بحران آب و ضرورت اصلاح الگوی مصرف

اتاق خبر:هرساله با آغاز فصل گرما، کم آبی دغدغه جدی مسئولان و شهروندان است، بگونه ای که اهمیت این موضوع در سال های اخیر با کاهش بارندگی ها، بروز خشکسالی و کاهش ذخیره منابع آبی اهمیت دوچندان یافته که ضرورت توجه به مدیریت و مصرف صحیح آب را بیش از پیش نمایان می سازد.
در این میان بحران خشکسالی در چهارمحال و بختیاری که روزی به عنوان یکی از مهمترین منابع 10 درصد از آب شیرین کشور را تامین می نمود، به چالش جدی برای این استان و استان های همجوار در بخش صنعـت، کشاورزی و شرب تبدیل شده است.
به گفته سرپرست شرکت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری بدنبال 9 سال خشکسالی و در پی کاهش بارندگی ها و تغییر نوع بارش ها از برف به باران، هشت دشت از 11 دشت در دست مطالعه این استان به واسطه بیلان منفی آب از مدار خارج شده است.
فتح الله صابرپور در عین حال از کاهش 6 درصدی آب ذخیره در پشت سدهای این استان خبر داد و گفت: با افزایش دمای هوا و تبخیر آب پشت سدها، سالانه بخشی از این آب ها کاهش می یابد که در تشدید کاهش منابع آبی استان موثر است.
با این وجود کارشناسان مسائل آب معتقدند: مناسب ترین و منطقی ترین راه برای گذر از بحران های آبی موجود، اصلاح الگوی مصرف و مدیریت صحیح و عقلانی بر نحوه مصرف آب در بخش های کشاورزی، شرب و صنعت است.
یک کارشناس مسائل آب در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون از مجموع منابع آبی موجود کشور 90 درصد به بخش کشاورزی، هفت درصد به بخش شرب و سه درصد به بخش صنعت اختصاص دارد که مدیریت مصرف آب در هر یک از این سه بخش می تواند نقش بسیار مهمی در جلوگیری از روند بحران کم آبی در استان و کشور داشته باشد.
سیدهاشم فاطمی با تاکید بر استفاده از روش های نوین آبیاری در بخش کشاورزی تصریح کرد: از آنجا که بخش قابل ملاحظه ای از منابع آبی به بخش کشاورزی اختصاص یافته با بهره گیری از روش های نوین آبیاری قطره ای و طیفی می توان تا 60 درصد از مصرف آب در این بخش صرفه جویی کرد.
وی ادامه داد: استفاده از روش های نوین کشاورزی در مناطقی از استان نشان داده که می توان با استفاده از نیمی از آب مصرفی موجود، بخش کشاورزی را مدیریت کرد، ضمن آن که می توان تولید محصولات را تا 2 برابر کنونی افزایش داد.
به گفته متولیان بخش کشاورزی چهارمحال و بختیاری، این استان با تجهیز 51 هزار هکتار از اراضی کشاورزی به آبیاری قطره ای، از استان های پیشرو در استفاده از این روش است.
همچنین کارشناسان آب منطقه ای استان نیز معتقدند: هرچند استفاده از روش های نوین کشاورزی در استان می تواند در صرفه جویی مصرف آب نقش بسیار مهمی ایفا کند اما از آنجا که کشاورزان این میزان صرفه جویی آب را به توسعه کشت اختصاص داده اند، آبخوانهای استان همچنان در معرض آسیب جدی قرار دارد که این وضعیت می طلبد تا با خودداری از توسعه کشت و کار کشاورزی، میزان برداشت از آب های زیرزمینی را کاهش داد.
اما در کنار بخش کشاورزی، اصلاح الگوی مصرف در بخش شرب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری چهارمحال و بختیاری در همین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: اگر مردم استان مصرف آب خود را تا سقف 10 درصد کاهش دهند، بحران کم آبی در استان رفع می شود.
قدرت الله بیگلری افزود: میانگین مصرف آب هر نفر در استان 190 لیتر در شبانه روز است در حالی که الگوی مصرف برای هر نفر در شبانه روز 130 لیتر است.
وی با بیان این که هم اکنون شهرهای بروجن، سفیددشت، فرادنبه، سردشت و سرخون در مرز بحران قرار دارند، تصریح کرد: تلاش شده تا با حفر چاه کمکی مشکل کم آبی این شهرها برطرف شود اما رفع کامل این مشکل نیازمند مصرف بهینه آب و تکمیل طرح انتقال آب از شهرستان بن به بروجن است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی چهارمحال و بختیاری نیز از آبرسانی سیار به 70 روستای این استان خبر داد و گفت: این تعداد روستا در شهرستانهای لردگان، اردل، کیار و بروجن با تانکر آبرسانی می شود.
تورج احمدپور به روستاییان توصیه کرد: در مصرف آب صرفه جویی کرده و از آب شرب برای آبیاری درختان و باغچه های منازل خود استفاده نکنند.
همچنین به گفته کارشناسان در بخش صنعت نیز باید تلاش کرد تا با استقرار سیستم بازچرخانی آب و تصفیه پساب فاضلاب، مصرف آب را در این بخش مدیریت کرد.
تاکنون در نشست های بررسی مشکل آب صنایع استان تاکید بسیاری بر استفاده از پساب فاضلاب شده است.
همچنین قاسم سلیمانی دشتکی استاندار چهارمحال و بختیاری پیشتر در این خصوص گفته بود: استفاده از پساب فاضلاب، راهکار میان مدت مناسبی برای رفع مشکل آب موردنیاز صنایع استان است که با تکمیل مطالعات و اقدام های کارشناسی این راهکار به زودی اجرا می شود.
رییس صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری نیز گفت: در صنعت فولاد استان که از صنایع آب بر به شمار می رود، آب در سه بخش دارای سیستم بازچرخانی است به نحوی که معادل آبی که وارد شده در سیستم می چرخد و به ورودی سیستم بازمی گردد.
به طور کلی می توان گفت هرچند اقدام هایی در خصوص صرفه جویی در مصرف آب در استان انجام گرفته است اما به نظر می رسد این اقدام ها کافی نبست و باید بیش از پیش به اصلاح الگوی مصرف توجه داشت، زیرا دستیابی به یک تعادل نسبی در زمینه عرضه و مصرف آب در کشور و به تبع آن استان یک اصل اساسی و ضروری است که مستلزم داشتن مدیریت جامع آب در تمام بخش ها از جمله شرب، کشاورزی و صنعت است.