به گزارش اتاق خبر، به نقل از آرمان، مسعود خوانساری گفته بخش خصوصی درصدد است با تشکیل کارگروه ویژهای در اتاق تهران به منظور ارائه راهکارهایی در حوزه مقابله با تحریمها به دولت کمک کند. به نظر میرسد این بار قرار است بخش خصوصی ایران با شناسایی ظرفیتها و مشاورههای تخصصی در حوزه بازرگانی و تجارت به دولت کمک کند تا شرایط تحریمی کنونی را با موفقیت و به دور از آسیبهای دوره قبل پشت سر بگذارد. استفاده از پتانسیل همسایگان و برقراری تجارت تهاتری با آنان از جمله پیشنهادهای بخش خصوصی به دولت در برهه سخت تحریمهاست. گفته میشود دولت در حال آمادهسازی طرحی ششمادهای در قالب لایحه برای تقدیم به مجلس است که بنا بر گفته کارشناسان بخش خصوصی در صورت تصویب میتواند تحول بزرگی ایجاد کند. «آرمان» در همین باره در گفتوگویی با رضا پدیدار- رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران- به بررسی حوزههای مورد توجه بخش خصوصی برای کمک به دولت پرداخته است که از نظر میگذرانید.
راهکارهایی که بخش خصوصی میتواند برای رفع مشکلات ناشی از تحریمها به دولت ارائه دهد، شامل کدام حوزههاست؟
این حوزهها به اولویتهایی که در کشور وجود دارد تقسیم شده است. اولویت اول بحث سلامت یا همان فرآیند سلامت است که شامل دارو، درمان و تجهیزات پزشکی میشود. اولویت بعدی نیز حوزه انرژیست که به آن پرداخته میشود و در فاز بعدی نیز پشتیبانی تولید، مد نظر قرار گرفته است. من تصور میکنم با توجه به ضرورتهای موجود، باید به این موضوعات از منظر استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی نگاه کرده و هشیار باشیم؛ زیرا بخش خصوصی محدودیتهای بسیار کمتری نسبت به بخش دولتی دارد؛ از سوی دیگر ظرفیت خالی زیادی دارد که در حقیقت بدون استفاده مانده است؛ همچنین این بخش قابلیت مانور زیادی دارد که میتواند از زمینههای مختلف برای عبور از بحران استفاده کند. این موضوع، بسیار کلیدی و حائز اهمیت است که اکنون اتاق هم تصمیم گرفته است به آن بپردازد و بتواند در این مورد به جمعبندی برسد.
با توجه به شرایط اقتصادی، آیا این ظرفیت در بخش خصوصی ایران وجود دارد؟
تصور میکنم ظرفیتی که امروز در پارلمان بخش خصوصی وجود دارد و با توجه به اینکه بخش زیادی از این ظرفیت در حال حاضر به دلیل محدودیتهایی که هست خالی مانده و ممکن است برای کشور عارضه ایجاد کند، اقدامی که امروز اتاق بازرگانی میتواند به عنوان نماینده بخش خصوصی انجام دهد بر کسی پوشیده نیست. این توانمندیها به خاطر حضور فعالان اقتصادی در پارلمان بخش خصوصی به راحتی میتواند به فعلیت برسد و از آن استفاده کرد. این روال در همه کشورها وجود دارد که از ظرفیت بخش خصوصی بیشتر استفاده میکنند. محاسبات نشان میدهد از ترکیب سبد مدیریت اقتصادی کشور بیش از 80 درصد در دست دولت است و اگر این میزان را با ظرفیتهای بخش خصوصی جایگزین کنیم میتواند همافزایی ایجاد کند. اکنون اعتماد بیشتری نسبت به بخش خصوصی وجود دارد. بخش خصوصی این امکان را دارد که حضور اثرگذار داشته باشد. بخش دولتی به دلیل گستردگی و روند طولانی حاکم بر امور نهادها، شاید در این شرایط تحریمی تا حدی نتواند قدرت عمل خود را پیاده کند، اما بخش خصوصی اکنون قدرت عمل دارد و میتواند بر اساس آن حضور پیدا کند و از تمام ظرفیتهای ایجادی که اکنون در بخش خصوصی است بهره درستی بگیرد. شرایط امروز به باور من شرایطی است که ما نیاز به اتحاد ملی داریم. لازمه این اتحاد، استفاده حداکثری از ظرفیتهای داخلی است که این امکان با توجه به محدودیتهایی که برای دولت و شرکتهای دولتی وجود دارد برای بخش خصوصی هم روان است و هم بیدردسر و ما میتوانیم از این فرصت طلایی نهایت استفاده را بکنیم.
