
اتاق نیوز- نوسانات نرخ ارز که مدتی است فعالان اقتصادی را دچار مشکل کرده، آسیبهای ناشی از تعطیلی چند روزه تهران و طولانی شدن روند حل مشکلات با تعطیلی شورای گفتگو میان دولت و بخش خصوصی، از جمله مباحثی بود که در بیست و دومین نشست کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات مطرح شد و با پیشنهادات و انتقادات فعالان بخش خصوصی مواجه شد.
در ابتدای این نشست احمد پورفلاح رئیس کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات با نارضایتی از استقبال کم اعضای کمیسیونها در ماه مبارک رمضان پیشنهاد داد که به علت تقارن ماه مبارک رمضان با فصل تابستان و سفرهای تابستانی اعضای کمیسیونها این نشستها در ماه مبارک رمضان برگزار نشود و به زمان دیگری موکول شود تا اعضای بیشتری در این جلسات حضور یابند.
پورفلاح هم چنین با پیام مشارکت در اداره نشستها، ریاست این نشست را به جمشید عدالتیان معاون کمیسیون فضای کسب و کار سپرد.جمشید عدالتیان نیز پس از نشستن بر کرسی ریاست ضمن خوشامدگویی و تبریک به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به حضار وارد دستور جلسه شده و از اعضا خواست تا مسائل و اخبار روز مدنظر خود را بیان کنند.
آمار اشتغال نگرانکننده است
احمد پورفلاح اولین عضو کمیسیون بود که به بحث پیرامون مسائل روز پرداخت وی مساله اشتغال را برای این کمیسیون بسیار حائز اهمیت دانست و سخنان خود را با این یک سوال شروع و اشاره کرد که برابر آمار منتشره از سوی مرکز آمار تعداد مشاغل ایجاد شده در سال 88 فقط 358 هزار نفر بوده است و حالا باید پرسید چه حجمی از کار انجام شده و چه مقدار سرمایه گذاری شده که در سال 1390 این رقم به یک میلیون و 600 هزار نفر رسیده است؟ این یعنی 400 درصد افزایش! که اختلاف معنی داری در این آمار مشاهده میشود و باید بر روی اینگونه آمارها کارشناسی مجدد شود.
پورفلاح با بیان اینکه که صدهزار نفر نیروی کار تا پایان سال 90 کار خود را از دست دادهاند و حدود 400 هزار نفر نیز در سال وارد بازار کار میشوند و باید کاری برای آنان مهیا باشد این روند را نگران کننده دانست و بیکاری 30 درصدی جوانان شهری و 42 درصدی دختران را مصداقهایی دانست که نشان میدهد وضعیت ایجاد اشتغال در کشور خوب نیست و این موضوع تا آنجایی گسترش پیدا کرده که امروز بحث سودآوری واحدهای تولیدی را به حاشیه برده و واحدها قدرت و انرژی خود را تنها در جهت روی پا ماندن واحد و حفظ اشتغال موجود صرف میکنند.
در ادامه رئیس کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات به نقل از حمیدرضا صافدل خبری را بازگو کرد که در آن اعلام شده بود ایران 300 پروژه خدمات فنی و مهندسی را در 48 کشور در زمینه های استخراج و فرآوری معادن، اجرای طرحهای صنعتی فولاد، سیمان، اکتشاف و فرآوری آهن، سرب، روی، نقره باریت، سدسازی و نیروگاه و تاسیسات، پتروشیمی، نفت، گاز و خودروسازی اجرا کرده که نشان از ظرفیت بالای ایران در صدور خدمات فنی دارد. محمدرضا بهرامن که رییس کنونی خانه معدن ایران است در این خصوص گفت که در این آمارها مقداری اغراق وجود دارد و این آمارها بیشتر در زمینه های فنی مهندسی و اکتشاف در برخی مناطق به دیدگاه آقای صافدل نزدیک است که آن هم به صورت پروژه های دولتی اجرا میشود.
صحبت جالب فتحی پور و اظهارنظر شجاعانه آل اسحاق
در ادامه پورفلاح صحبتهای آقای فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس را جالب و در خور تأمل دانست که اعلام کرده بود سودهای بانکی که از صنایع دریافت میشود ویروسی است که اجازه رشد به صنایع نمیدهد و تنها عاملی که باعث میشود کالاهای ایرانی در فضای رقابتی از کالای خارجی عقب بماند بالا بودن قیمت تمام شده است. احمد پورفلاح هم چنین به این نکته اشاره کرد که بسیاری از مسئولان اعم از مجلس و دولت در ارتباط با موانع مبتلابه اقتصاد با فعالان بخش خصوصی همصدا شده اند.
