اتاق خبر - زهره احدی اصل: در هر دوره ای شاهد تمایل بشر به سفر هستیم اما تبدیل این تفریح به یک صنعت به شکل کنونی رهآورد تحولات قرن اخیر است؛ پس از ارتقاء سطح رفاه قشر متوسط جوامع و پیشرفت در صنعت حمل و نقل تمایل به سیاحت در اقصی نقاط جهان افزایش بیشتری یافته است.
در هر دوره ای بسیاری از افراد در مقابل یک پدیده جدید مقاومت می کنند اما در این میان تنها کسانی سود می برند که با روی باز از این پدیده استقبال می کنند. این موضوع در خصوص گردشگری نیز صادق است کشورهایی که در گذشته با ذهنی باز از این صنعت استقبال کردند و برای آن برنامه ریزی های جدی کرده اند، موفق شده اند تا گردشگری رتا تبدیل به یک صنعت درآمدزا با پیامدهای مثبت اجتماعی و فرهنگی کنند. اما کشور ایران به رغم این که رتبه دهم را در داشتن جاذبه های گردشگری دارد از این قافله عقب مانده است این درحالی است که کشورهای همسایه ایران مانند ترکیه و امارات با هوشمندی از این موقعیت بهره برده اند.
صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه به منزله راه میانبری شناخته می شود که می تواند بدون داشتن تکنولوژی روز و تنها با سرمایه های تاریخی و طبیعی خود سرانه درآمد کشور و سطح رفاه عمومی را افزایش دهند.
با بررسی گذرای کشورهای موفق در زمینه جذب توریسم طی سال های اخیر متوجه می شویم بسیاری از کشورهای توسعه یافته مانند آلمان، آمریکا، فرانسه و چین در کنار کشوری مانند مکزیک و ترکیه قرار گرفته اند چراکه این قبیل کشورها نیز بخش قابل توجهی از رفاه اجتماعی و اقتصادی خود را از طریق درآمدهای صنعت گردشگری به دست می آورد.
سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل (UNWTO) صنعت گردشگری با سهم 1.4 تریلیون دلاری در سال 2015 به عنوان سومین صادرات بزرگ جهان اعلام کرد. طبق آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری در سال 2015 حدود 1میلیارد و 250 میلیون نفر در سطح دنیا به گردشگری پرداخته اند با مقایسه آمار 2014 متوجه می شویم که 21 میلیون گردشگر در این یک سال افزایش یافته است. در واقع در ابعاد جهانی این صنعت رشد 4 درصدی مشاهده می شود. طبق آمار ارائه شده از سوی این سازمان، در سال 2015 حدود 1میلیارد و 250 میلیون نفر جهانگردی کرده اند و با مقایسه آمار متعلق به سال 2014 متوجه می شویم که 21 میلیون نفر به تعداد این افراد اضافه شده است. در واقع در ابعاد جهانی این صنعت رشد 4 درصدی مشاهده می شود و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری سهم ایران از این تعداد گردشگر را 5 میلیون و 700 هزار نفر اعلام کرده است بنابراین ایران به رغم ظرفیت های بالایی که دارد تنها نیم درصد در جذب گردشگر سهم داشته است.
ارزآوری گردشگری
در حال حاضر گردشگری به عنوان بخشی از خدمات و صادرات غیرنفتی (نامرئی) شناخته می شود. با در نظر گرفتن این حقیقت توجه به این حوزه از سوی بسیاری از کشورها افزایش یافت. در واقع حقیقت امر در این است که ورود هرچه بیشتر گردشگر به معنای ورود ارز بیشتر در یک کشور است. این موضوع را برای کشور ایران به این شکل می توان تعبیر کرد؛ با توجه به قیمت های پایین کنونی نفت، می توان با توجه به پتانسیل بالای جذب توریسمی که داریم می توانیم کسری بودجه و درآمدهای کشور را از این طریق جبران کنیم.
