گزارش اتاق خبر، ساعت 24- آیا با فروکش کردن داستان های مربوط به سیل وویرانی گسترده شاهد برگشت داستان ارز و مجادله ها خواهیم بود. نامه اتاق بازرگانی درشماره اسفند خود درباره مجادله همتی و بازرگانان تفسیری نوشته است که درزیر می خوانید:
داستان همتی
مردان اهل سیاست و کسانی که قدرت را دوست دارند برایشان تفاوت نمیکند در کدام مقام و منصب باشند. آنها به نفس قدرت علاقه دارند و البته این دوست داشتن نباید نکوهش شود. به نظر میرسد عبدالنصر همتی رئیس بانک مرکزی ایران از مرداد تا امروز نیز یکی از همان مردان است که روزی معاون رئیس سازمان صدا و سیما بود و روزگاری رئیس بیمه مرکزی و حالا رئیس بانک مرکزی. سیاستمداران اما یک اشتباه راهبردی دارند و آن کم انگاری خرد و هوش شهروندان به ویژه در امور اقتصادی است. همتی نیز شوربختانه با همین تصور بود که درچند ماه از دوران ریاستش بر بانک مرکزی چند تصور نادرست خود را برزبان آورد و تصمیمهای اشتباه گرفت. با توجه به اینکه تصمیم و گفتار رئیس بانک مرکزی بر سرنوشت کسب و کار ایرانیان موثر بوده و هست برخی از این نکات را یاد آور میشویم.
نادیده انگاری خرد شهروندان
همتی به هردلیل باورکرده بود سرمایهگذاری روی دلار برای شهروندان ایرانی سرمایهگذاری خوبی نیست زیرا دولت و بانک مرکزی برای بازار ارز برنامه دارند و نرخ تبدیل دلار به ریال را کاهش خواهند داد و حتی ممکن است آن را به زیر 10 هزار تومان برسانند. وی به مردم پند داد پایشان را به بازار دلار نگذارند زیرا با زیان مواجه مواجه میشوند اما در روزهای پس از 22 بهمن که نرخ تبدیل هر دلار آمریکا به نزدیکی 14هزار تومان رسید شهروندانی که دلار خریداری کرده بودند خرسند شدند و البته به داوری همتی بیش از پیش بدبین شدند. ایرانیان تجربه همه 13 سال اخیر از شروع کار دولت احمدینژاد تا زمستان امسال را به چشم دیدهاند و یادشان میآید چگونه و دراوج تاکیدهای رئیسجمهور پیشین و رئیس کل بانک مرکزی وی چگونه نرخ هردلار از 1000تومان سال 1384 به حدود 5هزار تومان و دردولت دوازدهم چگونه از حدود 4هزار تومان به 14هزار تومان افزایش یافته است.یک محاسبه ساده نشان میدهد نرخ سود سرمایهگذاری دردلار از 1384 تا امروز بهطور متوسط نزدیک به 100 درصد در سال بوده است و همین برای اینکه حرف همتی نادیده گرفته شود یا شهروندان برداشت همراه با برداشت بدبینانه به این اندرز داشته باشند کافی است. عقل معاش شهروندان را نباید برای بلندمدت کم انگاشت و تصور کرد شهروندان کم میدانند.
تهدید صادرکنندگان
یکی از رفتارهای غیرقابل باور همتی دراین ماهها این بود که خواست صادرکنندگان را مقصر گرانی نرخ ارز نشان دهد. او با تهدید صادرکنندگان اشتباه بزرگی انجام داد. رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته با بیان اینکه صادرات ریالی یعنی خروج سرمایه، آن دسته از صادرکنندگانی را که ارز وارد کشور نمیکنند و در واقع در خروج سرمایه از کشور نقش دارند، تهدید به برخورد قضایی کرد.رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه صادرات ریالی یعنی خروج سرمایه، آن دسته از صادرکنندگانی را که ارز وارد کشور نمیکنند و در واقع در خروج سرمایه از کشور نقش دارند، تهدید به برخورد قضایی کرد. او پیشتر نیز در جلسهای گفته بود میزان این صادرات به اصطلاح ریالی ۱۱ میلیارد دلار است که از کشور خارج میشود و دست بانک مرکزی را نمیگیرد. وی ضمن تقدیر از تلاش فعالان اقتصادی و بازرگانی در توسعه صادرات کشور تأکید کرد که مصوبه سران قوا اختیارات لازم را به بانک مرکزی برای پیگیری قضایی اعمال این مصوبه، یعنی آوردن ارز صادرات غیرنفتی به چرخه اقتصاد داده است که البته امیدوارم بانک مرکزی به هیچوجه مجبور به استفاده از این اختیار خود نباشد.ظاهراً عبدالناصر همتی اختیارات کافی را از سران سه قوه برای برخورد با صادرکنندگان ریالی و شرکتهایی که دلارهای صادراتی خود را به داخل یا برای واردات تخصیص نمیدهند، گرفته است. از همین رو وی از افزایش عرضه ارز برای تأمین واردات طی روزهای آینده خبر داد و اعلام کرد که از ابتدای امسال بیش از ۲۷میلیارد دلار از طریق بانک مرکزی و سامانه نیما برای واردات تأمین شده است.
