Performancing Metrics

تدوین استراتژی توسعه کشاورزی کشور کلید خورد | اتاق خبر
کد خبر: 33084
تاریخ انتشار: 23 آبان 1391 - 12:06

کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران با کمک کارشناسان و تشکل‌های بخش خصوصی، استراتژی توسعه کشاورزی کشور را تدوین می کند. این کار که از مدت‌ها قبل در دستور کمیسیون کشاورزی اتاق تهران بود سرانجام با انتخاب محمدحسین شریعتمدار به عنوان مسئول این پروژه رسما کلید خورد تا پروپوزال ابتدایی آن نیز صرف یک ماه ونیم آینده به کمیسیون ارائه شود. این موضوع در آخرین نشست کمیسیون کشاورزی اعلام و مقرر شد تا از تمام ظرفیت بخش خصوصی برای این کار استفاده شود. در این نشست هم‌چنین اعضای کمیسیون مراتب انتقاد و اعتراض خود به بخشنامه ممنوعیت صادرات برخی کالاها که باعث بروز مشکلات متعددی برای تولیدکنندگان شده را ابراز کردند. در نهایت اعضا با حضور دکتر علی‌اصغر علم‌الهدی به مبحث آب،آب مجازی و صادرات و واردات آن پرداختند.

در ابتدای این نشست، شاهرخ ظهیری به انتقاد از بخشنامه اخیر ممنوعیت صادرات برخی کالاها پرداخت و از این که هر روز مشکلات تولیدکنندگان و فعالان این حوزه بیشتر و بیشتر می شود گلایه کرد. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران گفت: «از زمانی که بخشنامه ممنوعیت صادرات برخی کالاها اعلام شده آب خوش از گلوی صنایع غذایی پایین نرفته است. تولیدکنندگان ما با مشقت و با رقابت سخت توانسته اند در عراق برای رب گوجه فرنگی خود بازار پیدا کنند اما کالای آنان را از لب مرز به این دلیل که رب در قوطی بسته بندی شده و قوطی نباید از کشور خارج شود، برگردانده‌اند.»

ظهیری اضافه کرد که به موجب قانون برنامه پنجم وضع هرگونه عوارض و مالیات برای صادرات ممنوع است اما در آخرین تصمیم سازمان توسعه تجارت برای 26 قلم محصولات کشاورزی و صنایع غذایی عوارض صادراتی وضع شده است. او ادامه داد: «بنده صراحتا اعلام می‌کنم با این برنامه کارخانجات غذایی که اکنون نه می‌توانند واردات انجام دهند و نه صادرات داشته باشند و کنترل قیمت را هم بالای سر خود دارند به تعطیلی کشیده خواهند شد. شاهرخ ظهیری با بیان این که اگر در واردات و صادرات گندم و استفاده برخی از ارز مرجع مشکلی وجود داشته دلیلی ندارد این مساله را به همه کالاها تعمیم دهیم افزود: «ما تنها مملکتی هستیم که به خاطر یک بی نماز، در مسجد را می بندیم. ارز مرجع را به هر کسی و برای خرید هر کالایی که اختصاص می دهند باید به دقت و با ریزبینی بررسی کنند. اگر تخلفی صورت گرفته و مثلا واردات گندم با ارز مرجع و صدور آن با ارز آزاد اتفاق افتاده، چه ربطی به جوش شیرین دارد که صادراتش را ممنوع می‌کنند.»

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران هم چنین با اشاره به انجام اقدامات اولیه برای تدوین استراتژی توسعه کشاورزی در این کمیسیون از انتخاب محمدحسن شریعتمدار به عنوان مسئول این پروژه خبر داد و گفت: «در نشست مشترکی هم که با اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس داشتیم این موضوع را مطرح کردیم تا نمایندگان هم آمادگی داشته و مطلع باشند که اتاق بازرگانی تهران این سند مهم ملی را تدوین خواهد کرد و در اختیار مسئولان و نمایندگان قرار خواهد داد.»