اشتغال زایی این صنعت
با نگاهی گذرا به مشاغل و خدماتی که در صنعت گردشگری درگیر هستند؛ مانند دفاتر خدمات مسافرتي و تورگرداني، عاملا‌ن حمل و نقل هوايي، ريلي، جاده‌اي و دريايي، هتل‌ها، مهمان‌سراها و مهمان‌پذيرها، متصديان جاذبه‌هاي گردشگري، رستوران‌ها، فروشگاه‌هاي محصولا‌ت متوجه می شویم با پیشرفت این صنعت نیاز به نیروی کار نیز در آن افزایش می یابد. در واقع این صنعت می تواند راه حلی مناسب برای رفع بیکاری در کشوری همچون ایران باشد که یکی از مشکلات اصلی آن بیکاری است حتی می توان گفت نیروی کار در این حوزه نیاز به آموزش طولانی مدت نیز ندارد و می تواند در کوتاه مدت جذب بازار کار شود. در جوامع توسعه یافته حداقل 10 درصد نیروی کار درگیر این حوزه هستند در حالی که در ایران این رقم بسیار ناچیز است.
در کشورهایی که با کمبود نیروی کار روبه رو هستند، در زمینه گردشگری نمی توانند پیشرفت کنند زیرا وارد کردن نیروی کار ماهر نه تنها پرهزینه است بلکه با مخالفت های دولت روبه رو می شود اما در ایران که با مازاد نیروی کار روبه رو هستیم، مسئولان می توانند با مدیریت و برنامه ریزی بهتر در کنار توسعه گردشگری تا حد قابل توجهی از مشکلات بیکاری کشور بکاهند.
افزایش سطح عمومی جامعه
اگر نگاه دولت و حکومتی نسبت به صنعت گردشگری تغییر پیدا کند باید قبل از هر چیزی زیر ساخت های آن را فراهم سازد. اما این زیر ساخت ها چیست؟ بخشی از این زیرساخت ها مربوط به تعداد هتل ها وسایل حمل و نقل مانند قطار، کشتی و ... است اما با نظر گرفتن بوم گردی و تمایل گردشگران برای سفر به نقاط دور افتاده مسئولان وادار به توجه نشان دادن به این نقاط نیز می شوند و مناطق دور افتاده و محدود از امکانات گردشگران مانند خدمات درمانی و بهداشتی بر خوردار خواهند شد حتی ممکن است برای آن ها اشتغالزایی شود و به فعالیت در حوزه خدمات گردشگری مشغول شوند.
جایگاه ایران در صنعت جهانی توریسم
طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری، تعداد گردشگران سراسر دنیا در سال 2015 از مرز یک میلیارد عبور کرده و در این چرخه اقتصادی حدود یک و نیم تریلیون دلار ارز تبادل شده است. این صنعت 10 درصد درآمد سالانه جهان را دربرمی گیرد.
از 1 میلیارد گردشگر 80 میلیون نفر آن تنها به پربازدیدترین کشور سال 2015؛ فرانسه سفر کرده اند. با وجود این کشوری همچون ایران که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری یک میلیون جاذبه گردشگری دارد و از چرخه این صنعت خارج است در واقع می توان گفت زیان بسیار بالایی را متحمل شده است.
با این حال بسیاری از کارشناسان ناامنی خاورمیانه را فرصتی استثنایی برای صنعت گردشگری ایران می دانند که مسئولان با کمی زیرکی می توانند این تهدید موجود در منطقه را به فرصتی طلایی مبدل کنند اما به رغم تمایل گردشگران اروپایی توفیقی در این زمینه مشاهده نمی شود. سال گدشته با رخ دادن توافق هسته ای زمزمه هایی در خصوص بهبود اوضاع گردشگری شنیده شد اما همچنان آینده این صنعت در ایران مجهول است چراکه به رغم پیش بینی کارشناسان تحول چندانی در این سو دیده نمی شود حتی از طرف قاره اروپا که گردشگر فرست ترین قاره است نسبت به سابق افزایشی مشاهده نمی شود.
94104ت
