
وزیرنفت گفت: «حتي اگر نتوانيم يكبشكه نفت بفروشيم يك قدم از خواستههايمان عقبنشيني نميكنيم.» هم از غربيها خواست: «بهجاي اينكه فشار بياورند، تعامل بيشتري برقرار كنند...» هم تاكيد كرد: «حتما نفت برخي كشورهاي اروپايي را قطع خواهيم كرد.» هم اعلام كرد: «فشار به مردم اروپا، آن هم در فصل سرد زمستان، جزو اهداف انساندوستانه ما نيست.» وزير نفت ديروز، در نخستين كنفرانس خبرياش، پس از تحريم اتحاديه اروپا، دیپلماتیک سخن گفت.
وقتي از رستم قاسمي خواسته شده تا نظرش را درباره تاثير تحريم نفتي اروپاييها بگويد پاسخ داد: «مقدار نفت صادراتي به اروپا زياد نيست. حتي اگر همين مقدار را هم كسي نخرد براي اقتصاد كشور مشكلي ندارد.» اما زمانيكه سوال به احتمال تهاتر نفت با كالا رسيد، امكان آن را رد نكرد: «با بسياري از كشورها تهاتر داريم. اما تاكنون پول نفت را به طور كامل از همه كشورها گرفته و پول كالاي آنها را پرداخت كردهايم. هرچند اگر بخواهيم تهاتر داشته باشيم [نفت در برابر كالا]، كار پيچيدهاي نيست.» در شرايطي كه قيمت نفت سبك آمريكا، بشكهاي حدود 98 دلار و قيمت نفت برنت در حد 114 دلار در هر بشكه است، قاسمي ترجيح داد درباره تاثير تحريم نفتي ايران بر قيمت نفت تنها به اين جمله اكتفا كند كه: «اگر نفت ايران در بازار نباشد، قيمت نفت افزايش بسيار جدي خواهد داشت.» خبرنگار خبرگزاري فرانسه با استناد به موضع قبلي آقاي وزير پرسيد كه آيا منظور ايشان افزايش بسيار جدي قيمت نفت [تشنج وحشتناك] در صورت تحريم نفتي، همان 200دلاري بوده كه قبلا اعلام كرده بود؟ ... رستم قاسمي، حدود 40 روز پيش، قبل از تصويب تحريم اتحاديه اروپايي در مصاحبه هم گفته بود: «[تحريم كامل نفت ايران] بازار را متشنج ميكند و بازار بينالمللي بايد بهاي سنگيني بپردازد.
شايد نشود [افزايش قيمتها] را خيلي دقيق پيشبيني كرد، اما نفت را حتما حداقل بالاي 200 دلار، به نظرم ميبرد.» شاتر دوربينها پشتسر هم زده ميشد و حدود 170 خبرنگار داخلي و خارجي، سخنان وزير نفت را مخابره ميكردند. حرفهايي كه به اصطلاح ديپلماتها، «بين دو خط» زده شد.
