اتاق خبر-گروه اقتصادی: تجارت خارجی و تراز تجاری ایران همواره از موضوعاتی است که مورد توجه تولید کنندگان و تجار ایرانی بوده است. در حقیقت تراز تجاری ایران در سال های گذشته به ندرت مثبت بوده است و همواره صادرات کشور کمتر واردات بوده است. با این حال به نظر می رسد که براساس برخی از آمار تراز تجاری کشور مثبت شده است و صادرات کشور از واردات پیشی گرفته است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در اظهاراتی خبر از مثبت شدن تراز تجاری کشور و پیشی گرفتن صادرات از واردات داد و گفت: در فروردین سال ۱۳۹۵ صادرات نزدیک به یک میلیارد دلار بیش از واردات به کشور بوده است.
وی تصریح کرد: همراهی و همکاری مناسبی بین این وزارتخانه و کمیسیون‌های تخصصی مجلس به ویژه کمیسیون اقتصادی بود که این موضوع باعث تسریع در امور مربوط به بخش صنعت، معدن و تجارت شد. بر این اساس امیدوارم در مجلس دهم همکاری و همراهی مناسبی بین وزارت صنعت، معدن و تجارت و مجلس شورای اسلامی صورت پذیرد تا بتوانیم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را اجرایی کنیم.
با این حال برخی از افراد در صحیح بودن این آمار تردید کردند. برای مثال رکود اقتصادی باعث تعطیلی برخی از واحد های تولیدی شده است. به همین دلیل واردات مواد خام برای تولید محصولات صنعتی کاهش داشته است و این امر باعث کمتر شدن میزان واردات به ایران شده است. دلیل دیگر که می توان در مورد این آمار گفت اعلام نکردن میزان صادرات غیرنفتی و تفکیک آن از صادرات نفتی است. بعد از لغو تحریم های اقتصادی مرتبط با برنامه هسته ای میزان تولید و صادرات نفت ایران افزایش یافت و همین باعث سنگینی کفه صادرات کشور نسبت به واردات شد.
با این حال چیزی که در این میان توجهات را به خود جلب کرد نقش کمرنگ بخش خصوصی در تجارت خارجی کشور بود. به نظر می رسد که بخش خصوصی از اجرایی شدن برجام و برداشته شدن تحریم ها آن طور که انتظار می رفت نتوانسته به اهداف خود که رونق تولید در کشور بود برسد.
آشفتگی در اقتصاد نتیجه عدم استفاده از توانمندی های بخش خصوصی
علی موحد با اشاره به نقش بخش خصوصی در اقتصاد، از بها ندادن به بخش خصوصی توسط دولت انتقاد کرد و گفت: واقعیت این است که اتفاق خاصی که به اندازه کافی باعث شود فرصت به بخش خصوصی داده شود رخ نداده است. حتی مواردی را شاهد بوده ایم که با تصویب برخی از قوانین توسعه بخش خصوصی با موانعی رو به رو شده است که نمونه آن را می توان در نحوه نادرست قانون گذاری مالیات ها شاهد بود.
موحد با اشاره به بروکراسی گسترده ای که در دولت وجود دارد ادامه داد: با این شرایط نمی توان انتظار داشت تحول خاصی در اقتصاد و ساختار دولت به وجود بیاید. این در حالی است که در بند 16 کلیات طرح اقتصاد مقاومتی بر جلوگیری از انبساط دولت تاکید شده اما برخلاف این برنامه وزارت خانه ها به استخدام نیرو مشغول هستند. این اقدامات به طور جدی برخلاف بزرگ شدن دولت است و شاهدی بر کوچک شدن بخش خصوصی و کم شدن نقش آن در اقتصاد کشور است.
عضو اتاق بازرگانی تهران در مورد ورود هیات های خارجی و انتقاد هایی که در مورد نقش کمرنگ بخش خصوصی در بستن قراردادهای خارجی، گفت: اتفاقی که بعد از برجام رخ داد این بود که هیات های متنوع و متعددی به کشور آمدند و مذاکرات مختلفی انجام داده اند. اما باید دید که هدف اصلی این هیات ها چیست. بسیار ساده لوحانه است که فکر کنیم این هیات ها سرمایه خود را به ایران آورده اند. در حقیقت هیات ها بیشتر برای بررسی امنیت سرمایه گذاری و روابط اقتصادی به ایران آمده اند و نباید انتظار داشت که سرمایه گذاری آنها در کشور به سرعت اتفاق بیفتد.
وی با اشاره به مشکلات بانکی در داخل کشور افزود: بیشتر مشکلات اقتصادی ما داخلی است و متاسفانه با وجود قوانین دست و پا گیر داخلی نمی توان انتظار داشت که آنها به این راحتی سرمایه خود را به ایران بیاورند. با این شرایط هیات های خارجی تنها در برخی از زمینه ها همچون نفت و گاز سرمایه گذاری کنند.
دلیل اصلی پیشی گرفتن صادرات از واردات
عضو اتاق بازرگانی تهران در زمینه آمار منتشر شده از پیشی گرفتن صادرات بر واردات کشور ابراز تردید کرد و آن را غیرواقعی و تنها بازی با اعداد توصیف کرد.
محمد مهدی راسخ عضو اتاق بازرگانی تهران ضمن ابراز تردید نسبت به آمار منتشر شده از سوی دولت در مورد پیشی گرفتن صادرات به واردات تصریح کرد: نکته ای که در مورد این آمار باید دانست این است که اقتصاد کشور نسبت به گذشته توانمند تر شده یا نه. متاسفانه واقعیت چیز دیگری را نشان می دهد و باید بگویم که اقتصاد کشور تغییر چندانی نسبت به گذشته نداشته است و توانمندی تولید کنندگان داخلی نه تنها افزایش پیدا نکرده بلکه کاهش نیز داشته است.
راسخ با اشاره به رکود موجود در صنایع کشور این وضعیت را برای اقتصاد ایران مضر دانست و ادامه داد: اقتصاد کشور با رکود روبه رو شده و متاسفانه تلاش های دولت در راه بازگرداندن رونق به اقتصاد کشور به غیر از صنعت خودرو بی نتیجه مانده است. با توجه به شرایط فعلی کشور طبیعی است که حجم تجارت خارجی ما به شدت کاهش پیدا کند. در حقیقت با توجه به اینکه حجم زیادی از صادرات کشور را نفت و میعانات آن تشکیل می دهد می توان گفت که این آمار نشانگر واقعیات صادرات نیست.
عضو اتاق بازرگانی تهران به تاثیرگذاری منفی رکود بر بخش خصوصی کشور اشاره کرد و گفت: بیشتر بخش های تولیدی در کشور در حال حاضر با رکود دسته و پنجه نرم می کنند و نتیجه آن تعطیلی برخی از واحد های تولیدی یا فعالیت آنها با کمتر از ظرفیت خود می باشد. به همین دلیل، واردات مواد خام مورد نیاز این واحد ها متوقف شده و نتیجه آن کم شدن واردات کشور است.
وی با بی سابقه توصیف کردن رکود در اقتصاد کشور تصریح کرد: باید دید که آیا آمار های مرکز آمار ایران بیانگر رشد اقتصادی هستند یا خیر. در واقع اینگونه به نظر می رسد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رکود اقتصادی شدیدتر شده است. در صورتی که حجم تجارت خارجی ما افزایش پیدا کند و این کار باعث رونق داخلی ، خروج از رکود و بیشتر شدن صادرات کشور این آمار جای خوشحالی دارد.
94105 ت
