روزها و سال‌هاي سخت تحريم در حال رخت‌بستن از اقتصاد و سياست ايران است. در جديدترين اقدام شركت سوییفت در بيانيه‌اي اعلام كرده‌است كه منتظر ازسرگرفتن ارتباط با بانك‌هاي ايراني است.
حدود چهارسال است كه با قطع خدمات سوییفت به ايران، تحريم‌هاي بانكي ايران وارد فاز جديدي شد و تهران عملا در بن‌بست بانكي و مالي قرار گرفت. يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي توافق هسته‌اي بازشدن راه‌هاي ارتباطي پولي و مالي ايران با كشورهاي ديگر است. در همين راستا وزیر امورخارجه آمریکا نيز با صدور بیانیه‌ای، اجرای بخش وسیعی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را مطابق با برنامه جامع اقدام مشترک متوقف کرد؛ دستوری که با عنوان «چشم‌پوشی از تحریم‌ها» رسماً ابلاغ شده است. روز دوشنبه، انجمن ارتباطات میان‌بانکی جهانی كه به‌اختصار «سوییفت» ناميده مي‌شود نيز در بيانيه‌اي اعلام کرد که در «انتظار چراغ سبز» است تا «اغلب» بانک‌های ایرانی بار دیگر بتوانند ارتباط خود را با این نهاد مالی از سر گرفته و از خدمات آن بهره‌مند شوند.
ارتباط با سوییفت بهطور خودكار
به گزارش خبرگزاری رویترز، در بیانیه این نهاد مالی آمده‌است بانک‌هایی که مشمول تحریم‌ها بوده‌اند و در توافق هسته‌ای بهطور مشخص به آنها اشاره شده است، «پس از اتمام مراحل اداری، بررسی سامانه‌ها و هماهنگی‌های فنی» بهطور خودکار به سوییفت مرتبط می‌شوند.سوییفت امکان نقل‌وانتقالات مالی مطمئن را بين حدود ۹ هزار و ۷۰۰ بانک در سراسر جهان فراهم می‌آورد. اين نهاد ۲۸ بهمن ٩٠ در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که آماده قطع کلیه خدمات خود به آن دسته از نهادهای مالی ایرانی است که مشمول تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا هستند. همان زمان اين نهاد در بيانيه‌اي اعلام كرد سازمان سوییفت ایالات متحده و اتحادیه اروپا در حال طراحی اقدامات تازه‌ای علیه جمهوری اسلامی هستند که «بر توانایی این سازمان برای ارائه خدمات به مشتریان ایرانی» اثر منفی خواهد داشت. البته اين نهاد آن زمان هم اعلام آمادگی کرده بود که «به محض روشن‌شدن قوانین و اقدامات تازه اتحادیه اروپا» دراین‌زمینه از این قوانین اطاعت کند.
برداشته‌شدن تحريم‌ها از ٨٠٠ فرد و مؤسسه
بیانیه جديد شركت سوییفت پیرو اقدام اخیر اتحادیه اروپا منتشر شده که لغو تحریم‌های ایران را به تصویب رسانده است. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت همکاری نظام مالی جهانی نظیر سوییفت با ایران بود. اما حال با ازسرگیری ارتباط ایران با شبکه‌های اقتصادی جهانی، امکان همکاری شرکت‌های خارجی با ایران نیز هموار می‌شود. بااین‌حال سوییفت تأکید داشته که همچنان برخی از بانک‌های ایرانی به دليل تحریم‌هاي ديگر در فهرست تحريم‌ها باقی خواهند ماند.
پيش از اين عباس عراقچي، عضو ارشد هيأت مذاكره‌كننده ايران، گفته بود كه با اجرايي شدن توافق هسته‌اي تحريم سوییفت ٨٠٠ فرد و مؤسسه برداشته مي‌شود. او توضيح داده بود «تحريم‌هاي سوییفت در اصل عليه افراد و مؤسساتي است که در ليست تحريم‌ها وجود دارند، غير از آن هرچه بوده تبعات رواني ناشي از تحريم‌ها بوده است. از آنجايي که در مرحله اول تمامي کساني که به‌دلايل اقتصادي و مالي در ليست تحريم‌ها قرار گرفته‌اند، از ليست خارج مي‌شوند که بالاي ٨٠٠ نفر هستند، بنابراين تحريم سوییفت روي آنها هم برداشته خواهد شد».
عراقچي توضيح داده بود «سوییفت تحريمي عليه ايران و اتباع ايراني نيست، بلکه يک شرکت خصوصي است که کار تبادل ايمن بانکي را انجام مي‌دهد اما کساني که نامشان در فهرست تحريم شوراي امنيت يا اروپا و آمريکا بوده است از خدمات سوییفت محروم شدند».
