کد خبر:
104954
تاریخ انتشار: 9 اردیبهشت 1394 - 17:18
رفت و آمد تجار بين‌المللي به ساختمان خيابان طالقاني اين روزها به قدري افزايش يافته كه تنظيم زمان براي پذيرش هيات‌هاي تجاري به كاري دشوار بدل شده است. هفته گذشته رييس‌جمهور افغانستان نيز همراه با يك تيم اقتصادي به اتاق ايران رفت و با رييس پارلمان بخش خصوصي ايران به گفت‌وگو نشست. اشرف غني خواهان سرمايه‌گذاري ايراني‌ها در اين كشور بود اما ساير ميهمانان اين ساختمان كه از كشورهاي غربي براي رايزني اقتصادي به كشور مي‌آيند خواسته معكوسي دارند و راه‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران را مورد بررسي قرار مي‌دهند. ايام پركار پارلمان بخش خصوصي در شرايطي طلوع كرده است كه سال‌ها بود با اعمال تحريم‌هاي اقتصادي، نشست‌هاي فعالان بخش خصوصي به ديدار با نمايندگاني از كشورهاي چين خلاصه مي‌شد. روس‌ها نيز پس از آنكه از سوي غرب مورد تحريم قرار گرفتند، رفت و آمد خود را با ايران افزايش دادند. پس از امضاي تفاهم هسته‌يي در سوييس شرايط جديدي در رايزني‌هاي اقتصادي ميان ايران و ساير كشورها ايجاد كرده است. امضاي قرارداد با پژوي فرانسه، ابراز تمايل مقامات، آلمان، ايتاليا و سوييس براي رابطه اقتصادي با ايران و برگزاري نشست نفتي با مديران شركت‌هاي بزرگ در كنار ورود هيات‌هاي تجاري از تركيه، هند و كشورهاي غربي نشانه‌هاي جديدي براي آغاز فصل جديد سرمايه‌گذاري خارجي در ايران به شمار مي‌رود. پس از روي كار آمدن دولت يازدهم به‌ويژه پس از شروع مذاكرات ژنو و حضور رييس‌جمهور در اجلاس داوس، شمار قابل توجهي از هيات‌هاي اقتصادي كشورهاي جهان به ايران آمدند اما در عمل اتفاقي رخ نداد. آيا امسال از مرحله حذف مي‌گذرد و اتفاق خاصي در عمل خواهد افتاد؟
عضو هيات‌رييسه اتاق بازرگاني ايران در مورد موج جديد ورود سرمايه‌گذاران خارجي به «تعادل» گفت: «پس از مذاكرات لوزان واقعا استقبال فعالان اقتصادي ساير كشورها از ايران بسيار خوب شده است. در طول روزهاي گذشته هيات‌هاي زيادي به ايران آمدند كه خواهان گسترش روابط دوجانبه بودند و هفته گذشته هيات‌هاي بزرگي از عمان، هند و افغانستان وارد ايران شدند و طي مذاكراتي خواهان روابط بيشتر با ما بودند.»
محمود اسلاميان در ادامه افزود: «در هفته جاري نيز هياتي از كشور سوييس به اتاق بازرگاني ايران آمدند و براي سرمايه‌گذاري مشترك گفت‌وگو‌هاي جدي انجام دادند. از سويي تعداد قابل توجهي از كشورها تقاضاي ملاقات را به اتاق ايران ارايه كردند و قرار است با تمام كشورهايي كه متقاضي سرمايه‌گذاري در ايران هستند نشست‌هاي تخصصي برگزار شود و آنها ضمن آشنايي با پتانسيل كشورمان همكاري جديد خود را آغاز كنند.»
وي ادامه داد: «اتاق ايران به لحاظ روابط اقتصادي و توسعه سرمايه‌گذاري‌ها در ساير كشورها مخصوصا كشورهاي همسايه و مسلمان برنامه‌هاي متعددي دارد، بنابراين مذاكرات صورت گرفته مي‌تواند ايران را به رونق سريع تجارت نزديك كند.»
اسلاميان درخصوص محور اصلي مذاكرات بين كشورها اظهار كرد: «محور مذاكرات درباره سرمايه‌گذاري مشترك و رقابت كالايي بين كشورها است، در بخش سرمايه‌گذاري مشترك به دليل آشنايي سرمايه‌گذاران خارجي با برنامه‌هاي بلندمدت ايران در حوزه حمل و نقل تقاضاهاي زيادي وجود دارد. دومين مساله‌يي كه سرمايه‌گذاران با جديت پيگيري مي‌كنند بخش نفت، گاز و پتروشيمي است. در توسعه حوزه فناوري اطلاعات هم پيشنهادهاي خوبي براي همكاري ارايه شده است.»
