در سرزمين مانده از ايران ويج آريايي بزرگ و تصويرهاي كامل و هر از گاهي بريده قسمتي از آن در سرزميني كه جدا شده هر كدام كشوري شده‌اند پر مدعا و عامل جدايي آنها قراردادهاي تحميلي عوامل بيگانه چون افغانستان جدا شده در زمان محمدشاه قاجار با دكترين ژنرال پوتين جر به ظاهر مستشار انگليسي براي سازماندهي نظاميان آن موقع ايران ولي در خفا عامل امنيتي انگليس براي جدا‌سازي افغانستان از حكمراني ايران يا عراق، بحرين، آذربايجان و... كه از ايران ويج دو ميليون و ششصد هزار و اندي كيلومتر مربع و ايران كنوني يك ميليون و ششصد هزار واندي كيلومتر مربع بر جاي مانده است.
تصويرهاي فرهنگي در حوزه سنت، عرف، عادت، موسيقي، دين، مذهب و آيين، طرز پوشش و حتي مقايسات تهيه غذا و مشابهات آنها اشتراكات فرهنگي و عرف و عادت‌ها در كشورهاي همسايه جدا شده از ايران يا همسايه‌ها مي‌تواند در مرحله اول عامل جذب و جلب گردشگر و ايرانگرد در منطقه ما باشد.
در يك نگاه آماري حركت گردشگران ايران به سوي تركيه يا آناتولي بيشتر به سبب تطابق نوع عرف و عادت ذائقه غذايي و درك مفاهيم فرهنگي بوده است. در مكالمات روزمره ترك‌هاي امروزين مي‌توانيد صدها لغت فارسي بشنويد كه مانده از دوران عثماني و بازمان ادبيات سرايي دبيران ايراني حاكم بر آموزش ادب و فرهنگ و عرف اجتماعي به شاهزادگان ترك بودند.
تاثيرات نوع معماري ابنيه مذهبي و ديني مساجد ستوني و گنبدي نوع پوشش‌هاي زنان در شرق آناتولي با لباس‌هاي گشاد و چارقد‌هاي رنگي متاثر از رنگ سرزمين‌هاي اسكاني آنها آنچنان مشابهت دارد كه گوئي گل‌ها و سبزه‌ها و درختان تصاوير خود را بر تن بانوان و زنان اين سرزمين دوخته است.
از لحاظ چهره زمين، ناهمواري‌ها، سواحل، درياها مشابهت زيادي با سرزمين ماست همچنين آواهاي موسيقايي، آهنگ‌هاي صحرا (چول‌ها واسي، آهنگ روستا، مجلسي و...)
از طرفي وجود تعاملات بازرگاني، صنعتي و حتي ازدواج‌هاي منطقه‌يي بالاخص آذري‌ها و قشقايي‌ها، تركمن‌ها با ترك‌ها به توسعه روابط كمك كرده است.
ظرفيت‌هاي گردشگري هر دو سو مورد توجه دولت‌هاي ايران و تركيه است. وجود امكانات توريستي، اكولوژي و ژئولوژي، ژئو مورفولوژي زمينه را براي گردشگر كوه، دشت، دره، كوير و زيبايي‌هاي طبيعي براي هر دو سو فراهم كرده است. آمار گردشگر ايراني از تركيه با گردشگران ترك بازديد‌كننده از ايران اصلا قابل مقايسه نيست حتي به يك دهم گردشگران ايراني هم نمي‌رسد. آن هم بيشترين گردشگران ترك اغلب همان بازرگانان يا بازاريابان و صنعتگران و سوداگران ترك هستند و اگر اين ارقام را كم كنيم عدد توريست و گردشگري ترك كمتر از يكصدم طرف مقابل است.
تجربه‌هاي جذب گردشگر ترك‌ها بسيار بالاست بالاخص در هم آوري شرايط و محيط براي جذب گردشگر، ساخت هتل، متل، چايخانه و ....
استفاده از فرهنگ بومي و محلي و آيين‌ها و فرهنگ‌سازي آن و تبليغات گسترده براي هر مكان توريستي خود مي‌تواند يك الگو براي ما باشد.
از طرفي با توجه به افزوده ساخت متل تركيه بالاخص در مناطقي مانند آنتاليا، آناليا، گوموش يقه، بودروم و ساير باعث گردش مردمك صاحبان و سرمايه‌گذاران تركيه به ايران شده است.
عقد قرارداد 5 هتل 5 ستاره و ورود هيات‌هاي ترك براي مطالعه در زمينه گردشگري ايران براي ساخت متل‌ها و مهمانپذيرهاي ساحلي و جزيره‌يي چونان قشم، كيش و بندرانزلي و شهرهاي تجاري همچون تبريز، اروميه، مناطق آزاد ماكو و ارس نشان از اين حركت است و لزوما بايد سازمان ويژه‌يي در امور گردشگري بتواند با همكاري شوراي بازرگاني ايران و تركيه اين گروه‌هاي سرمايه‌گذار را كاناليزه و همسو كند و قبلا مراكز سرمايه‌پذيري را از لحاظ طرح‌هاي توجيهي و شرايط برگشت سرمايه به صورت طرح‌هاي مطالعه شده آماده كنند.
ايران و تركيه مي‌توانند با هم ايجاد نمايشگاه‌هاي جذب گردشگر در حوزه صنايع دستي، هنرهاي بومي، بافت پارچه‌هايي با طرح‌هاي محلي، پارچه‌هاي ابريشمي، البسه نمدي همچنين همسو كردن صنايع دستي مناطق مختلف ايران با مناطق تركيه در صنايع مستظرفه در حوزه صنايع منبت كاري، نقره كاري، تذهيب اقدام نمايد. ايران داراي امكانات بسيار وسيعي در حوزه آثارباستاني، تاريخي، مذهبي، آبنيه و آرامگاه‌هاي عرفا، امام زاده‌ها، ادبا و شعرا كه در جهان مطرح هستند.
از طرفي در حوزه گردشگري دريايي در غواصي خليج فارس، سواحل مرجاني كيش، سنگ نوردي در منطقه آزاد ماكو، گردشگري جنگلي در آينالي اهر و ارسباران و ده‌ها امكانات ديگر توريستي و گردشگري با تركيه همكاري مي‌نمايد بالاخص در ساخت متل و هتل و مهمان‌پذير كه مي‌توان از توان‌هاي خدماتي و منابع شوراي همكاري بازرگاني ايران و تركيه بهره گرفت. شوراي بازرگاني ايران و تركيه، و در سوي مقابل تركيه و ايران مي‌توانند با مشاركت همديگر و استفاده از خردجمعي تطبيق شرايط گردشگري براي هر دو كشور بنمايند.
از سوي ديگر استفاده از اين پتانسيل‌ها تنها با كمك بخش‌هاي غيردولتي ممكن است. اين پتانسيل‌ها زماني مي‌تواند به مرحله اجرا درآيد كه نه دولت‌ها بلكه نهادهاي غيردولتي بتوانند اين پتانسيل‌ها را در قالب طرح‌هاي همكاري بين دو كشور اجرايي كنند. در اين مسير مهم‌ترين نقش بر عهده تشكل‌هاي اقتصادي و طبيعتا اتاق‌ها و شوراهاي مشترك و در اين مورد خاص شوراي بازرگاني ايران و تركيه است.
منبع: تعادل
