
آرمان- تاسیس بانک مرکزی در ایران به بیش از نیمقرن پیش بازمیگردد. مهمترین وظیفه این نهاد بر اساس مواد 10 و11 قانون پولی و بانکی، تنظیم و اجرای سیاستهای پولی و اعتباری، حفظ ارزش پول ملی و موازنه پرداختها و تسهیل مبادلات بازرگانی و کمک به رشد اقتصادی، انتشار پولهای رایج کشور، نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری و تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی است.علاوه بر قانون پولی و بانکی، بانک مرکزی در ایفای وظایف خود و ارزیابی عملکرد نظام بانکی، بر اساس قانون عملیات بانکی بدون ربا عمل میکند.
یکی از دستاوردهای افتخارآمیز نظام مقدس جمهوری اسلامی آن است که تنها کشوری است که کلیه فعالیتهای پولی و عملیات بانکی خود را صرفاً براساس اصول شرع انور و فقه امامیه انجام میدهد. با توجه به حرمت ربا در اسلام، بانک مرکزی در سالهای نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی اهتمام زیادی را صرف اصلاح نظام بانکی نمود. با رهنمودها و مشارکت فضلا، متخصصین و صاحبنظران امور فقهی و حوزوی؛ بهویژه مرحوم حضرت آیتا... رضوانی (رضوانا... تعالی علیه)، قانون عملیات بانکی بدون ربا تنظیم و پس از تصویب از ابتدای سال 1363به مرحله اجرا درآمد. مهمترین هدف این قانون، حذف ربا و ایجاد انطباق میان اصول و روح حاکم بر فعالیتهای بانکی با قوانین شرع انور بوده است.این بخشی از سخنان دیروز رئیس کل بانک مرکزی درنمازجمعه خرمآبادبود. وی با اعلام اینکه به بانکها 15 روز مهلت داده شد تا لیست همه بنگاههایی که بهصورت مستقیم و غیرمستقیم در مالکیت دارند را ارائه کنند، گفت: 575 پرونده مطالبات معوق در قوه قضائیه تشکیل شده است. مهر نوشت؛ ولیا... سیف در سفر خود به استان لرستان با انتقاد از بنگاهداری بانکها گفت: برخی بانکها در این زمینه از حدود مجاز عدول و تخلف کردهاند و به حدود پایبند نبودهاند.
بر اساس بخشنامهای که به بانکها دادهایم بانکها باید ظرف 3 سال به حد نصاب مورد قبول بانک مرکزی برسند به طوری که بانکهای متخلف موظفند طی این مدت هرساله یک سوم مازاد بر سقف سرمایهگذاری انجام شده در بنگاهداری را به صورت سهام در بازار عرضه کنند تا سرمایهگذاری آنها در شرکتداری به کمتر از 40 درصد برسد. رئیسکل بانک مرکزی اظهار کرد: دلیل اینکه مدت مورد نیاز را 3 سال گذاشتیم این است که ارائه حجم زیادی از سهام ممکن است مشکل در بازار سرمایه ایجاد کند. وی با بیان اینکه بانکها باید ظرف 15 روز آینده یک لیست از همه بنگاههایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مالکیت آنها هستند ارائه دهند، گفت: همچنین برنامه آنها برای امسال و سال آینده را نیز باید ارائه کنند. سیف با اشاره به اینکه حدود بنگاهداری 40 درصد پایه سرمایه بانکهاست، اظهار کرد: یعنی اگر یک بانک خصوصی 500 میلیارد تومان سرمایه دارد باید 40 درصد آن یعنی 200 میلیارد را سهام در جاهای مختلف داشته باشد که البته این امر نامحدود نیست.