واكنش قاسمي به اقدام عربستان در جايگزيني نفت
رستم قاسمي، پيش از برگزاري اجلاس اوپك، در وين به ديدار وزير نفت عربستان رفت تا اوپك به توافق 30ميليون بشكهاي برسد. بعد هم وقتي قرار شد وزراي اوپكي، كلاه به سر بگذارند، قاسمي و علي النعيمي كنار هم ايستادند تا نشان دهند اختلافات اوپك، مانع اتحاد آنها نيست. بعد از آن اما وزير نفت عربستان به صراحت از آمادگي اين كشور براي جايگزين كردن نفتش، در صورت تحريم ايران سخن به ميان آورد. نماينده ايران در هيات عامل اوپك هم به كشورهاي حاشيه خليجفارس اخطار داد كه نفتشان را جايگزين نفت ايران نكنند. وزير نفت عربستان بلافاصله اما، موضع صريحتري گرفت و روابط ايران-رياض، تيرهتر شد. بعد از آن بود كه وزير نفت عراق، در قامت رييس كنفرانس وزراي اوپك به تهران آمد. حالا رستم قاسمي به رييس اوپك نامه نوشته و خواهان رفتار منطقي اعضاي اوپك شده است. «شرق» ديروز از رستم قاسمي پرسيد:
آقاي وزير، به نظر ميرسد جنابعالي در نامهتان به رييس اوپك، از رفتار برخي اعضا (عربستان) انتقاد كردهايد. مفاد نامه شما چه بود؟ اگر عربستان بخواهد نفتش را جايگزين نفت ايران كند، اقدام عملي ايران چه خواهد بود؟
اوپك يك سازمان اقتصادي است و معمولا از سياست به دور بوده است. روابط ايران با اوپك روابط بسيار خوبي است اما از رييس اوپك خواستيم كه كشورهاي همسو، براساس تشريك مساعي، حق اعضا را در مبادلات تجاري رعايت كنند. بازار نفت، بازاري تجاري و متعادل است. تصور نميكنيم اعضاي اوپك بخواهند حق ديگر اعضا را از بين ببرند و اميدواريم عربستان هم به اين مساله تمكين كند.» رستم قاسمي ترجيح داد واكنش ديپلماتيكي به سخنان همتاي سعودياش ابراز كند. ركورد توليد نفت عربستان در نوامبر گذشته بيش از 10 ميليون و 400هزار بشكه در روز بوده است.
آنها كه ميخواهند تحريم كنند همين امروز نخرند
وزير نفت در پاسخ به سوال خبرنگار ديگري كه درباره تحريم خريد نفت ايران پرسيده بود، گفت: «غربيها و بهخصوص آمريكا، نتوانستند رفتار خودشان را با رفتار ايران تنظيم كنند. هميشه يك توهمي در ذهنشان هست. فكر ميكنند با فشار ميتوانند به خواستهشان برسند. اما ايران كوچكترين عقبنشيني نخواهد كرد. ما چيزي جز استقلال، آزادي، علم و فناوري نخواستيم.»
بعد هم ادامه داد: «اميدواريم به جاي اينكه فشار بياورند، تعامل بيشتري برقرار كنند. چون قطعا ما كوتاه نخواهيم آمد.»
رستم قاسمي درباره زمان اعمال تحريم اتحاديه اروپايي گفت: «اميدوارم اروپاييها در زماني كه مشخص كردهاند تجديدنظر كنند چراكه قطعا مردم اروپا بهاي زيادي را از اين بابت پرداخت خواهند كرد.» ايران در 9 ماهه پاياني سال 2011، به طور متوسط روزانه 600هزار بشكه نفت به اروپا صادر كرده است. يونان، اسپانيا و ايتاليا عمدهترين مشتريان اروپايي نفت ايران هستند. وقتي خبرنگاري درباره احتمال قطع نفت برخي پالايشگاههاي اروپا كه به ايران بدهي نفتي دارند پرسيد، پاسخ شنيد: «كشورهاي اروپايي، بدهي نفتي زيادي به ايران ندارند.» رستم قاسمي، سپس موضعاش را صريحتر كرد: «كشورهايي كه قصد دارند شش ماه ديگر، واردات خود را از ايران قطع كنند همين امروز اين كار را انجام دهند.» به گفته وزير نفت وزارت نفت مشكلي براي يافتن بازار نخواهد داشت.
