اتاق خبر:کارشناسان امور اجتماعی معتقدند،برای اینکه در جامعه ای انسانها زندگی سالمی داشته باشند و فرصت لازم برای رشد طبیعی را بدست آورده و بتوانند توان و استعدادهای بالقوه خویش را بالفعل ساخته تا از گزند هر نوع آسیب در امان بمانند باید بتوانند ازمواهب اجتماعی و اقتصادی موجود در جامعه بطور برابر استفاده کنند.
اما اگر به دلایل فردی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، عده ای از افراد جامعه از جمله زنان و دختران از حضور در صحنه اجتماع، تعلیم و تربیت و فعالیتهای اقتصادی و غیره منع شوند، بطور طبیعی فرصتی برای آسیب پذیری بیشتر آنان فراهم خواهد شد.
خانه سلامت به مراکزی اطلاق می شود که طبق وظایف قانونی محوله، دختران در معرض آسیب اجتماعی و فاقد حمایت های خانوادگی و اجتماعی را تحت پوشش قرار داده و از طریق ارائه خدمات زمینه های کسب استقلال اقتصادی و اجتماعی را فراهم آورده و آنها را در تامین حداقل نیازهای اقتصادی و جلوگیری از ابتلا به آسیب های اجتماعی یاری می کند و در دستورالعمل خانه نامیده می شود. 
خانه های سلامت به دختران در معرض آسیب های اجتماعی که بالای 18 سال سن دارند اختصاص دارد، زیرا دختران زیر 18 سال نیازمندِ حمایت های اجتماعی، در مراکز شبه خانواده پذیرش و توانمند می شوند.
در خانه های سلامت دخترانی هستند که به علل بسیار، چون نداشتن سرپرست موثر و بی خانمانی، دارا بودن سرپرست های زندانی و یا زندگی در محله های پرآسیب، نیازمند حمایت اجتماعی هستند و در این خانه ها خدمات درمانی، اجتماعی، روانشناسی و پزشکی ارائه می شود.
دختران معصومی که بدون هیچ گناهی و فقط به خاطر اغفال دوستان یا مشکلات و خشونت های خانوادگی، محیط خانه را ناامن ارزیابی و از خانه فرار می کنند در این خانه ها می توانند تا فراهم شدن بهبود شرایط به زندگی خود ادامه دهند.
هدف اصلی در خانه های سلامت این است که این دختران معصوم با اقدام های روانشناسی و مددکاری به کانون خانواده برگردند و ارتباطی که قطع شده و ناهنجاری که به وجود آمده و سبب شده این دختر از خانه فرار کند و به یک شهر بزرگ پناه ببرد برطرف و ارتباط دختر و خانواده با پدر و مادر و اقوام خودش را با بحث توانمندسازی و رفع مشکلاتی که سبب فرار کودک و دختر شده است، برطرف شود یا در صورتی که محیط خانه شرایط لازم را نداشته باشد، خود فرد بتواند زندگی مستقلی را اداره کند.
کارشناس مسئول دفتر آسیب های اجتماعی بهزیستی استان بوشهر گفت: خانه های امن برای حمایت از دخترانی است که فاقد هرگونه سرپناه و درجاهای ناامن زندگی می کنند با عنوان خانه سلامت در نظر گرفته شده است.
معصومه خلیقی نسب در گفت وگو با ایرنا افزود: درخانه سلامت دخترانی که فاقد حمایت خانوادگی موثر، حمایتهای روانی و اجتماعی و دچار سوء رفتار در خانواده هستند به صورت موقت نگهداری می شوند.
وی اضافه کرد: دخترانی که به دلیل های فردی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی از حضور در اجتماع، تعلم و تربیت و فعالیتهای اقتصادی منع می شوند به طور طبیعی آسیب پذیری آنها نسبت به دیگران بیشتر است.
خلیقی نسب اظهارکرد: از این رو دفتر امور آسیب دیدگان بهزیستی از سال 87 به منظور حمایت از دختران نیازمند حمایتهای اجتماعی تا زمان استقلال و خودکفایی فرد، خانه سلامت را راه اندازی کرده است.
وی تاکید کرد: هرچند تعداد افراد موجود در خانه سلامت استان بوشهر زیاد نیستند ولی وجود همین تعداد کم نیز زنگ خطری برای جامعه است که باید همه افراد، دستگاههای اجرایی و مصلحان اجتماعی نسبت به شناسایی و ارائه خدمات به این قشر آسیب پذیر آماده باشند.
خلیقی نسب حمایت ازدختران، شناخت استعداد، نگهداری و فراهم کردن زمینه اشتغال، خودکفایی و استقلال دختران را از جمله کارکردهای خانه سلامت عنوان کرد.
وی گفت: خانه سلامت به صورت شبانه روزی به دختران مقیم خدمات مددکاری و روانشناسی، نگهداری، تیمی حقوقی، روان پزشکی، آموزشی، مهارتهای فنی و حرفه ای، آموزشهای دینی و مهارتهای فنی و حرفه ای برای آماده سازی شغلی وتوانمندی تحصیلی ارائه می کند.
وی اظهار کرد: ازابتدای ورود دختران به خانه سلامت زمینه بازگشت آنان به خانواده یا نزد بستگان دنبال می شود.
خلیقی نسب تاکید کرد: متخصصان موجود در خانه سلامت در تلاش برای شناسایی ناهنجاریهای موجود در خانواده، ترمیم آنها و ایجاد زمینه بازگشت فرد به خانواده هستند.
