سال‌هایی که رکود اقتصادی در کنار گسترش فساد اقتصادی هم جان تولید را گرفت و هم اخلاق را به بیراهه کشاند. طی سال‌های گذشته فضای اقتصادی ایران با انواع فسادها آمیخته شدهاست. بنابراین آنچه برجایی مانده، جامعه‌ای نگران آینده و ادامه مفاسد اقتصادی است. فعالان اقتصادی که کسب و کار خود را در فضایی سالم و رقابتی شکل می‌دهند، به خوبی می‌دانند هراندازه اخلاق با بحران مواجه شود، قطعا هزینه‌های بیشتری به دوش تولید و اقتصاد تحمیل می‌شود. پیش از این بخش مهمی از نظام اقتصادی ایران براساس معیارهای اخلاقی شکل گرفته‌بود. هرآنچه در مورد مراودات اقتصادی در بازارهای ایران گفته می‌شود، تایید می‌کند، فعالیت زیرنظر اخلاق اسلامی و انسانی موجب شده‌بود، فرآیند تجارت و کسب و کار با سهولت بیشتری به انجام برسد. به طور مثال یک نمونه بسیار مشخص از فعالیت‌های برپایه اخلاق درمیان اقتصادیون به موضوع راه‌اندازی صندوق‌های قرض الحسنه مربوط است. کسبه و فعالان اقتصادی طی تمامی سال‌های گذشته و بخصوص در دهه 40 و 50 به موضوع حمایت از فقرا و گرفتاران توجه ویژه داشته‌اند. برپایه همین توجه صندوق‌های قرض الحسنه به عنوان محلی برای همراهی با کسانی که گرفتاری مالی پیدا کرده‌اند، راه‌اندازی شد. اما امروز چه چیزی در کنار خود می‌بینیم. متاسفانه آن جو همراه با گسترش انسانیت و فعالیت‌های خیرخواهانه جای خود را به شرایطی داده که هرلحظه برشدت نگرانی‌ها در مورد گسترش فساد افزوده می‌شود. فضای اقتصادی ایران امروز دورانی تازه را تجربه می‌کند که نیاز به گسترش معیارهای اخلاقی گذشته در آن بشدت احساس می‌شود. اگر قرار است، امروز اقتصاد ایران به سمت بهبود حرکت کند به طور حتم بدون اخلاقی انسانی و اسلامی چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. در نظر داشته‌باشید، بخش مهمی از فسادی که اقتصاد ایران را گرفتار کرده به شکل سازمان یافته نیست و برآمده از شیوه تفکر افراد است. در این دوره تاریخی ما نیاز به گسترش فرهنگ اخلاق در فضای کسب و کار داریم.
تصور کنید اگر نگاه بخش خصوصی و صاحبان کسب و کار را به سمت فعالیت‌های نیکوکارانه به جای سوء استفاده مالی تغییر دهیم، چه اتفاقی در اقتصاد ایران رخ می‌دهد؟ زمانی که ما عنصر اخلاق را در زندگی شخصی و کسب و کارمان رها می‌کنیم، به طور قطع باید آماده پرداخت هزینه‌های زیادی باشیم. هزینه‌هایی که هم تولید را دچار بحران می‌کند و هم زندگی شهروندی افراد را با مشکل مواجه می‌سازد. توجه به آمار زندانیان مالی، شاخص‌هایی که از وضعیت سلامت نامطلوب جامعه خبر می‌دهند و همچنین ورشکستگی‌های متوالی همگی تایید می‌کند در جامعه امروز اقتصادی ایران اخلاق کسب و کار مانند گذشته کارکرد ندارد. اما امروز چرا باید بیش از گذشته نگران بود؟ بعد از توافق هسته‌ای موضوع ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران مطرح شدهاست. یک معنی این اتفاق افزایش ورودی مالی به اقتصاد کشور است. بنابراین وقتی که دلارهای خارجی به اقتصاد ایران سرازیر شوند، بیش از گذشته احتمال سوء استفاده هم ایجاد می‌شود. به زبان ساده در شرایط رکود و بی پولی وضعیت کشور چنان شده که همه مشاهده کردند و حالا در شرایط وفور دلارهای خارجی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ به یاد داشته باشیم که موج اول فساد هم در دورانی خود را نمایان ساخت که دلارهای نفتی به اقتصاد ایران روانه شدند. بنابراین امروز برهمگی ما فرض است که بیش از گذشته در راه گسترش فرهنگ اخلاق مداری تلاش کنیم. هرکدام در هر بخشی باید برمبنای چنین اندیشه‌ای گام برداریم. منبع: اتاق تهران