یك سال با ثبات
وی با اشاره به اظهارنظر سال گذشته خود در زمینه بازار ارز که منجر به افزایش نرخ ارز شد نیز بیان کرد: وظیفه بانک مرکزی ایجاد آرامش و ثبات در کشور است. سیف با بیان اینکه آن بحث در راستای حمایت از تولید، اشتغال و صادرات مطرح شد تصریح کرد: بعد از آن، یکسال بسیار با ثبات را در کشور داشتیم. رئیسکل بانک مرکزی افزود: این امر به خاطر نگاه منطقی بود که به نوسانات ارز داشتیم. سیف با اشاره به اینکه اعطای سرمایه در گردش اولویت اول بانک مرکزی است اظهارداشت: در حمایت از واحدهایی که با تامین سرمایه در گردش سرپا میشوند هیچ محدودیتی نخواهیم داشت.وی با اشاره به اینکه 85هزار میلیارد تومان میزان بدهی بانکی کشور است اظهار کرد: بخشی از این بدهکاریها بهدلیل نوسانات شدید نرخ ارز، برخی دیگر مربوط به شرایط تحریم و بخش دیگر آن مربوط به سوءجریانات در زمان پرداخت تسهیلات و فساد بانکی است.سیف با بیان اینکه در تکتک بانکها کمیتههایی شکل گرفته است که وصول مطالبات را با نظم و جدیت پیگیری میکند تصریح کرد: بخشی نیز که ممکن است مفاسد باشند به قوه قضائیه ارجاع داده میشود.
575 پرونده
رئیسکل بانک مرکزی با اشاره به اینکه 575 پرونده در این زمینه به ریاست قوه قضائیه ارائه داده شده است، افزود: مبلغ این پروندهها به مقدار یک سوم کل مانده تسهیلات غیرجاری یعنی 26 تا 27 هزار میلیارد تومان است. خوشبختانه همکاری و تحرک خوبی از سوی قوه قضائیه در این زمینه برای بررسی پروندهها وجود دارد.وی با بیان اینکه همه نقاط کشور باید از اثرات اشتغال، توسعه و رونق اقتصادی بهرهمند شده و شرایط رشدیافتهای داشته باشند تصریح کرد: در هر استانی دو نوع منابع اعتباری وجود دارد. یک بخش از منابع توسعهای بوده و برای پروژههای حوزه عمرانی مانند راهها، راه آهن، مدرسه و ... مورد استفاده قرار میگیرند. سیف نوع دوم منابع در استانها را منابع اقتصادی و سرمایهگذاری دانست و بیان کرد: این منابع را سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی به استان میآورند و نظام بانکی هم از آنها حمایت میکند تا پروژههای این سرمایهگذاران منجر به تولید شده و بیکاری را کاهش دهد.وی به شرایط اقتصادی کشور اشاره و بیان کرد: یکسال پیش که دولت یازدهم در کشور شروع به فعالیت کرد با شرایط پیچیده اقتصادی مواجه بودیم. علمای اقتصاد میگویند که اگر کشوری در شرایطی دچار تورم شد با یک شرایط و برنامهریزی میتوان این تورم را کاهش داد و به تعادل رساند و همچنین اگر یک کشوری اقتصادش دچار رکود شد این موضوع نیز راهکار دیگری دارد تا بتوان به رونق رسید. رئیسکل بانک مرکزی با بیان اینکه کشور یکسال پیش در شرایط رکود تورمی بود، افزود: در این حالت شرایط اقتصادی بسیار بسیار پیچیده است و ما سال گذشته با این مشکل مواجه بودیم ولی خوشبختانه با تلاشهایی که در این مدت صورت گرفت دستاوردهای خوبی توسط دولت یازدهم حاصل شد.
كاهش تورم
سیف با اشاره به کاهش تورم در کشور تصریح کرد: درطول این مدت زمان یکساله تورم رو به افزایش نزدیک 45درصد در کشور نصف شد و به 23 درصد رسید که این روند بسیار نویدبخش است. وی با بیان اینکه ما فکر میکردیم نرخ تورم را با شرایط موجود در کشور در پایان سال 93 به 25 درصد برسانیم، عنوان کرد: ولی با فعالیتهای انجام شده در نیمه دوم سال 93 نرخ تورم به 23 درصد رسیده است. رئیسکل بانک مرکزی بیان کرد: یکی از قدمهای اولیه که در هر اقتصادی باید برداشته شود و بر اساس آن شرایط سرمایهگذار قدرت پیشبینی پیدا کرده و بتواند برای سرمایهگذاری تصمیم بگیرد ثبات اقتصادی است و من امروز مفتخرم که بگویم در سال 93 اقتصاد ما به ثبات نسبی خود رسیده است. سیف با بیان اینکه با شرایط اقتصاد امروز سرمایهگذار جرات دارد که در مسیر سرمایهگذاری قدم بردارد ادامه داد: در این شرایط سرمایهگذار میتواند یک افق چندساله را برای آینده ببیند و سپس تصمیم بگیرد.وی با بیان اینکه نوسانات نرخ ارز سال گذشته جرات سرمایهگذاری را از سرمایهگذار سلب میکرد و نگران بود که این تلاطم به کجا ختم میشود، عنوان کرد: ولی الان ثباتی که در قیمت دلار ایجاد شده به سرمایهگذار جرات میدهد که برنامهریزی کند و این زمینهساز رشد میشود.