اروپاييها قرارداد بلندمدت دارند
بلافاصله بعد از تصميم اتحاديه اروپا براي تحريم خريد نفت از ايران پس از ماه ژوئن (تير)، برخي نمايندگان مجلس از تدوين طرح دوفوريتي براي توقف صادرات نفت به اروپا خبر دادند. فعلا اما خبري از اين طرح نيست. خبرنگار فايننشنالتايمز از وزير نفت پرسيد: «آيا درباره توقف فروش نفت به اتحاديه اروپا، بين دولت و مجلس اختلافي وجود دارد؟» رستم قاسمي پاسخ داد: «بين مجلس و دولت اختلافي درباره تحريم نفتي وجود ندارد. هفته پيش اعلام كرديم نفت بعضي كشورهاي اروپايي را قطع خواهيم كرد. حتما هم چنين خواهيم كرد.» خبرنگار ادامه داد:
آقاي وزير، از چه زماني صادرات نفت را به اروپا متوقف ميكنيد؟
«زمان آن را اعلام ميكنيم»
رستم قاسمي در عين حال به قرارداد بلندمدت برخي اروپاييها و تعهد آنها براي خريد نفت ايران اشاره كرد: «بعضي اروپاييها بابت قراردادهاي بلندمدت توسعه ميادين بايد از ايران نفت ببرند. اما اگر آنها نيز نخواهند ما مشكلي براي قطع صادرات نفت به آنها نداريم.» «اني» ايتاليا به دليل توسعه ميدان دارخوين و پروژههاي ديگر حدود دو ميليارد دلار از ايران طلبكار است. توتال و استات اويل هم به دليل اجراي پروژههايي در ميادين نفتي و پارسجنوبي مشغول تسويهحساب پول خود هستند.
اميدوارم با توليد كمتر نفت اقتصاد را بهتر اداره كنيم
موضع قاسمي درباره بستن تنگههرمز يا بازرسي نفتكشها در صورت اعمال تحريم جدي نفتي عليه ايران دوپهلو بود: «ايران به دنبال تشنج در منطقه نيست. اما تنگههرمز يك موضوع سياسي است و ما در وزارت نفت فعاليت اقتصادي انجام ميدهيم.» خبرنگار لسآنجلستايمز پرسيد:
اگر به روند توليد نفت در 33 سال گذشته نگاه كنيم خواهيم ديد كه اين روند، كاهنده بوده است. فكر ميكنيد پنج سال بعد ايران چقدر نفت توليد كند؟
ما دوران سختي را سپري كردهايم. امروز با دوران بسيار سخت جنگ متفاوت است. ما ابزار مناسب و دوستان خوبي در جهان داريم. در عين حال مشكلي در توليد و فروش نفت نداريم. اما سياست ما كاهش وابستگي به نفت است. سخنان بعدي وزير نفت عجيب بود: «اميدواريم با توليد كمتر نفت، اقتصاد كشور را بهتر اداره كنيم.» با نفت سياه زير زمين ميتوان اقتصاد را بهتر اداره كرد يا با سرمايهگذاري پول آن در روي زمين!
صادرات نفت به برخي كشورها را حتما قطع ميكنيم
وزير نفت درباره مشتريهاي نفتي ايران پس از تصويب تحريم اتحاديه اروپايي گفت: «ما 18درصد از كل نفت ايران را به اروپا ميفروشيم و براي بيش از اين مقدار مشتري آماده داريم كه به دليل نداشتن نفت كافي، براي شش ماه آينده به آنها قول ميدهيم.» وي نام كشورهاي دوست ايران را اعلام نكرد اما گفت: «هم مردم دنيا و هم بسياري از كشورهاي دنيا با ايران دوست هستند و ما امروز نفت ذخيرهشدهاي در دريا يا انبارها نداريم.»
خبرنگاران مايلند موضع صريحي از وزير درباره قطع صادرات نفت به اروپا بشنوند. قاسمي هم تاكيد ميكند: «صدور نفت به بعضي كشورهاي اروپايي را حتما قطع خواهيم كرد و درباره بقيه هم در آينده تصميم خواهيم گرفت.» قاسمي نام كشورها را اعلام نكرد اما پيشبيني ميشود انگلستان، فرانسه، آلمان که مجموع خريد نفتشان از ايران كمتر از صدهزار بشكه است در صدر اين فهرست باشند. قاسمي خليجفارس را گلوگاه مهم و استراتژيك دنيا دانست: «هيچ جايگزيني بهجز تنگه هرمز وجود ندارد.»