آدرس اشتباه
درحالی که رئیس بانک مرکزی ایران گفته بود نسبت به همتاهای خود کمتر حرف خواهد زد اما او با فعال کردن صفحه اینستاگرامی به وعدهاش وفا نکرد. همتی رئیس بانک مرکزی ایران روز22 بهمن درراهپیمایی عرف شده جمهوری اسلامی ایران شرکت کرد و پس از آن دریک پیام دراینستاگرام از خرسندی شهروندان نسبت به فعالیت چندماهه خود نوشت و توضیح داد: «سوالی در ذهن برخی بود که درست است بانک مرکزی نمیخواهد قیمت دلار پایین بیاید؟ گفتم نعوذبالله! مگر ممکنه؟ برای بانک مرکزی در کنار تقویت ارزش پول ملی، ثبات در بازار و ممانعت از نوسان نیز مهم است، ولی این بدان مفهوم نیست که از کاهش نرخ ممانعت کرده یا در پی افزایش آن باشیم.» عبدالناصر همتی بابیان اینکه باید راه چاره دیگری برای این موقعیت زمانی یافت، تأکید کرد: امروز ثبات بازار ارز برای کشور امری بسیار ضروری است. کارشناسان همان روز به این سخن همتی واکنش نشان داده و تاکید کردند این نوشته همتی یک آدرس به بازار ارز است که به دلیل افزایش تقاضای ارز برای واردات احتمال افزایش قیمت بازهم بیشتر از این وجود دارد. برخی کارشناسان باور تصریح کردند دولت از این افزایش نرخ دلار به ریال منتفع شده و دلارهای در اختیار خود را باقیمت بالاتر عرضه میکند و بخشی از نیاز خود به ریال را برطرف میکند. ثانیاً با این دامنه جدید نرخ تبدیل دلار به ریال میتوان فتیله قیمتی نیما را تا اندازهای بالاکشید و صادرکنندگان را تشویق کرد حالا با نرخهای بالاتر دلار خود را به شبکه نیما عرضه کنند. کاربرد دیگر این نرخ تازه، منصرف کردن متقاضیان ارز برای برخی فعالیتهای کمتر مهم مثل مسافرت به خارج یا واردات کالاهای لوکس نیز هست.
تغییر عددها
عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی ایران در دیدار با رئیسجمهور در مجمع عمومی این بانک گفته است «در هفت ماهی که به بانک مرکزی آمدهام تحت شدیدترین تحریمها بهویژه در مرداد و آبان ماه قرار گرفتیم که با تدابیر اتخاذشده نرخ ارز ظرف این هفت ماه درمجموع ۱۲ درصد افزایش داشته درحالی که رئیسجمهور آمریکا گفته بود که پول ملی ایران را نابود خواهد کرد. بهجز جو روانی، هیچ چیز دیگری بر بازار ارز اثرگذار نیست و فاکتورهای اقتصادی نشان میدهد توانستیم بازار را متعادل کرده و عرضه و تقاضا در بازار پول را به نحوی رقم بزنیم که در ثبات نسبی به سر ببریم.» درفردای روزی که همتی ادعاکرد دلار در مدت ریاست وی بربانک مرکز تنها12 درصد رشد کرده است یک سایت تحلیلی نوشت: در روز 8 اسفندماه قیمت هر دلار در بازار آزاد و بنابر روایت خبرگزاری تسنیم 13300 تومان است که نسبت به قیمت دلار در ششم مردادماه امسال افزایش قابل توجهی دارد. یک محاسبه ساده نشان میدهد نرخ تبدیل هر دلار آمریکا به ریال ایران از روزی که همتی ریاست بانک مرکزی را دراختیار گرفته است تا 8 اسفند حدود 40 درصد افزایش را تجربه کرده است نه 12 درصد مورد ادعای ریاست بانک مرکزی.