95، سال تکنرخی شدن تورم
رئیسکل بانک مرکزی با بیان اینکه مطابق برنامههای اقتصادی تنظیم شده سال 95 سال تکنرخی شدن تورم است، گفت: با روند نزولی نرخ تورم از 45 درصد سال گذشته به 23 درصد امسال پیشبینی میکنیم که در سال 95 نرخ تورم تک رقمی شده و به زیر 10 درصد برسد که این امر موجب ثبات هرچه بیشتر اقتصادی شده و میتواند زمینهساز رونق اقتصادی کشور باشد.سیف در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه علاوه بر فعالیتهای اقتصادی دولت، تصمیمات و حرکتهای عمرانی خوبی نیز شکل گرفته است بیان کرد: در بحث گازرسانی به روستاها نهتنها استان لرستان بلکه در کل کشورها گامهای خوبی برداشته شده است. وی به دیدار اعضای هیات دولت با رهبر معظم انقلاب اشاره و بیان کرد: فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب برای همه ما روشنگر و جهتدهنده بود. سیف با اشاره به رضایت نسبی رهبری انقلاب از عملکرد دولت یادآور شد: ایشان با ابراز لطف خود به اعضای هیات دولت روحیه دادند. رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه دیگر موارد و اشارات مطرح شده از سوی رهبر معظم انقلاب برای ما هدایت کننده بود تا روی این موارد نیز تمرکز کنیم، تصریح کرد: ایشان در بیانات خود اشاره کردند که بانکها باید در خدمت تولید باشند که این موضوع برای ما جهتدهنده است.
برخورد با ذینفعان
سیف یادآور شد: نظام بانکی در اطراف خود ذینفعانی دارد که باید در برخورد با این ذینفعان مدیریت عادلانه داشته باشد و باید به گونهای عمل شود که شاهد یک رضایت عمومی از بانکداری باشیم. مهر نوشت؛ وی در پاسخ به سوالی درباره طرح موضوع برداشت 1/4 میلیارد دلاری از حساب صندوق توسعه ملی از سوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و ارجاع موضوع به سازمان بازرسی و دیوان محاسبات اظهار کرد: اگر این موضوع تائید شده چرا از من سوال میکنید؟ رئیسکل بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی جایی است که باید این رقم را برداشت کرده یا نکرده باشد که این را با قاطعیت کامل بارها اعلام کردهام که از حساب صندوق هیچ پولی برداشت نشده و حتی واریز هم شده است. سیف تصریح کرد: اینکه بعضی دوستان میگویند ما بررسی کردیم و شواهد و قرائنی داریم که برداشت شده من تعجب میکنم. صندوق توسعه ملی یک مسئول دارد که میتوانند از او سوال کنند و صورتحسابی که بانک مرکزی میفرستد را ببینید.
وی عنوان کرد: برداشت این رقم از حساب صندوق توسعه ملی یک بحث قضاوتی نیست که بگویند فکر میکنیم این میزان برداشت شده یا بررسیهای ما نشان میدهد که برداشت شده است بلکه این موضوع یک سند است. سند میزنند و حساب صندوق را یا بدهکار میکنند یا نمیکنند. رئیسکل بانک مرکزی یادآور شد: در رابطه با برداشت کردن این رقم از صندوق توسعه ملی اعلام میکنم چنین اتفاقی نیفتاده و این را با قاطعیت میگویم.