يخ روابط از كي آب شد؟
«ستون‌هاي ساختمان تحريم، ترك برداشته است.» حسن روحاني 17ماه پيش كه توافق ژنو به امضا رسيد در كاخ رياست‌جمهوري پشت تريبون قرار گرفت و از شكسته شدن ساختار تحريم‌ها سخن گفت. معناي دقيق كلام رييس‌جمهور شايد پس از سرازير شدن گروه‌هاي اقتصادي از كشورهاي غربي و شرقي به ايران نمايان شد. آن زمان ركورد جديدي در ورود هيات‌هاي تجاري به كشور به ثبت رسيد و اصطلاح صف بستن براي ورود به ايران از ضرب‌المثل به واقعيت بدل شد. گام دوم پس از توافق موقت ژنو در لوزان سوييس برداشته شد و اين‌بار اميدواري‌ها به نهايي شدن توافق در تيرماه افزايش يافت تا تجار آدرس دقيق‌تري دريافت كرده باشند. تنها سه‌هفته از 13فروردين‌ماه سپري شده است اما موج ورود هيات‌هاي اقتصادي و سياسي به ايران شتابي قابل توجه گرفته است. بلافاصله پس از شكل‌گيري تفاهم هسته‌يي بيژن نامدارزنگنه وزير نفت ايران راهي چين شد تا رايزني‌ها براي نحوه مراودات دو كشور پس از لغو تحريم‌ها را مورد بررسي قرار دهد. پس از آن هيات بلندپايه تركيه‌يي با هدايت رييس‌جمهور اين كشور راهي تهران شدند تا مذاكرات اقتصادي را دنبال كنند. وزير امور خارجه نيز سفرهاي خود را به كشورهاي منطقه آغاز كرد و از قزاقستان پيامي را به كشورهاي اروپايي صادر كرد: «ايران مي‌تواند تامين‌كننده اصلي گاز اروپا باشد.» اين اظهارنظر ظريف نشان داد كه نگراني‌هاي روسيه براي شكل‌گيري توافق هسته‌يي بي‌راه نبوده است. آنها مي‌دانند كه بهبود روابط ايران و غرب مي‌تواند موقعيت انحصاري روسيه در فروش گاز به اروپا را تهديد كند و اين موضوع معادلات جديدي را در نظر اقتصادي وسياسي در منطقه و جهان رقم خواهد زد. از سوي ديگر كشورهاي اروپايي كه سابقه همكاري اقتصادي در دوران پيش از تحريم را با ايران دارند، پالس‌هاي مثبتي براي از سرگيري روابط ارسال كرده‌اند. اين كشورها گروه‌هاي تجاري خود را بارها به ايران فرستاده‌اند و مذاكراتي براي تنظيم پيش‌قرارداد همكاري ترتيب داده‌اند تا به محض لغو تحريم‌ها با امضاي آن، از ساير رقباي خود پيش بيفتند. اين اتفاق در مورد قراردادهاي نفتي و سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك نيز رخ داده است. برخي اخبار حكايت از آن دارد كه ايران تفاهمنامه تهاتر نفت و كالا با روسيه را معطل نگاه داشته تا در صورت لغو تحريم‌ها روش ديگري را در پيش بگيرد. هم‌زمان مذاكرات با شركت‌هاي بزرگ نفتي براي سرمايه‌گذاري در ميادين نفتي ايران در دستوركار قرار گرفته است. نشست‌هاي داخلي و بين‌المللي زيادي با طرف‌هاي غربي به طور موازي با مذاكرات هسته‌يي در جريان است كه بسياري از آنها بدون اطلاع‌رساني انجام مي‌شود.
امريكايي‌ها چطور از ايران سر درآوردند؟
داستان دنباله‌دار ديدارهاي دوجانبه ظريف و كري در مسير مذاكرات هسته‌يي آنچنان طولاني شده بود كه برخي گمانه‌زني‌ها از تعميم مذاكرات به روابط دو كشور پس از پايان مناقشه هسته‌يي حكايت داشت. تعدادي از تحليلگران اقتصاد سياسي چنين برآورد كرده‌اند كه برخي اختلافات داخلي 1+5 در مسير مذاكراه هسته‌يي ريشه در مسايل اقتصادي دارد چراكه اروپايي‌ها با خروج از ايران پس از اعمال تحريم‌ها، منافع اقتصادي خود را از دست دادند اما امريكا عملا رابطه‌يي با ايران نداشت كه خدشه‌يي به آن وارد شده باشد اما آن‌طور كه پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد پس از تفاهم هسته‌يي امريكا نيز ورود مستقيم به بازار ايران را در برنامه قرار خواهد داد. نشانه‌هايي از اين موضوع در جريان مذاكرات نيز ديده شد تا مذاكرات دوجانبه ظريف و كري پس از نخستين تماس تلفني روساي جمهور دو كشور معناي جديدي پيدا كند. اين گمانه‌زني‌ها نخستين‌بار پس از ايجاد ارتباط ميان ايرلاين‌هاي هوايي كشور با شركت‌هاي امريكايي براي خريد قطعات هواپيما، تقويت شد. در اين مدت برخي اخبار از احتمال ورود خودروسازان امريكايي به ايران حكايت داشت تا جايي كه ساسان قرباني دبير انجمن خودروسازان اعلام كرد كه شركت‌هاي خودروسازي امريكايي پيام‌هايي براي ورود به ايران داده‌اند. اين اخبار و شايعات اما زماني به واقعيت نزديك شد كه يك هيات تجاري از امريكا وارد تهران شدند تا اتفاقي تازه را رقم زده باشند.