تخفيف نميدهيم
يكي از بخشهاي مهم سخنان وزير نفت امكان تهاتر نفت ايران بود. يعني نفت بدهيم و بهجاي پول كالا بگيريم. اين شرايط جديدي است: «با بسياري از كشورها تهاتر داريم اما تاكنون پول نفت را بهطور كامل از همه كشورها گرفته و پول كالاي آنها را پرداخت كردهايم. هرچند اگر بخواهيم تهاتر داشته باشيم، كار پيچيدهاي نيست.» وقتي بانك مركزي تحريم باشد و دلار به سختي وارد كشور شود، براي خريد كالا، بايد كالا داد. كالايي به نام «نفت». ابتداي سوال خبرنگار درباره احتمال ارايه تخفيف براي فروش نفت ايران بود: «ما تاكنون هيچ تخفيفي در مورد قيمت نفت به هيچ كشوري ندادهايم و نفت را به قيمت روز دنيا به فروش ميرسانيم.» رييس شركت پالايشگاهي اس.كي، كرهجنوبي ديروز اعلام كرد اين كشور در مذاكره با آمريكا توافق كرده تا واردات نفت خود از ايران را 50درصد كاهش دهد. سئول يكي از مشتريان جدي نفت ايران است.
آيا تحريم نفتي به شوراي عالي امنيت ملي ميرود
واكنش وزير نفت به احتمال تحريم كامل نفت ايران اينگونه بود: «تحريم كامل نفت ايران، گزينه غيرقابل اجرايي است چراكه تاثير شديدي بر بازار نفت جهان دارد. اما اينكه اروپاييها نفت ما را نخرند مشكلي ايجاد نميكند.» خبرنگاري پرسيد: «آيا همانند موضوع انرژي هستهاي، يك نهاد عالي مانند شورايعالي امنيت ملي به موضوع تحريم نفتي ايران رسيدگي ميكند؟» قاسمي پاسخ داد: «اين موضوع آن قدر مهم نيست كه كل نظام براي مقابله با آن بسيج شوند. ما در وزارت نفت براي اينكار برنامهريزي كردهايم.» جمله بعدي آقاي وزير اما با اهميت بود: «با دوستان خود در جهان در اين باره مذاكره كردهايم.»
تغيير ارز فروش نفت به چين مشكل ندارد
قاسمي قرار است 10 روز ديگر به پكن برود. وزير نفت در پاسخ به سوال يك خبرنگار چيني درخصوص كاهش خريد نفت چين از ايران گفت: «كاهش جدي درخصوص خريد نفت از چين نداشتهايم و پيام منفي از اين كشور دريافت نكردهايم.» قاسمي تصريح كرد مراودات نفتي ايران و چين با دلار و يورو انجام ميشود اما گفت تغيير آن به ديگر ارزها هم مشكلي ندارد. برخي منابع، گزارش دادهاند ممكن است كه بخشي از پول نفت ايران به «يوان» پرداخت شود. قاسمي درباره مراودات نفتي با چين و هند ميگويد: «ما مراودات اقتصادي زيادي با كره و چين و هند داريم كه دوطرفه است و تصور نميكنيم اين مراودات تحتتاثير مسايل سياسي قرار گيرد چراكه آنها نيز به دنبال حفظ مراودات اقتصادي با ايران هستند.» خبرنگاري از وزير نفت پرسيد:
آيا تحريم نفتي و بانكی بر قيمت ارز تاثير داشته است؟
«ايران به هيچوجه مشكل كمبود ارز ندارد. اگر سالي 40 تا 50 ميليارد دلار كالا به ايران وارد شود حداقل 100 تا 120 ميليارد دلار صادرات داريم و گراني اخير ناشي از مسايل بازار بود و بانك مركزي هم اخيرا اعلام كرده است هركسي هر مقدار ارز براي واردات نياز داشته باشد به نرخ مرجع دريافت ميكند»
ذخاير جديد نفت اعلام ميشود
وزير نفت در ادامه با بيان اينكه بانك مركزي با افزايش سود اوراق مشاركت نفتي قبلي موافقت كرده است، گفت: «تلاش كرديم در قانون بودجه 91 مشكلات قانون راهاندازي بورس نفت را با ارايه پيشنهادهايي برطرف كنيم.»