این فعال اقتصادی در جای دیگری از سخنانش اظهارنظر یحیی آل اسحاق رئیس اتاق تهران را که اعلام کرده بود «اگر متر، شاخص روش و خط مشی که دولت میخواهد در نظر بگیرد سیاسی باشد وضعیت همین خواهد بود که امروز شاهدیم. کارهای اقتصادی باید در دست یک عده کاردان اقتصادی باشد و نه در دست آدمهای سیاسی» را بسیار شجاعانه دانست.
گردش مالی بالا در طباخی ها
پورفلاح با آماری که در دست داشت به گردش مالی 10 میلیارد تومانی طباخان تهران در ماه اشاره کرد و گفت با وجود 13هزار طباخ و قیمت 265هزار ریال قیمت تصویب شده برای هر دست کله و پاچه، این بخش نیز دارای گردش نقدینگی بالایی است و نباید از نظرها دور بماند و امروز کله پاچه هم دارای نقشی اقتصادی است.
در ادامه نشست به اظهار نظر آقای نهاوندیان و بیان این موضوع توسط ایشان که «برای بیکاری و گرانی راهی جزء افزایش سرمایه گذاریها و استفاده مطلوبتر از سرمایه گذاریهای موجود نداریم» و آقای شافعی که عنوان کرده بود «رشد 28 برابری صنعت در تولید ناخالص داخلی در 60 سال جالب توجه است و این آمار در سال 1332 با رشد 8/0 درصد بوده و در پایان سال 90 به 22درصد رسیده است» اشاره شد همچنین از وزیر صنعت، معدن تجارت نقل قول شد «بخش صنعت از افزایش قیمت انرژی در فاز دوم هدفمندی یارانهها معاف است» و پور فلاح در همین رابطه از تمام کسانی که تلاش کردند تا مفهوم سازی کنند که تا فاز اول هدفمندی یارانهها در بخشهای مولد کشور به صورت کامل انجام نگرفته وارد فاز دوم هدفمندی شروع نشود، تشکر و قدردانی کرد.
رئیس کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات در ادامه به صحبتهای رئیس بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول اشاره و به نقل از آقای جیم یون کیم گفت: «رکود جهانی در پیش است و رشد اقتصادی جهان در سال پیش رو حداکثر 5/1 درصد برآورد شده و برای کشورهای منطقه یورو تراز را منفی پیش بینی میکنند؛ و ارزشیابی صندوق بینالمللی پول مشکل کشورهای اروپایی را در دو نکته میداند: ناتوانی بانکها و خزانه های خالی دولت» همچنین از کریستین لاگارد رئیس صندوق بینالمللی پول هم نقل شد «پیامد بحران کنونی تغییر قواعد کنترل برای کشورهای عضو صندوق بینالمللی پول است.»
تهران را تعطیل نکنید
اسد الله عسگراولادی دیگر عضو کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات در ادامه نشست، فضای کسب و کار کشور را دچار ریزگردهای بسیاری دانست و در خصوص اشتغال گفت که آمارها نشان میدهند که هرسال یک میلیون و 700 هزار نفر به مرز 20 سالگی وارد میشوند و بر اساس جمعیت 75 میلیون نفری فعلی کشور در حدود 39 میلیون نفر زیر سن 30 سال داریم و اگر از این آمار افراد زیر 15 سال را کم کنیم در هر سال حداقل یک میلیون و 600 هزارنفر وارد سن کار میشوند و به شغل نیاز دارند. اما تاکنون برای بیش از 600 یا 700 هزار نفر نتوانستیم شغل ایجاد کنیم که این ضعف بزرگی است و دولت مردان باید به فکر اشتغال باشند.