چند هيات تجاري به ايران آمدند؟
در طول 17ماهه گذشته از توافق ژنو 103هيات تجاري براي همكاري اقتصادي با ايران اعلام آمادگي كرده‌اند. در همين مدت ركوردهاي جديدي از نظر تعداد اعزام تيم‌هاي اقتصادي از كشورهاي خارجي و بزرگي اين هيات‌ها به ثبت رسيده است. هيات 140نفره فرانسوي به نمايندگي از 114شركت كه بهمن ماه92 به ايران سفر كرد ركورد بزرگ‌ترين هيات تجاري اعزام شده به ايران را جابه‌جا كرد تا اين موضوع در رسانه‌هاي دنيا نيز بازتاب گسترده‌يي داشته باشد. طي دو سال گذشته همچنين ٤٦هيات اقتصادي از ايران به كشورهاي مختلف اعزام شده‌اند. در اين زمان بيش از ۸۰۰تاجر و بازرگان ايراني در قالب اين هيات‌ها با مجوز رسمي سازمان توسعه تجارت ايران به ۲۰كشور دنيا سفر كردند و در مقابل در دو سال گذشته ۵۷هيات با دو هزار و ۱۰۰تاجر و فعال اقتصادي از كشورهاي مختلف پذيرش شده‌اند.
شركاي اروپايي از راه مي‌رسند
از آلمان به‌عنوان اصلي‌ترين شريك تجاري ايران در دوران قبل از تحريم ياد مي‌شد. در اين ميان اين كشور به‌دنبال آن است كه در دوره جديد نيز اين نقش را ايفا كند. در سال‌جاري هياتي تجاري وارد كشور شدند و با برخي مديران اقتصادي و مسوولان اتاق‌هاي بازرگاني ديدار كردند. براساس آمارهاي گمرك حجم صادرات آلمان به ايران سالانه حدود دوميليارد و ۲۴۵ميليون دلار و حجم واردات اين كشور از ايران هم ۳۳۵ميليون دلار است. به‌تازگي هياتي از سوييس نيز به تهران سفر كرده‌اند و 3روز در تهران اقامت خواهند داشت. همچنين يك هيات تجاري مركب از روساي ۲۰شركت و تاجران جمهوري چك با هدف شناسايي فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران و بهبود روابط اقتصادي دوجانبه، ۲۲ شهريور ماه به ايران سفر خواهد كرد. نمايندگان شركت‌هاي خودروسازي اشكودا اوتو و تاترا و شركت اشكودا ترانس پورچين و كارخانه بافندگي فيبا از افراد حاضر در اين هيات بودند. ازسوي ديگر، پائولو جنتيلوني، وزير خارجه ايتاليا خاطرنشان كرد بسياري از كشورها مايل به ازسرگيري روابط با تهران بعد از رفع تحريم‌ها هستند و رم جزو نخستين كشورهايي خواهد بود كه پيوندهاي اقتصادي با تهران را بار ديگر آغاز خواهد كرد.
اتحاديه اروپا در حال حاضر با ۲۸عضو و جمعيتي بالغ بر ۵۰۰ميليون نفر، بيش از ۳۰درصد تجارت جهاني را دراختيار دارد و يكي از مصرف‌كنندگان عمده نفت و گاز در جهان است و از آنجا كه ايران به‌عنوان نخستين دارنده منابع انرژي فسيلي جهان با بيش از ۱۷درصد گاز و ۱۲درصد نفت جهان يا معادل ۴۰۰ميليارد بشكه نفت مي‌تواند يك شريك باثبات اقتصادي براي يكديگر بوده و فرصت‌هاي مهمي را براي تجارت و سرمايه‌گذاري دراختيار يكديگر قرار دهند.
منبع: روزنامه تعادل
کلید واژه ها :