در توافق هسته‌اي كه ٢٣ تيرماه ٩٤ در وين بين ايران و كشورهای ١+٥ به دست آمد مقرر شد كه تحريم‌هاي اقتصادي و بانكي و مالي ايران از سوي اتحاديه اروپا و آمريكا لغو شود. حدود ٩٠ روز بعد از اين توافق اتحاديه اروپا و رئيس جمهوري آمريكا در بيانيه‌هاي جداگانه‌اي لغو تحريم‌هاي ايران را اعلام كردند. آن‌روز براساس تقويم توافق، روز تصويب نام گرفت. اما به دنبال آغاز و اجراي محدوديت‌هاي هسته‌اي ايران به دنبال آن راستي‌آزمايي اقدامات ايران توسط آژانس، اجراي توافق آغاز مي‌شود. احتمال داده مي‌شود كه توافق هسته‌اي اواخر همين سال (ميلادي) اجرايي شود.
بيانيه وزارت خارجه آمريکا برای توقف تحريم‌ها
وزیر امورخارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای، اجرای بخش وسیعی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را مطابق با برنامه جامع اقدام مشترک متوقف کرد؛ دستوری که با عنوان «چشم‌پوشی از تحریم‌ها» رسما ابلاغ شده است؛ بیانیه‌ای که باید به بازخوانی متن کامل و جزئیاتش پرداخت.
به گزارش «تابناک»؛ جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در این بیانیه، تحریم‌هایی که می‌بایست ایالات متحده مطابق با توافق برجام لغو یا متوقف کند، در این ضمیمه تعریف کرده و استثنائات، شروط و لوازم لغو یا بهره‌برداری از لغو مشروط برخی تحریم‌ها نیز بهطور دقیق برشمرده شده است. در بخشي از اين بیانیه آمده است:
«براساس اختیارات من به‌عنوان وزیر امور خارجه ازجمله مسئولیت تفویض اختیار به اين وسیله تصمیمات و مجوزهای زیر صادر می‌شود: من براساس بند ١٢٤٤ (i)، ١٢٤٥(g)،١٢٤٦(e) و١٢٤٧ (f) قانون آزادی و منع اشاعه ایران مربوط به سال ٢٠١٢ تصمیم گرفتم که برای امنیت ملی آمریکا حیاتی است تا از اجرای تحریم‌ها تا جایی که برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک ضروری است، چشم پوشی شود که شامل تعهدات آمریکا مربوط به تحریم‌هایی است که در بندهای ١٧,١-١٧.٢ و ١٧.٥ ضمیمه پنج برنامه جامع اقدام مشترک توصیف شده است و همانطور که در آخرین پاراگراف گفته شده است قابل‌اجراست». در همه بندهاي اين بيانيه به‌جز يك مورد، اشخاص غيرآمريكايي امكان معامله با ايران را پيدا مي‌كنند و تنها در مورد معامله قطعات هواپيماست كه به اشخاص آمريكايي هم اجازه معامله با ايران داده مي‌شود. در اين بند آمده است: «معاملات اشخاص غیرآمریکایی و معاملات اشخاص آمریکایی برای فروش هواپیمای مسافربری و قطعات یدکی و اجزاء چنین هواپیماهايي و خدمات مرتبط به ایران همانطور که در بند ٥.١.١ ضمیمه دو برنامه جامع اقدام مشترک توصیف شده است به شرط این‌که دفتر کنترل دارایی خارجی هر نوع مجوزهای لازم را صادر کند و هر نوع معاملات شامل اشخاص در فهرست تعیین‌شده دفتر کنترل دارایی خارجی به‌عنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده مستثنی می‌شود». اين بيانيه به‌دنبال دستور هفته گذشته رئيس‌جمهوري آمريكا براي لغو تحريم‌هاي ايران مطابق توافق وين صادر شده است و به تفصيل به جزئيات تحريمي و ضمايم مرتبط با آن در توافق پرداخته است.
--------------
«سوییفت» مخفف «انجمن ارتباطات مالی بین‌بانکی جهانی» است که ٤٢ سال پیش در بروکسل به وجود آمد. سوییفت یک کد شناسایی ویژه برای بانک‌ها و مؤسسات مالی بین‌المللی است که از طریق آن می‌توانند نقل‌وانتقال پول برای خریدوفروش کالا و خدمات را انجام دهند. کد سوییفت بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سیستم ارتباط الکترونیکی جهان برای بانک‌هاست. هزاران بانک در دنیا از طریق استانداردهایی که سوییفت برای تأمین مبادلات طرح‌ریزی کرده، هفت روز در هفته و به صورت شبانه‌روزی با هم ارتباط می‌گیرند و برای انجام نقل‌وانتقال‌های پولی، پیام ردوبدل می‌کنند. استفاده بانک‌ها از «سوییفت»، هم امنیت را بالا می‌برد و هم هزینه‌ها را پایین می‌آورد. حدود ٢٣ سال پیش چند بانک ایرانی از جمله بانک مرکزی به عضویت «سوییفت» پذیرفته شدند، ولی حدود چهارسال پیش، در چارچوب تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران، با تصمیم اتحادیه اروپا، از دستیابی به خدمات «سوییفت» محروم شدند.
منبع : شرق