سیدحسین امیری مقدم نیز در سخنانی کوتاه با حرارت از صدور بخشنامه های ممنوعیت صادرات انتقاد کرد. این کارشناس حوزه کشاورزی گفت: «متاسفانه همه دستوراتی که روزانه صادر می‌شود غیرکارشناسانه و بسیار عجولانه است به صورتی که بلافاصله بعد از دستور بخشنامه ناچار به تغییر آن می‌شوند و این امر برای تولید و صنعت ایجاد بلاتکلیفی می‌کند و یک ضایعه است.»

از بوکرز آمریکایی و بانک جهانی تا اتاق تهران

پس از این نظرات محمدحسین شریعتمدار که از سوی کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران مسئول اجرای تدوین استراتژی توسعه کشاورزی در کشور شده به توضیحاتی مقدماتی درباره روند ااین کار پرداخت. شریعتمدار با اشاره به این که پیش نویس از سند تا یک ماه و نیم دیگر ارائه خواهد شد، انجام کامل این پروژه را زمانبر دانست که البته اتاق تهران مصمم به اجرای آن است. این کارشناس حوزه کشاورزی بحث تدوین استراتژی توسعه کشاورزی در ایران را بحثی قدیمی و باسابقه دانست و گفت: «از دهه چهل این بحث به طور جدی مطرح شد و یک مشاور آمریکایی به نام بوکرز مطالعاتی در مورد کشاورزی انجام داد و سه سناریو هم برای توسعه کشاورزی ایران با توجه به شاخص های مختلفی چون اراضی، مالکیت، آب و هوا،...پیشنهاد کرد. یکی از سناریوها این بود که کشور ایران نمی تواند همزمان هم در زمینه تولید غلات و هم در زمینه تولید مواد پروتئینی خودکفا بشود و باید یکی از این دو را انتخاب کند.این مساله البته در نهایت به تصویب نرسید و بعد از انقلاب هم جنگ باعث شد که به فراموشی سپرده شود.»

محمدحسین شریعتمدار هم‌چنین به طرح آمایش سرزمین اشاره کرد که توسط فرانسوی‌ها انجام گرفت و در نهایت به نظام اجتماعی و اشکالات آن رسید که مورد توجه دربار قرار نگرفت و ناتمام ماند. او هم‌چنین به مطالعه گسترده‌ای اشاره کرد که پس از انقلاب در کشور آغاز شد و حتی برای اجرای آن از فائو هم کمک گرفته شد اما در نهایت تمام این مطالعات به صورت کتابچه‌هایی درآمد که اکنون فقط در یک کتابخانه نگهداری می‌شود. در دهه 80 هم از این مطالعات تنها برای استفاده در سند چشم‌انداز استفاده شد.»

این کارشناس حوزه کشاورزی در حوزه برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی توسعه کشاورزی، کشور هلند را مثال زد که برنامه‌های 14 ساله برای کشاورزی خود دارد. او هم‌چنین تاکید کرد که در این راه همکاری صنعت با کشاورزی بسیار حایز اهمیت است.

پس از این سخنان مصطفی مهاجرانی دیگر کارشناس کمیسیون اشاره کردکه مطالعات بیشتری هم انجام گرفته از جمله این که در دوران پهلوی دوم، یک گروه از متخصصان ایرانی و آمریکایی از طرف بانک جهانی مطالعاتی بر روی کشاورزی انجام دادند. مهاجرانی گفت: «اما شاه این مطالعه را توی صورت فرمانفرمایان پرت کرد و گفت من از اینها نمی‌خواهم.» این کارشناس حوزه کشاورزی و صنایع غذایی مهمترین مانع و مشکل را در رابطه دولت با مردم و بخش خصوصی دانست و گفت: «متاسفانه مشکل ما از ابتدا تا الان همین بوده و مانع اصلی اجرای برنامه های توسعه دولت بوده است.»

