اتاق خبر - از اين منظر، دستگاه هاي نظارتي اعم از استاندارد و بازرسي ها و ... هستند كه اين بي اعتمادي را موجب ميشوند.
اين يادداشت در ادامه مي افزايد: اساساً آدمها، به طور ذاتي ميل به اعتماد دارند و بدون اعتماد اصلاً نميتوان زندگي كرد. اگر به آبي كه از شير منزل بيرون مي آيد يا شيري كه در فروشگاه عرضه ميشود يا ناني كه از نانوا ميخريد، نتوانيد اعتماد كنيد اصلاً امكان زندگي از شما سلب ميشود.
هيچكس يارا و دانش و توان آن را ندارد كه همه آب و غذا و خوراك خريداري شده خود را قبل از مصرف به آزمايشگاه ببرد. بنابراين مردم وظيفه اين آزمايش دائم و پيوسته و سختگيرانه را بهعهده حكومتها ميگذارند... و از اينجا به بعد، حكومتها هستند كه مسئوليت اعتماد مردم را بر دوش دارند.
چنانچه حكومت ها به هر دليلي در انجام وظايف نظارتي خود اهمال كنند يا خود دچار فساد شوند، بهطور طبيعي اين اعتماد كمرنگ و نهايتاً سلب ميشود اما چون ذات آدمي ميل به اعتماد دارد، اين اعتماد را جهتي ديگر ميدهد و در شرايطي كه از كالاي داخلي سلب اعتماد كند، اعتمادش را به سوي خارج ميبرد و اين البته خطر بزرگي هم براي اقتصاد ملي و هم براي هويت ملي است. (اين موضوع در بحث رسانهها هم صادق است.
اگر رسانه هاي داخلي يك كشور اعتماد مردم را به دست نياورند، مردم خودآگاه يا ناخودآگاه به سمت رسانههاي خارجي ميروند. شرح اين بحث مقاله مستقلي ميطلبد)
اما آيا علت ضعف كيفيت محصولات داخلي صرفاً به ضعف نهادهاي نظارتي منحصر ميشود؟ قطعاً نه. يكي ديگر از دلايل ضعف كيفي محصولات داخلي (اغلب محصولات داخلي، نه همه آنها) ضعف فنآوري يا همان تكنولوژي توليد است. پيداست كه رفع اين نقص، در فضاي تعامل با دنيا امكانپذير است. دوران اختراع همه پديدهها در يك جغرافيا سپري شده و همه كشورها، از پيشرفته ترين و مدرن ترين كشورها تا كشورهاي توسعه نيافته، براي رفع نيازهاي علمي و تكنولوژيك به ديگران نيازمندند. تكنولوژي، در واقع محصولات و مصنوعات حاصل از علم است.
حتي اگر كشوري در دانشهاي محض و بنيادي، نظير رياضيات و فيزيك و شيمي به درجات بالايي رسيده باشد، ممكن است تا استفاده تكنولوژيك از اين دانشها ساليان درازي فاصله داشته باشد و اين ساليان دراز فاصله را فقط به مدد همكاري و تعامل با ساير ملل دنيا ميتواند پر كند.
اين سخن كه امروز توسط برخي افراد تريبون دار گفته ميشود كه براي به دستآوردن تكنولوژي الزاماً بايد روي ارزش هاي فرهنگي و ديني پا بگذاريم، بهنظر نميرسد كلام درستي باشد. گيريم كره جنوبي ارزشهاي غربي را پذيرفته است، اما آيا مالزي كه كشوري مسلمان و متعصب به حفظ ويژگي ها و بايسته هاي فرهنگي خود است، نتوانسته است از دنيا تكنولوژي بگيرد. آيا امروز، مردم دنيا، بسياري از محصولات صاحب تكنولوژي دقيق، از جمله محصولات الكترونيك را با برچسب «ساخت مالزي» بر محصولات چيني ترجيح نميدهند؟
بنابراين ميتوان هم روي هويت ملي و ديني ايستادگي كرد و هم با دنيا تعامل تكنولوژيك داشت. ميتوان به جاي واردات انبوه كالاهاي بيكيفيت و ارزان چيني، حتي توسط شركت هاي توليدكننده داخلي، تكنولوژي توليد را وارد كرد. ميتوان با سختگيري در كنترل كيفيت، هم توسط دولت و هم توسط صاحبان صنايع، بهعبارت «ساخت ايران» اعتبار و هويت بخشيد.
در اين ميان، صنعتگران داخلي نيز سهيماند. عرق ملي و غرور ايراني صاحبان صنايع، اگر جانشين منفعت طلبي هاي زودگذر و توليد ارزان شود، قطعاً كيفيت كالاها بالا ميرود و برندهاي ايراني، اعتبار ميگيرند...
يكي ديگر از دلايل ضعف كيفي محصولات داخلي، اولويتدادن مسائل غير توليدي بر توليد است. به كار گرفتن مديران غيرمتخصص در حوزههاي تخصصي يكي از مصاديق آن است.
اولويتدادن حفظ اشتغال به هر قيمتي، از ديگر مصاديق آن است... نگارنده خود در يك كارخانه شاهد بودم كه كارها بهروش دستي انجام ميشود، وقتي علت را جويا شدم «حفظ اشتغال» را اعلام كردند و اينكه اگر كارخانه را اتوماتيك و مدرن كنيم، فرصتهاي شغلي كارگران از بين مي رود... امروز، دنيا چنين توجيهي را به كلي بر نميتابد. معلوم است كه كارخانه ها بايد مدرن شوند تا به كيفيت محصولات افزوده شود و اشتغال را بايد در حوزههاي ديگر، از جمله حوزههاي نرمافزاري و خدماتي و.... به وجود آورد.
چين، با بيش از يك ميليارد و سيصد و پنجاه ميليون جمعيت و داشتن قريب بيست برابر ما نيروي كار انساني، صنايعش را در بخشهايي كه بايد رقابت كيفي كند، مكانيزه و اتومانيزه كرده است و نرخ بيكارياش هم كمتر از ماست...
به هر حال، كشوري ميتواند در عرصه اقتصاد پيشرفت كند و خود را به دنيا بقبولاند كه در توليد بتواند با غولهاي جهاني يا دستكم منطقهاي به رقابت برخيزد. در ميان اقتصاددانان و توليدكنندگان جمله طلايياي گفته ميشود كه «هيچ توليدكنندهاي نميتواند صادر كننده شود، بدون اينكه در بازار داخلي و قلمرو ملي موفق باشد» اين، عين حقيقت است. براي تحقق توليد ملي و رقابت در عرصه جهاني، بايد دو كاركرد، عرق ملي و اعتماد عمومي را تواماً بالا برد...
*منبع: روزنامه اطلاعات، 19 ارديبهشت 1395
ایرنا
94110