انتظارات برای افزایش صادرات نفت ایران پس از لغو تحریم‌های بین‌المللی، کندی رشد اقتصاد جهان و مازاد عرضه نفت از جمله دلایلی هستند که بانک جهانی در این گزارش برای کاهش پیشبینی خود ذکر کرده است.
بر این اساس، تنها پس از چند ماه از لغو تحریم‌ها، تولیدات نفت ایران بین 500 تا 700 هزار بشکه در روز افزایش پیدا می‌کند و ایران خواهد توانست تولیدات خود را به سطوح پیش از تحریم یعنی سال 2011 برساند. در آن زمان سطح تولید 6/ 3 میلیون بشکه در روز بود. پیشبینی بانک جهانی از قیمت انرژی در فصل سوم سال 2015 نسبت به سه ماه پیش از آن 17 درصد افت کرده است. در این گزارش آمده است که چشم‌انداز افزایش صادرات نفت ایران در سال آینده میلادی، احتمال کندتر شدن اقتصاد جهان به‌ویژه در چین و سایر بازارهای نوظهور و فراوانی عرضه از جمله دلایل این افت هستند. بر این اساس، انتظار می‌رود که قیمت‌های انرژی به‌طور متوسط در سال 2015 نسبت به سال 2014 تا 43 درصد کاهش یابد. برای سایر کالاها به‌جز کالاهای مربوط به بخش انرژی، بانک جهانی افت 5 درصدی قیمت‌ها در فصل سوم را انتظار دارد و پیشبینی می‌کند که قیمت‌های کالاهای غیر بخش انرژی در سال 2015 نسبت به سال پیش از آن 14 درصد افت کند. جان بافز، اقتصاددان ارشد و نویسنده اصلی این گزارش گفته است: «ما شاهد آن هستیم که روند پنج ساله افت قیمت اغلب کالاها در فصل سوم سال 2015 نیز ادامه یافته است. عرضه نفت و سایر کالاها فراوان و تقاضا ضعیف است؛ به‌ویژه برای کالاهای صنعتی، به همین دلیل هم هست که پیشبینی می‌شود قیمت‌ها همچنان در سطح پایین باقی بماند.»
جذابیت ایران برای سرمایه‌گذاری خارجی از جمله مسائلی است که می‌تواند استقبال اروپایی‌ها از نفت ایران را برای ایجاد یک رابطه دوجانبه فراهم کند (ایران حدودا 700 هزار بشکه در روز سهم بازار مربوط به بازارهای اروپایی را پس از تحریم‌ها از دست داده است). بر اساس این گزارش، ایران می‌تواند تولید نفت خام خود را 5/ 0 تا 7/ 0 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و آن را به سطح سال 2011 یعنی 6/ 3 میلیون بشکه در روز در پیش از تحریم‌ها برساند. علاوه بر این، ایران می‌تواند فورا صادرات خود را از 40 میلیون بشکه نفت ذخیره شده در نفتکش‌هایش آغاز کند. بانک جهانی همچنین اعلام کرده است با توجه به آنکه ایران بزرگ‌ترین ذخایر شناخته شده گاز جهان (18 درصد از کل ذخایر شناخته شده جهان) را در اختیار دارد، از این پتانسیل برخوردار است که حجم قابل توجهی از گاز طبیعی را در درازمدت تولید و صادر کند. آیهان کز، رئیس گروه چشم‌انداز توسعه بانک جهانی می‌گوید: «تاثیر بالقوه صادرات نفت و گاز ایران در بازارهای جهانی و منطقه‌ای می‌تواند در درازمدت بسیار عظیم باشد؛ اگر ایران بتواند سرمایه‌گذاری خارجی لازم و فناوری‌های مورد نیاز برای بهره‌برداری از ذخایر قابل توجه خود را جذب کند.» البته بانک جهانی همچنین افزوده است که تردید‌ها در مورد ظرفیت ایران برای افزایش صادرات به ریسک پیش بینی در مورد قیمت‌های انرژی می‌افزاید.
این گزارش فصلی بانک جهانی، همچنین گزارش ویژه‌ای درباره پدیده ال‌نینو و اثر آن بر کالاها را نیز در بر دارد. گزارش بانک جهانی در شرایطی منتشر شده است که دیروز صندوق بین‌المللی پول نیز گزارشی را در مورد اثر لغو تحریم‌ها بر اقتصاد ایران منتشر کرده است. بخشی از این گزارش صندوق به تولید و صادرات نفت ایران اختصاص یافته است که می‌تواند تقویت‌کننده فرضیه افزایش صادرات نفت ایران و تاثیر آن بر بازارهای جهانی باشد. صندوق اعلام کرده است که با برداشته شدن تحریم نفتی، بخش نفتی ایران رشد قابل ملاحظه‌ای را در سال آینده تجربه خواهد کرد و در حالی که این بخش در سال 2015 رشد منفی 3/ 0 درصدی را می‌بیند در سال آینده با رشد 18 درصدی مواجه خواهد شد. بر اساس این گزارش، تولید نفت ایران در سال جاری 08/ 3 میلیون بشکه در روز بوده که انتظار می‌رود این رقم در سال آینده به 68/ 3 میلیون بشکه در روز برسد. تولید گاز نیز از معادل 78/ 2 میلیون بشکه در روز نفت طی سال جاری به معادل 81/ 2 میلیون بشکه در روز نفت در سال 2016 خواهد رسید. پیشبینی شده است صادرات نفت ایران که در سال جاری 24/ 1 میلیون بشکه در روز برآورد شده در سال آینده به 81/ 1 میلیون بشکه در روز برسد. صادرات گاز نیز که امسال معادل 150 هزار بشکه در روز نفت بوده در سال آینده نیز در همین رقم باقی خواهد ماند.
منبع: دنیای اقتصاد
