اتاق خبر: ركود بازار مسكن در 4-3سال گذشته تبعات و آثار متعددي را به همراه داشته است، علاوه بر كاهش حجم معاملات و قراردادهاي ثبت شده در سامانه ثبت املاك و مستغلات، قيمت و ارزش ملك نيز درسالهاي اخير همراه با نرخ تورم حركت نكرده است و بازار مسكن شاهد ثبات قيمت و به تبع آن كاهش ارزش ملك بوده است البته ناگفته نماند كه افت ارزش مسكن تاثير چنداني در افزايش قدرت خريد مردم نداشته است و هنوز هم اغلب متقاضيان خريد مسكن، قيمت واحدهاي مسكوني را بيشتراز توان اقتصادي خود ميدانند. چندي پيش بود كه محمد حسين اديب، استاد دانشگاه در گفتوگويي اعلام كرد كه قيمت مسكن بيش از قدرت خريد قشر متوسط و ضعيف رشد كرده و بايد 40درصد كاهش يابد تا با سطح درآمد متعارف خانوادهها هم سطح شود و معاملات رونق يابد. براساس محاسبات قيمت متوسط ساختمان كلنگي در تهران نسبت به سال63 حدود هزار برابر شده اما قدرت خريد مردم چنين افزايشي را تجربه نكرده است، يعني با وجود آنكه برخي مسوولان حوزه مسكن از جمله معاون مسكن و ساختمان وزارت راه و شهرسازي اعلام كردند كه ارزش ملك در سه سال گذشته، 30درصد كاهش يافته است اما كارشناسان همچنان معتقدند كه قيمت مسكن بالاست و قدرت خريد مردم در سالهاي گذشته تغيير چنداني نكرده و بهبود نيافته است. درواقع رشد قيمت مسكن بيش از رشد قدرت خريد قشر متوسط و ضعيف بوده و علاوه بر آن رشد قيمت مسكن، بسيار بيش از توان تسهيلات دهي بانكها بوده است.
براي حل اين مشكل يا بايد قدرت خريد مردم افزايش يابد يا قيمت مسكن بيش از اين كاهش يابد، براي دستيابي به هدف اول، اقتصاد كلان كشور بايد متحول شود يعني شاهد افزايش قيمت جهاني نفت و رشد بودجه سالانه كشور باشيم كه به نظر ميرسد در سالهاي آتي قيمت نفت افزايش چنداني را تجربه نكند، راهحل ديگري كه براي افزايش قدرت خريد مردم پيشنهاد ميشود افزايش قدرت وام دهي است اما براساس اظهارات مشاور وزير راه و شهرسازي، توان تسهيلات بانكي در تهران براي خريد يك آپارتمان 75متري در سال81 معادل 60درصد قيمت آپارتمان بوده است و اكنون وام بانكي و باوجود افزايش چندين باره ميزان و مبلغ وام تنها ميتواند 20 تا 30درصد قيمت خريد يك آپارتمان 75متري را پوشش دهد. اما گزينه دوم همچنان باقي است و ميتوان با كاهش قيمت مسكن شاهد بهبود و بازگشت رونق به بازار مسكن بود اما عملياتي شدن اين گزينه نيز نيازمند تداوم ركود غيرتورمي يا اعمال قوانيني بر قيمت واحدهاي مسكوني است كه با توجه به پيچيده بودن راهكارهاي اجرايي گزينه دوم، پيشنهاد ميشود يا قدرت اقتصادي مردم بهبود يابد يا حجم و ميزان وام دهي بانكها افزايش يابد. اهميت موضوع قيمت مسكن دررونق بازار موجب شد كه روزنامه «تعادل» براي بررسي وضعيت قيمت و ارزش مسكن در سالهاي ركود، گفتوگوهايي را با حسن محتشم، رييس انجمن انبوهسازان و همچنين فرهاد بيضايي، رييس گروه سياستگذاري مسكن دانشگاه علم و صنعت ترتيب دهد، نگاهي به گفته اين دو فعال حوزه مسكن نشان ميدهد كه قيمت مسكن در سه سال گذشته مطابق با نرخ تورم افزايش نيافته است اما شرايط زمين بهتر بوده و درسالهاي اخير تاحدودي رشد كرده است.
شرايط بازار زمين بهتر از مسكن
رييس انجمن انبوهسازان تهران، كاهش قيمت مسكن در سه سال گذشته را ازجهتي درست ميداند و ميگويد: حامد مظاهريان، معاون وزير راه و شهرسازي چندي پيش اعلام كرد كه قيمت مسكن در سالهاي ركود، 30درصد كاهش يافته است كه اين موضوع اگر براساس مقايسه قيمت مسكن درسال جاري و سالهاي گذشته صورت گرفته باشد، صحيح است. محتشم ميافزايد: با نگاهي به آمارها مشاهده ميكنيم كه قيمت مسكن در سه سال گذشته تقريبا ثابت بوده و تغيير چنداني نداشته است. وي ادامه ميدهد: كاهش 30درصدي قيمت مسكن به اين معنا نيست كه قيمت يك واحد مسكوني درسال جاري 70درصد قيمت آن در سال92 است بلكه به معناي اين است كه ارزش ملك دراين مدت با وجود افزايش قيمت كالاها، ثابت بوده است.