آیا ارادهای از طرف دولت برای پاسخ به این ابتکار عمل بخش خصوصی وجود دارد؟
در تعاملاتی که ما با دولت داشتیم، دولت اعلام آمادگی کرده است که از همه ظرفیتهای قانونی که در دست دارد، استفاده میکند و اگر نتواند هم حاضر است طرحی را تهیه کرده و در اختیار مجلس بگذارد تا در صورت تصویب بتوان همکاری مثمرثمر انجام داد. در این زمینه در نشستی که هفته گذشته داشتیم، طرح شش مادهای تهیه شده که هم در جهت استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است و هم تقویت تولید ملی. من امیدوارم ابعاد این طرح که ظرف این یکی دو روز نهایی و اطلاعرسانی میشود و در اختیار مجلس قرار میگیرد، با قید فوریت تصویب شود؛ این طرح تحول بزرگی را ایجاد میکند و آنجاست که میشود بگوییم ما میتوانیم با اتکا به ضوابط و مقررات و روانسازی آنها برای جامعه و بهویژه بخش خصوصی، کشور را از بحرانهایی که برایش طراحی میکنند یا در مسیرش قرار میگیرد دور کنیم.
یکی از موارد مورد اشاره رئیس اتاق بازرگانی، استفاده از ظرفیت همسایگان ایران و تامین نیاز وارداتی کشور از طریق آنان به شیوه تهاتر کالاست؛ بخش خصوصی تا چه میزان روی ایجاد روابطی از این دست با همسایگان کار کرده است؟
اولین موضوعی که در روابط ما با همسایگان مورد توجه است، بحث انرژی است. در حال حاضر علاوه بر کشور ترکیه که به صورت سنتی سالیان سال است که با ما مراودات پولی، مالی و تهاتری داشته است، با سایر کشورها هم- از مجموع 15 کشور منطقه که در اطراف ما هستند- این تجارت شدت گرفته است. اکنون ما در حوزه انرژی علاوه بر ترکیه با عراق روابط مستقیمی برای صادرات گاز، فرآوردههای هیدروکربوری مثل گازوئیل و نفت کوره و میعانات گازی داریم. همین طور در شمال کشور حتی با آذربایجان که خودش صاحب منابع است به شیوه تهاتر، تجارت انرژی داریم. همچنین اکنون ارمنستان، ازبکستان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و حتی بخشی ازکشورهای حاشیه خلیج فارس هم این تعاملات را با ما دارند.
آیا شیوه تهاتر میتواند برای تامین نیازهای داخلی کارکرد موثری داشته باشد؟
بنا بر اهمیت انرژی و ضرورت آن به دلیل نیاز بسیار حادی که این کشورها به فرآوردههای نفتی ما و مواد اولیه حوزه نفت و گاز دارند، این شرایط میتواند راجع به سایر اقلام هم صدق کند. یعنی ما با همین کشورهایی که اکنون در تعامل هستیم میتوانیم در مقابل نفت خام یا گاز طبیعی و یا سایر فرآوردهها مانند گازوئیل، نفت کوره، نفت سیاه و نفت سفید که به آنها میفروشیم، به صورت تهاتری اقلام مورد نیاز کشور را وارد کنیم. حالا چه مواد استراتژیک باشد مانند گندم، برنج، روغن، شکر و غیره میتواند سایر اقلام مورد نیازمان باشد. بر این اساس این امکان اکنون جدی شده است و این کشورها هم اعلام آمادگی کرده و قبول کردهاند که این همکاری را با ایران داشته باشند.
اتاق بازرگانی برای مشارکت در این تجارت چه تمهیداتی اندیشیده است و چگونه به کمک دولت خواهد آمد؟
اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی تمام ظرفیت و توان خود را برای بهرهگیری از این امکان اعلام کرده است؛ همچنین به فعالان بخش خصوصی هم در کمیسیونهای تخصصی اعلام شده است در صورتیکه تمایل داشته باشند از این ظرفیت استفاده کنند، اتاق بازرگانی مسیرهای اجرایی، عملیاتی، پشتیبانی و هدایت استفاده از این ظرفیتها را برای کلیه فعالان بخش خصوصی فراهم میکند. اتاق بازرگانی به همه مشارکتکنندگان در قالب تشکلها یا افراد حقیقی و حقوقی که دارای کارت بازرگانی و کارت عضویت در اتاق بازرگانی هستند، این خدمات را ارائه میدهد.