وي سپس به كشف گاز در يكي از شش بلوك اكتشافي درياي خزر اشاره كرد: «ما ميادين نفتي جديد ديگري را نيز كشف كردهايم اما چون آمار آن قطعي نشده، آن را اعلام نكردهايم كه در يك ماه آينده ميزان ذخاير اكتشافي دقيق مشخص و به اوپك اعلام خواهد شد كه افزايش قابل توجهي را در كل ذخاير نفتي ايران موجب ميشود.»
به موقع درباره دبيركلي تصميم ميگيريم
عربستان سه روز پيش در اقدامي زودهنگام نامزد دبيركلي خود را براي اوپك اعلام كرد. اجلاس آينده اوپك در اينباره تصمیم ميگيرد. وزير نفت در پاسخ به پرسشي درباره قصد ايران براي پيشنهاد كانديدايي براي برعهده گرفتن دبيركلي اوپك گفت: «هنوز زمان زيادي تا انتخاب دبيركل جديد اوپك باقي مانده است و ما به موقع درباره دبيركلي اوپك برنامهريزي و تصميمگيري خواهيم كرد.» وزير نفت در ادامه با تاكيد بر اينكه تحريم همواره فرصت بسيار خوبي براي ما بوده و هست، افزود: «همه تجهيزاتي كه در كشور ساخته نميشود را شناسايي كردهايم و با جمعآوري توليدكنندگان داخلي تلاش ميكنيم همه اين تجهيزات را به توليد برسانيم چنانكه در چند سال آينده كه چندان دور هم نخواهد بود نيازي به واردات تجهيزات خارجي نخواهيم داشت.»
به تركيه تخفيف گازی نميدهيم
تركيه يكماهي است كه مكررا خواهان گرفتن تخفيف در قيمت گاز وارداتي از ايران است. وزير نفت با اشاره به قرارداد 25 ساله فروش گاز ايران به تركيه گفت: «تركيه به دنبال گرفتن تخفيف در قيمت گاز است اما ما امكان دادن اين تخفيف را بر اساس قوانين داخلي نداريم.» وي افزود: «براي تركيه امكان درخواست تخفيف از داوري وجود دارد و در اين صورت ما نيز مستندات خود را به اين داوري ارايه خواهيم كرد.» وزير نفت تاكيد كرد که حتي اگر نتوانيم يك بشكه نفت بفروشيم به هيچ كشوري به دليل تبليغات و فشار سياسي باج نميدهيم و از موضع به حق خود كوتاه نميآييم. قاسمی در پاسخ به پرسشی درباره گذشتن زمستان و فرصت پيشدستي ايران در تحريم نفت گفت: «فشار به مردم اروپا آن هم در فصل سرد زمستان جزو اهداف جمهوري اسلامي ايران نيست اما تلاش ميكنيم بعضي كشورها كه موضع خصمانهتري دارند را در لبه تحريم قرار دهيم.» قاسمی با بيان اينكه قرارداد گازي ايران و سوييس نهايي نشده و مذاكرات آن ادامه دارد گفت: «سوییس براي تامين مطمئن انرژي به دنبال گاز ايران است كمااينكه در اروپا الان قطعي گاز در زمستان ادامه دارد و به همين دليل مذاكره براي صادرات گاز ايران به سوييس و يونان ادامه دارد.»
مجبور نیستیم از بانک مرکزی پول بگیریم
قاسمی درباره تحریم بانک مرکزی و انتقال پول نفت گفت: «يكي از تحريمهاي اروپا و آمريكا عليه ايران تحريم بانك مركزي است اما ما مجبور نيستيم از طريق بانك مركزي پول نفت را دريافت كنيم و از دوستان خود در اين زمينه استفاده ميكنيم. كميته سهجانبهای براي احداث خط لوله گاز ايران به عراق، سوريه و مديترانه شكل گرفته است و اخيرا قرار است وزراي نفت سه كشور نشستي در اينباره داشته باشند. قاسمي در این باره گفت: «40درصد از خط لوله ايران - عراق در طرف ايراني پيشرفت داشته است و تا ششماه آينده احتمالا بغداد گاز ايران را دريافت خواهد كرد»
منبع:شرق