در گوشه و کنار پایتخت، از سعیدآباد و یافتآباد تا تهرانپارس و خیابان شارق، بازاری نامتعارف اما پررونق در حال شکلگیری است: فروش «شیر الاغ» با قیمتهای نجومی که از ۶۰۰ هزار تومان شروع شده و تا ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برای هر لیتر میرسد. فروشندگان با تاکید بر دوشیدن شیر در حضور مشتری برای جلب اعتماد، این محصول را به عنوان درمانی برای بیماریهایی چون آسم، آلرژی و مشکلات گوارشی تبلیغ میکنند. این پدیده، نشانگر ظهور یک کالای لاکچری-درمانی جدید در سبد خرید بخشی از شهروندان تهرانی است.
بررسی آگهیهای آنلاین نشان میدهد که یک بازار رقابتی با طیف قیمتی مشخص برای این محصول شکل گرفته است. کف قیمت متعلق به فروشندهای در تهرانپارس است که هر لیتر شیر را ۶۰۰,۰۰۰ تومان عرضه میکند. قیمت رایج و پرتکرار در مناطقی مانند یافتآباد و سعیدآباد، ۷۵۰,۰۰۰ تومان برای هر لیتر شیر است. اما در قله این بازار، فروشندهای در شرق تهران هر لیتر شیر الاغ را به قیمت باورنکردنی ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان به فروش میرساند. این قیمتگذاری، شیر الاغ را نه تنها از گرانترین محصولات لبنی، بلکه از بسیاری کالاهای لوکس دیگر نیز گرانتر میکند و آن را به یک «اکسیر» گرانبها برای مشتریان خاص خود تبدیل کرده است.
از طب سنتی تا ادعاهای درمانی مدرن: چرا مردم میخرند؟
راز این بازار داغ در وعدههای درمانی نهفته است که فروشندگان به آن دامن میزنند. در توضیحات آگهیها به صراحت به خواصی چون «نزدیکترین ترکیب به شیر انسان»، «درمان تنگی نفس، آسم و آلرژی فصلی»، «کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن» و «خاصیت ضد میکروبی» اشاره شده است. در شرایطی که هزینههای درمان بیماریهای مزمن و آلرژیک بالاست، به نظر میرسد بخشی از جامعه به طب سنتی و درمانهای جایگزین پناه بردهاند و حاضرند برای یک محصول «ارگانیک و خالص» که وعده درمان میدهد، هزینههای سنگینی بپردازند. فروشندگان نیز با هوشمندی، محصول خود را نه به عنوان یک ماده غذایی، بلکه به عنوان یک «داروی طبیعی» عرضه میکنند.
شرط فروش: دوشیدن در حضور مشتری!
نکته بسیار قابل تامل در اکثر این آگهیها، تاکید مکرر بر عبارت «دوشیدن در حضور مشتری» است. این شرط، نشاندهنده دو واقعیت مهم در این بازار است: اولاً، بیاعتمادی گسترده در میان خریداران که نگران خالص نبودن یا تقلبی بودن محصولی با این قیمت گزاف هستند. ثانیاً، تلاش فروشندگان برای ایجاد تمایز و اثبات اصالت کالای خود به عنوان یک مزیت رقابتی. این «نمایش اعتماد» به بخشی از فرآیند فروش تبدیل شده و به مشتری این اطمینان را میدهد که در حال خرید یک محصول ۱۰۰٪ خالص و تازه است، امری که توجیه پرداخت چنین هزینهای را برای او آسانتر میکند. این پدیده، تلفیقی از سنت، نیاز به درمان و اقتصاد مدرن در قلب پایتخت است.