عسگر اولادی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه اگر تهران تعطیل شود کشور تعطیل میشود گفت که در صورت تعطیل کردن تهران به مدت یک هفته به دلیل حضور سران کشورهای غیر متعهد صدمات جبران ناپذیری به کسب و کار وارد خواهد شد وی افزود: «اگر سران میخواهند بیایند ایران قدمشان بر روی چشم ولی راهکار درست این است که محدودیت تردد در مناطق رفت و آمد آنها ایجاد کنیم و امنیت آن مناطق و هتلهای محل اقامت آنها را بالا ببریم و بقیه شهر را از جمله ادارات، بانکها، سازمانهای دولتی و بخش خصوصی را به تعطیلی نکشانیم». این فعال اقتصادی همچنین اشاره میکند در لندن با وجود برگزاری المپیک هیچ روزی را تعطیل اعلام نکردهاند ضمن اینکه بر اساس ماده 26 قانون بهبود محیط کسب و کار دولت حق اعلام تعطیلات رسمی تحت همچین شرایطی را ندارد و کمیسیون کسب و کار اتاق تهران قویاً خواستار تجدید نظر در مورد تعطیلی پیش روی تهران دارد.
در ادامه این عضو پیشکسوت اتاق بازرگانی دخالت بی حد و حصر تعزیرات در امور صنایع را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «این درست نیست که با صنایع، تعزیراتی برخورد شود؛ و مدام مدیران صنایع را درگیر حاشیه و پاسخگویی کنند». وی در ادامه در خصوص نحوه طبقه بندی کارتهای بازرگانی نیز معترض شد و اعلام کرد این کار میبایستی با مشورت و مصوبه هیات نمایندگان اتاق صورت می گرفت و در آینده هم باید چنین کارهایی با مصوبه هیات نمایندگان انجام شود.
این فعال اقتصادی در خصوص درآمد وصول یک در هزار فروش در اتاق نیز سخن به میان آورد و اتاق را بینیاز این درآمد دانست و اعلام کرد پیشنهاد کمیسیون کسب و کار به اتاق ایران این است که فعلاً در فضای کسب و کار اضطرار فعلی که گاهی این رقم وصول یک در هزار فروش بیش از سود شرکت میشود و بسیاری از شرکتها هم در شرایط فعلی زیانده هستند، اجرای وصول یک در هزار فروش را به مدت یک سال برای همه به تعویق بیندازند و یا این مبلغ را فعلاً تا 25/0درصد کاهش دهند.
قبل از وصول فاکتور مالیات بر ارزش افزوده نگیرید
محمدرضا نجفی منش دیگر عضو کمیسیون کسب و کار سخن خود را با بیان مشکلات صنف قطعه سازان در خصوص نحوه اجرای مالیات بر ارزش افزوده شروع کرد وی در مورد وصول مالیات بر ارزش افزوده در خواست کرد که این مالیات پس از وصول فاکتورهای فروش صورت گیرد و اکنون بسیاری از فاکتورهای فروش قبل از اینکه وجه فاکتور وصول گردد باید مالیات بر ارزش افزوده آن پرداخت شود. وی مالیات بر ارزش افزوده را سازنده دانست اما در خصوص نحوه اجرای آن خواستار مکاتبه با کمیسیون اقتصادی مجلس جهت اصلاح قانون شد.
این فعال صنعتی در ادامه پیشنهاد کرد تا گزارشی از مشکلات واحدهای صنعتی تهیه شود به گونه ای که در سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی در خصوص استاندارد، طرح شبنم، ایران کد، گمرکها برای این واحدهای تولیدی و فعالان اقتصادی چه مشکلاتی ایجاد شده است و همچنین در این گزارش آمار تعطیلی واحدهای تولیدی به صورت خلاصه و با ذکر منبع و علت ارایه شود تا مشروح این گزارش به مجلس شورای اسلامی، رسانهها و مقام معظم رهبری انعکاس یابد در همین خصوص مقرر شد برای پیگیری و استخراج تعداد واحدهای تولیدی تعطیل شده و نیروهای بیکار شده آنها مکاتبه های با تشکلها و فعالین اقتصادی عضو اتاق صورت گیرد و واحدها نیز با ذکر مشخصات علت تعطیلی را در سال 90 و 4 ماهه سال 91 اعلام کنند و آمارهایی واقعی استخراج شود تا روند و آهنگ گسترش این اتفاق توسط کمیسیون کسب و کار اتاق تهران پیگیری شود. همچنین به پیشنهاد پورفلاح مقرر شد از آقای فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی جهت شرکت در کمیسیون فضای کسب و کار اتاق تهران در جلسه بعدی دعوت به عمل آید.
