
آرمان – تا پیش از سال 89 کمتر مسئولی در مورد قاچاق سخن میگفت. اولین بار خرداد ماه سال 89 بود که سعید مرتضوی در قامت رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و سوخت میزان قاچاق برآوردی کشور را اعلام کرد. وی این میزان را بیش از 19 میلیارد دلار اعلام کرد. چند ماه بعد معاون اول رئیس جمهوری عاملان این قاچاق را سوسکهای بازار خطاب کرد. آن زمان هنوز هدفمندسازی یارانهها اجرا نشده بود.
دولتمردان در پی آماده کردن مقدمات اجرای هدفمندسازی یارانهها بودند. همین رقم برآوردی هم بهترین بهانه بود برای اجرای درست هدفمندی یارانهها که بتوان میزان قاچاق را کاهش داد. حال دو سالی از زمان شروع این طرح میگذرد. از سویی وزیر نفت در صدر معترضان به قاچاق، از افزایش قاچاق سوخت خبر میدهد.
فرمانده نیروی انتظامی هم در جهت تایید سخنان وزیر نفت، از هشت برابر شدن قاچاق در برآورد شهریور ماه امسال خبر داده است. اما در سوی دیگر معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میزان کل قاچاق برآوردی را 14 میلیارد دلار یعنی پنج میلیارد دلار کمتر از این میزان در سال 89 اعلام کرده است. با وجود این، مهدی ابویی قاچاق سوخت را رد نمیکند و فراتر از آن روز گذشته به قاچاق طلا اشاره میکند. به نظر میرسد بعد از قاچاق سوخت این بار قاچاق به طلا هم رسیده است. معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این مورد گفته است: در گذشته و قبل از افزایش قیمتها قاچاق طلا برعکس حالا بود و طلا به کشور قاچاق میشد؛ اما در حال حاضر روند کاملا تغییر کرده و طلا از کشور خارج میشود که این خروج طلا به صورت شمش است.
ابویی در گفتوگو با ایسنا در این مورد توضیح داد: برای جلوگیری از قاچاق طلا چیپهای بسیار کوچکی طراحی کردهایم که روی طلاهای ساخته و وارد شده نصب میشود. در حال حاضر این چیپها روی برخی تولیدات داخلی در حال نصب است. تا چند وقت آینده به دنبال آن هستیم تا روی طلاهای وارداتی و همچنین تولید داخلی این چیپها را نصب کنیم. این چیپها با چشم قابل رویت نیستند و با دستگاههای الکترونیکی مرتبط قابل خواندن هستند و تا زمانی که ذوب و به شمش تبدیل نشوند از بین نمیروند. وی در حالی از خروج شمشهای طلا در کشور سخن گفته است که رئیس اتحادیه طلا و جواهر نیز با تایید این موضوع آن را مقطعی ذکر میکند.
محمد کشتیآرای در گفتوگو با آرمان علت این اتفاق را رکودی میداند که گاهی در بازار طلای ایران رخ میدهد. به زعم وی، همان طور که گاهی تقاضا برای خرید طلا در ایران افزایش مییابد، ممکن است گاهی نیز به دلیل رکود در بازار طلا قیمت طلا کاهش یابد. وی در این مورد اضافه میکند: به دلیل حجم کم طلا ممکن است آن را از کشور به صورت قاچاق خارج کنند، اما زمانهایی هم به دلیل برابری قیمت، دیگر به صرفه نیست که این کار را انجام دهند. در مورد قیمت جهانی طلا هم میتوان به کاهش شدید قیمت آن اشاره کرد.
بلومبرگ گزارش داده که قیمت طلا به پایین ترین حد در چهار ماه اخیر رسیده است. همچنین طبق این گزارش میانگین قیمت طلا در 200 روز گذشته بیش از 1668 دلار بوده که اکنون به گفته کشتیآرای این میزان به 1635 دلار کاهش یافته است. با وجود این، وی کاهش نرخ جهانی طلا را در کاهش خروج قاچاق طلا از کشور موثر نمیداند. البته رئیس اتحادیه طلا و جواهر در مورد حجم خروجی طلا از ایران اظهار نظری نمیکند. در عین حال پیش از این نیز رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از خروج حجم قابل توجهی طلا از کشور خبر داده و گفته بود: براساس گزارش اخیر مسئولان اجرایی حجم قابل توجهی طلا از کشور قاچاق شده است. ارسلان فتحی پور اظهار کرده بود: به جای کاهش عیار طلا بهتر است مبادی غیررسمی خروج طلا از کشور مسدود شود تا ذخایر طلای کشور حفظ شود. علاوه بر این نماینده مجلس، سعید حیدری طیب نماینده دیگر مجلس هم مهر ماه امسال از قاچاق بیش از 50 کیلوگرم طلا از مرزهای غربی کشور خبر داده بود.
دلار تقلبی در بازار
روز گذشته معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز علاوه بر اذعان به خروج قاچاق طلا به وجود دلار تقلبی در بازار نیز اشاره کرد. وی با تایید اینکه در بازار، دلار تقلبی وجود دارد، گفت: مردم و متقاضیان طلا باید بسیار هوشیار باشند و دلار تقلبی را از بازار آزاد خریداری نکنند. این در حالی است که مدتی پیش نیز ارسلان فتحیپور در کسوت رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از توزیع پنج میلیارد دلار ارز تقلبی در بازار خبر داده بود. هرچند تا پیش از این برخی کارشناسان این اعلام را با هدف کاهش تقاضا برای خرید دلار عنوان کرده بودند، اما سخنان روز گذشته معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نشان داد که وجود دلارهای تقلبی را نمیتوان نادیده گرفت.
نقش برخی مدیران در قاچاق؟
چهارشنبه هفته گذشته بود که فرمانده نیروی انتظامی از تشکیل پرونده قاچاق برای برخی مدیران دولتی خبر داده بود. پیش از او نیز معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از برخی مسئولانی سخن گفته بود که در قاچاق مشارکتی داشتند. روز گذشته نیز معاون وزیر نفت از پیگیری نقش مدیران پالایشگاهها در قاچاق سوخت سخن گفت. هرچند علی رضا ضیغمی در گفتوگو با ایسنا از نقش برخی مدیران عامل پالایشگاههای کشور در قاچاق سوخت ابراز بی اطلاعی کرده اما گفته است: ما هم چنین موضوعی را شنیدهایم!
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران اعلام کرده است: قرار است پیگیری شود که قاچاق سوخت توسط کدام مدیران، در کجا و در چه پالایشگاههایی صورت گرفته است. ضیغمی با اظهار اینکه در صورت صحت یا احتمال چنین موضوعی باید به مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران اعلام میشد، تاکید کرده است: ما از این موضوع بی خبر هستیم. این در حالی است که اواخر هفته گذشته سردار حمید شرفی در کسوت معاون عملیات مرزبانی ناجا از نقش برخی از مدیران دولتی و مدیران عامل پالایشگاهها در قاچاق سوخت خبر داده بود. معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز با اعلام اینکه برخی مدیران رده میانی به پایین دولتی با اقدامات ضد قاچاق دولت مقابله میکنند، اظهار کرده بود که این افراد عامل قاچاق هستند.