به گفته رييس انجمن انبوهسازان تهران، قيمت خريد كالاها و خدمات مختلف در سه سال اخير افزايش يافته و نرخ تورم بر آن موثر بوده است، اما قيمت مسكن دچار تغيير محسوسي نشده است.
محتشم اظهار ميكند: اگرچه قيمت مسكن افزايش نيافته است، اما شاهد رشد قيمت مصالح ساختماني، دستمزد كارگران، عوارض شهرداري و... بودهايم كه باوجود اين افزايش، تغييري در قيمت مسكن رخ نداده است.
وي بيان ميكند: در واقع قيمت مسكن نسبت به ساير اقلام دچار عقب ماندگي شده است و خود را با نرخ تورم تطبيق نداده است و با رقمي كمتر از نرخ تورم حركت كرده است. اين فعال صنعت ساختمان معتقد است، در سه سال گذشته در مجموع به قيمت كالاها و خدمات 45 تا 50درصد افزوده شده است كه اين رشد شامل حال مسكن نميشود و شايد قيمت اين كالا تنها 10 تا 12درصد افزايش يافته باشد.
محتشم ميگويد: در سالهاي اخير شرايط بازار زمين نسبت به مسكن بهتر بوده، قيمت و ارزش زمين رشد مناسبتري داشته است در واقع فاصله قيمت اين كالا نسبت به نرخ تورم كمتر است.
وي اظهارمي كند: باوجود آنكه قيمت مسكن با نرخ تورم حركت نكرده اما ارزش زمين تقريبا با نمودار تورم همراه بوده است.
كاهش ارزش مسكن در سالهاي ركود
فرهاد بيضايي، رييس گروه سياستگذاري مسكن دانشگاه علم و صنعت نيز درباره استدلال ارائه شده درباره علت كاهش قيمت مسكن در سه سال گذشته به «تعادل» ميگويد: دلايل كارشناسان و برخي مسوولان حوزه مسكن درباره چنين استدلالي اين است كه قيمت مسكن و ملك در 4-3سال اخير ثابت بوده و تغييري نكرده است، در واقع ارزش ملك افزايش نيافته است.
بيضايي اظهارمي كند: افزايش قيمت مسكن در سالهاي اخير نزديك به صفر و پايينتر از نرخ تورم بوده است يعني براساس آمار منتشر شده از سوي بانك مركزي و مركز آمار اغلب كالاها و خدمات نرخ تورم متوسط 16و 18درصد به بالا را تجربه كردهاند اما در سه سال گذشته ارزش مسكن در مقايسه با ساير كالاها و خدمات تغيير محسوسي نداشته است.
وي ادامه ميدهد: اگر به عقب ماندن قيمت مسكن نسبت به ارزش كالاهاي ديگر در 4-3سال گذشته، تكيه كنيم ميتوان مدعي شد كه شاهد كاهش قيمت مسكن بوديم اما اينكه رقم 30درصد اعلام شده درست است يا نه؟ بايد محاسباتي انجام شود.
به گفته اين كارشناس ارشد مسكن، رقم اعلام شده از سوي معاون وزير راه و شهرسازي رقم بزرگي است كه تنها در حالتي رخ ميدهد كه شاهد رشد بالاي قيمت ساير كالاها دربرابر ثبات قيمت مسكن بوده باشيم.
بيضايي اشاره ميكند: البته محاسبه قيمت مسكن براساس قدرت و توان خريد متقاضيان مسكن كاملا صحيح است، قابل ذكراست كه اگر بر مبناي چنين فرمولي (درنظرگرفتن نرخ تورم) ارزش مسكن سنجيده شود براساس مطالعات صورت گرفته در گروه سياستگذاري مسكن دانشگاه علم و صنعت باشد در دولت نهم و دهم قيمت مسكن ثابت بوده است.
وي ادامه ميدهد: با توجه به نرخ تورم بالا در دوره دولت نهم و دهم، اگر نرخ تورم را از قيمت مسكن كسر كنيم، شاهد ثبات قيمت مسكن درآن سالها بوديم. رييس گروه سياستگذاري مسكن دانشگاه علم و صنعت با اشاره به ثبات قيمت مسكن درسالهاي پيش از اين ميگويد: در اين مدت قيمت زمين افزايش داشته است و تاحدودي مطابق با نرخ تورم بوده اما قيمت ملك ثابت مانده است.
منبع: تعادل
95103