به گزارش اتاق خبر به نقل از ایسنا، اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در روز جمعه چهارم تیرماه در تاشکند برگزار می‌شود و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این اجلاس حضور پیدا خواهد کرد.
این روزها بحث عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای مطرح است و کشورهای مختلف عضو از جمله چین و روسیه از عضویت ایران در این سازمان استقبال کرده‌اند.
هر کشور برای ورود به این سازمان می‌بایست افزون بر فرایند طولانی پذیرش، به بررسی و امضای 5 سند اقتصادی و 27 سند دیگر این سازمان مبادرت ورزد. تصمیم‌گیری در سازمان همکاری شانگهای، بر عهده شش عضو اصلی است.
این سازمان به شکل فصلی نشست‌هایی در سطح شورای سران (با تمرکز بر روی اقتصاد)، شورای وزیران بازرگانی (محدود به اعضای اصلی)، شورای تجاری (شرکت‌ها و بخش‌های خصوصی کشورهای عضو) و کار گروه‌هایی چون بهداشت، آموزش و انرژی (مهم‌ترین نهاد) برگزار می‌کند.
عضویت در سازمان همکاری شانگهای به دلایل زیر مهم است؛
- دو عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل در آن عضو هستند.
- هند کاندیدا و متقاضی عضویت در شورای امنیت عضو آن است.
- به اعتقاد صاحب نظران، قرن بیستم قرن آسیا است و بازیگران حوزه آسیا (روسیه، ایران، هند و چین) نقش مهمی را ایفا خواهند کرد.
- از 680 تریلیون دلار تولید ناخالص جهانی، حدود 20 تریلیون دلار سهم اعضای این سازمان است.
- از نظر وسعت، این سازمان نیمی از جغرافیای زمین را پوشش می‌دهد.
- از لحاظ جمعیت، نیمی از مردم کره زمین در کشورهای عضو سازمان زندگی می‌کنند.
به این دلایل می‌توان ادعا کرد که این سازمان از ظرفیت‌های گسترده‌ای برخوردار است. اما پرسش اصلی این است که کشور ما با این سازمان در چه حدی می‌تواند مناسبات برقرار کند؟ در این مورد دو دیدگاه وجود دارد؛ یک دیدگاه موافق الحاق و دیدگاه بعدی پرسش‌های جدی در مورد این سازمان دارد که با وجود اختلاف‌های ظاهری، هر دو نگاه مثبتی به پیوستن به سازمان همکاری شانگهای دارند.
جمهوری اسلامی ایران پیش از پاکستان و هندوستان تقاضای عضویت در این سازمان را ارایه داده بود اما بندی در اساسنامه سازمان وجود دارد که بر اساس آن کشورهای تحت تحریم سازمان ملل نمی‌توانند عضو سازمان باشند تا وقتی که تحریم برداشته شود. با اجرای برجام این مانع از سر راه برداشته شد و پیش‌بینی می‌شود در همین زمینه چین و روسیه نگاه مثبتی برای عضویت ایران دارند. اما این نکته را باید خاطرنشان کرد که درخواست ایران برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای مطلق نیست و می‌بایست اسناد عضویت در آن طبق قوانین جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
بر اساس این گزارش، نورسلطان نظربایف، رییس‌جمهوری قزاقستان در حاشیه نشست بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ گفت: هند و پاکستان در نشست ماه جاری سازمان همکاری‌های شانگهای، به عنوان عضو رسمی حضور خواهند یافت و ایران نیز پس از آن به این سازمان خواهد پیوست.
بنا بر اعلام خبرگزاری روسیا سگودنیا، وی افزود: با عملی شدن عضویت ایران، سازمان همکاری شانگهای با مجموع جمعیت سه میلیارد نفر به قدرتی بزرگ تبدیل می‌شود که همکاری با چنین سازمانی سودمند خواهد بود.
ایران از سال 2005 به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای حضور دارد و درخواست برای عضویت در این سازمان داده است.
بختیار حکیموف، نماینده ویژه رییس‌جمهوری روسیه در امور سازمان شانگهای ماه گذشته برنامه تبدیل همکاری ایران با این سازمان از حالت ناظر به عضویت رسمی و کامل در بزرگ‌ترین سازمان منطقه‌یی جهان را اعلام کرد.
وی گفت: نخستین درخواست ایران سال 2006 تنظیم شده و رسما سال 2008 مراجعه کرده است و به همین خاطر می‌توان گفت که نامزد واقعی پیوستن به سازمان شانگهای به عنوان عضو رسمی است که با در نظر گرفتن لغو تحریم‌ها، دیگر مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
سازمان همکاری شانگهای که یک سازمان بین دولتی منطقه‌یی برای همکاری‌های چند جانبه امنیتی و اقتصادی است، 25 خرداد 1380 با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد و جمهوری اسلامی ایران، هند، افغانستان، مغولستان و پاکستان نیز عضو ناظر هستند.
نشست شوراي وزيران امور خارجه كشور‌هاي عضو اجلاس همكاري‌هاي شانگهاي در سوم خردادماه در شهر تاشكند پايتخت ازبكستان برگزار شد.