انتقاد از سخنان رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس

اما رضا ارجمندی با خروج از بحث استراتژی توسعه به نشست مشترک کمیسیون کشاورزی اتاق تهران و مجلس شورای اسلامی پرداخت و از سخنان رییس کمیسیون کشاورزی مجلس انتقاد کرد. ارجمندی با پربار توصیف کردن این نشست مشترک به سخنان رئیس کمیسیون کشاورزی در انتهای جلسه اشاره کرد و گفت: «ایشان دو نکته بیان کردند که دیگر زمان پاسخگویی به آن وجود نداشت و بهتر است که در این زمینه روشنگری بشود. اول این که آقای رجایی گفتند کشور توانایی غذا دادن به یک و نیم میلیارد نفر را دارد که البته درست نیست. نکته دوم که خطرناکتر هم هست این که ایشان فرمودند 413 میلیارد مترمکعب ورودی آب ماست و ما می‌توانیم از 285 میلیارد مترمکعب آن استفاده کنیم. در حالی که حتی اگر بهترین فناوری های دنیا را هم در اختیار بگیریم نمی توانیم بیشتر از 130 میلیارد مترمکعب آب را مورد استفاده قرار دهیم. آقای رجایی گفتند که این حرف را قبول ندارند در حالی که این سخن علمی و درست است.»

شاهرخ ظهیری بااین حال تاکید کرد که ارتباط کمیسیون کشاورزی اتاق تهران با کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس بسیار خوب شده و تعامل بین دو کمیسیون در سطح بسیار بالایی انجام می گیرد.

آب مجازی و صادرات و واردات

در ادامه نشست، تریبون در اختیار دکتر علی‌اصغر علم‌الهدی رئیس مرکز تحقیقات آب وانرژی دانشگاه صنعتی شریف قرار گرفت تا او در مورد آب و موضوعات وابسته به آن صحبت کند. علم الهدی که در دکترای خود را در رشته شیمی در آمریکا گرفته، مدتی در کشت و صنعت مغان مشغول بوده و از همانجا وارد کار در حوزه آب شده است. علم الهدی ابتدا با ارائه توضیحاتی در مورد انستیتو آب به معرفی شبکه ردپای آب پرداخت که در آن متخصصان، دانشگاهیان، فعالان حوزه کسب و کار، دولت‌ها، جوامع مدنی، سازمان‌های بین‌المللی... مشغول فعالیت هستند.

علم الهدی با ارائه تعاریف مختلفی چون آب خاکستری، آبی و سبز به موضوع آب مجازی پرداخت.علم الهدی با ارائه مثال هایی از کالاهای تولید شده گفت: «در نظر داشته باشید که مثلا برای تولید یک کیلو شکر تصفیه شده 1500 لیتر آب مصرف شده است. یا برای تولید یک کاغذ A4 حدود 10 لیتر و برای یک تخم مرغ 135 لیتر آب مصرف شده است.» به گفته علم الهدی این مقادیر زمانی اهمیت پیدا می کند بیاییم در تولید، صادرات و واردات میزان مصرف و ورود و خروج آب از کشور را در نظر بگیریم. او توضیح داد: «هلند کشوری است که بارندگی خوبی دارد اما اگر وارداتش را در نظر بگیرید می بینید که واردات آب مجازی زیادی دارد».

این کارشناس حوزه آب تاکید کرد که در تولید محصولات کشاورزی باید بحث استفاده آب مدنظر قرار بگیرد و ابتدا از لحاظ میزان نیاز محصول بسنجیم که آیا تولید یک محصول صرفه اقتصادی بیشتری دارد یا واردات آن. علم الهدی گفت: «در حال حاضر بیش از 80 درصد آب مصرفی کشور برای کشاورزی و کمتر از 20 درصد هم برای مصارف آشامیدنی و صنعتی است. در همه جای دنیا ابتدا آب سالم را برای مصارف آشامیدنی استفاده می‌کنند و بعد از آن پساب را برای کشاورزی استفاده می‌کنند در حالی که این مساله در کشور ما برعکس است و آب سالم رودخانه‌ها، چاه‌ها و قنات‌ها را به کشاورزی می‌دهیم. به همین دلیل آب کافی از رودخانه‌ها به دریاچه‌ها نمی‌ریزد و همین باعث بروز مشکلات شده است.»

شاهرخ ظهیری بحث آب و استفاده از منابع آبی را بسیار مهم ارزیابی کرد و از محمدحسین شریعتمدار خواست تا در تدوین استراتژی توسعه کشاورزی به آب به عنوان شاه‌بیت کشاورزی نگاه شود و از تمام جوانب به این مساله پرداخته شود و مورد توجه قرار گیرد.

مطالب مرتبط
نظرات
ADS
ADS
پربازدید