چرا جلسات شورای گفت و گو تشکیل نمیشود؟
محمدرضا بهرامن دیگر عضو کمیسیون کسب و کار اتاق تهران صحبتهای خود را با انتقاد از تعطیلی جلسات شورای گفتگوی میان دولت و بخش خصوصی که از دی ماه سال 1390 تا کنون برگزار نشده شروع و بیان کرد موارد و مشکلات مربوط به دولت که در کمیسیونهای اتاق مطرح میشود اگر در شورای گفتگو مطرح شود زودتر به نتیجه خواهد رسید چون در آن شورا دولت، مجلس و بخش خصوصی در کنار هم به گفتمان مینشینند و این اتفاق به سرانجام رسیدن مشکلات مطروحه را تسریع میکند و این شورا میتواند تأثیر گذاری بالایی داشت باشد و اگر امروز برگزار میشود قطعاً مشکلاتی نظیر یک در هزار را میشد در آن حل کرد.
فضای کسب و کار یا محیط کسب و کار؟
جمشید عدالتیان که در این نوبت نشست ریاست کمیسیون را در دست داشت به تفاوت مفهومی در نام گذاری «فضای کسب و کار» و «محیط کسب و کار» اشاره و در توضیح «فضای کسب و کار» گفت آلفرد مارشال برای اولین بار از Atmosphere یا فضای کسب و کار صحبت به میان آورد و میگوید که اگر فضای کسب و کار درست نباشد سرمایه گذاری انجام نمیشود و اگر سرمایه گذاری انجام نشود دچار رکود اقتصادی میشویم. همچنین در توضیح «محیط کسب و کار» گفت: «سنجشها و رتبه بندیها بیشتر بر اساس محیط کسب و کار انجام میشود و به عنوان مثال نروژ و سنگاپور بالاترین رتبه محیط کسب و کار را دارند اما فضای کسب و کار در نروژ رکودی است.»
این فعال اقتصادی در ادامه افزود که برای ایجاد هر شغل به طور متوسط در بخشهای مختلف کشاورزی، صنعت و خدمات باید 100 میلیون تومان سرمایه گذاری شود و طبق آمارهای اقتصادی 26درصد تولید ناخالص داخلی کشور باید مجدداً سرمایه گذاری شود تا ایجاد رشد اقتصادی مطلوب کند و اگر میزان سرمایه گذاری انجام شده را با 26درصد تولید ناخالص داخلی مقایسه کنیم متوجه میشویم که چنین سرمایه گذاری انجام نشده است و آمار رشد اقتصادی ایران هم توسط بانک جهانی 2/1 درصد اعلام شده و ما مانند منطقه یورو رشد مثبت نداشتیم. وقتی رشد منفی است نه تنها ایجاد اشتغال نمیشود در کنارش تعدیل نیرو هم خواهیم داشت و این یک شاخص اقتصادی است که وقتی رشد اقتصادی نداشته باشیم شغل جدید به وجود نمیآید و وقتی رشد منفی داشته باشیم تعدیل نیروی انسانی داریم و در کشور ما به خاطر رشد جمعیت و دیگر مسائل اگر زیر 3 یا 4 درصد رشد اقتصادی داشته باشیم یعنی در جای خود ایستادیم
خروج 140 میلیارد دلار سرمایه از کشوردر سی سال گذشته
عدالتیان در ادامه سخنانش بزرگترین مشکل تعیین دقیق نرخ ارز را خروج سرمایه از کشور دانست وی در خصوص ایران نیز همین مشکل را متذکر شد و گفت بر اساس آمار رسمی بانک جهانی در سی سال اخیر 140 میلیارد دلار خروج سرمایه از ایران داشتهایم و آمار و برآوردی از تقاضای موثر و واقعی ارز در ایران وجود ندارد وی در همین خصوص به 2600 شرکت ایرانی که در سال 2012 در ترکیه به ثبت رسیده است اشاره کرد و گفت بیش از 33 درصد شرکتهایی خارجی که در ترکیه به ثبت رسیده ماهیت ایرانی دارد و این رقم برای سالهای اخیر به شدت رو افزایش است؛ و باید راهکارهایی در پیش گرفته شود تا از خروج سرمایه از ایران جلوگیری شود.
انتهای پیام