به گزارش ایرنا وی اعتیاد در خانواده، اغفال دوستان، محیط ناامن خانواده، خشونت در خانواده، بدسرپرستی، بی خانمانی، مسائل معیشتی، نداشتن محیط شاد بخش در خانواده، طرد دختران، نداشتن سرپرستی موثر، نداشتن حمایت در خانواده، آزار جسمی و روحی، نداشتن مکان مناسب برای زندگی در خانواده را از جمله تهدیدهای متوجه دختران عنوان کرد.
وی گفت: نداشتن اوقات فراغت موثربه لحاظ اقلیمی و محدود بودن فضاهای فرهنگی ازجمله کتابخانه، سینما و پارکهای مناسب سازی شده باعث می شود جوانان بیشتردرخانه و جذب رسانه ها و شبکه های اجتماعی شوند.
وی اظهارکرد: نبود آموزشهای مناسب برای استفاده از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی باعث فریب، استفاده نابجا و افزایش سطح آسیب پذیری افراد بویژه جوانان شده است.
خلیقی نسب گفت: صنعتی شدن استان بوشهر باعث ضعف بافت اجتماعی، سنتی و قواعد هنجارها و وجود تنوع فرهنگی ناشی از مهاجرت پذیری استان به وادادگی فرهنگی و احساس نابرابری و درنهایت به ضعف کارکرد درون خانواده منجر شده است.
وی افزود: در استان بوشهر یک مرکز سلامت ویژه دختران وجود دارد و پسرانی که زیر 18 سال هستند در مراکز شبه خانواده واز صفر تا 18 سال اگربعنوان کودکان خیابانی و کار و فاقد سرپناه باشند در مرکز ساماندهی کودکان خیابانی نگهداری و به صورت سرپایی در مرکز مداخله در بحران خدمات مددکاری، روان شناسی و تیمی دریافت می کنند.
وی افزود: با وجود خانه های سلامت و ارائه حمایت اجتماعی موثر برای دخترانی که فاقد این حمایتها هستند می توان از ناهنجاریها و بزه های اجتماعی مختلف آنان را حفظ کرد.
خلیقی نسب گفت: مراکزسلامت باید شرایط وامکاناتی داشته باشند که جامعه هدف را متناسب با محیط و شرایط استان هدایت و توانمند سازند.
وی اظهار کرد: اگر دختران ما به دلیل نبود امکانات در کنار دختران استانهای دیگر قرارگیرند به دلیل تفاوت فرهنگها دچار مشکل می شوند به همین دلیل باید مراکز سلامت را در همه استانها تقویت کرد.
وی تاکید کرد: با توجه به تنوع آسیبها و مشکلات اجتماعی یک ارگان به تنهایی نمی تواند حمایت اجتماعی و روانی ایجاد کند و نهادهایی که نقش موثری در خانواده دارند باید به کمک بهزیستی بشتابند.
یک روانشناس عمومی در استان بوشهر نیز در باره سبک زندگی گفت: هر فردی از روشها و اصولی برای زندگی خود پیروی می کند که به آن سبک زندگی می گویند که می تواند براساس جنس، سن، قومیت، نژاد، شرایط جغرافیایی و محیطی و سبک تربیتی باهم تفاوت داشته باشد.
روح انگیز بهرامی با بیان اینکه زنان بعنوان نیمی از جمعیت جهان دارای ظرفیت زیادی هستند، افزود: در دنیای امروز زنان دیگر تنها نقش مادری و همسری ندارند بلکه دارای نقشهای مختلف اجتماعی هستند.
بهرامی با بیان اینکه توانمندی بالای زن می تواند خانواده را حفظ کند حتی اگر مرد خانواده دچار آسیب شود اظهارکرد: در شرایط کنونی دنیا زنان باید قوی، تاب آوری بالا و توانمند باشند تا کمتر لطمه بخورند.
وی با تاکید براینکه نیازمندی انسان باعث آسیب پذیری فرد می شود بیان کرد: یکی از کارکردهای مهم خانه های سلامت توانمندکردن دختران، حفظ آنان در مقابل آسیبهای اجتماعی و رسیدن به قدرت است که باید این مراکز در جامعه تقویت شوند.
بهرامی گفت: خیلی از افرادی که در خانه های سلامت قرار می گیرند به تصور اینکه فضای خوبی در انتظار آنان است برای بیرون رفتن تلاش می کنند این درحالی است که باید بدانند بدون قدرت، توانمندی و خودکفایی به دلیل نیازمندی بالای آنها، دچار آسیب می شوند.
وی مظاهر قدرت دختران بویژه آنهایی که در خانه های سلامت قرار دارند را تحصیلات، ارتباط، هنر و ورزش عنوان کرد و گفت: امروز داشتن شغل و مهارت بعنوان هویت افراد مطرح می شود به همین دلیل برای اینکه فرد به قدرت برسد نیازمند کار و کسب مهارت است.
بهرامی افزود: ازدواج تنها راه فرار از مشکلات خانوادگی و اجتماعی نیست بلکه فرد برای رویاروی با مشکلات باید توانمند باشد.
وی همچنین بر ضرورت پرورش اصول اخلاقی شامل خداباوری، مهربانی و مهرورزی (بعنوان حلقه گم شده انسانهای امروزی)، قدردانی، مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی تاکید کرد.
یکی دیگر از کارشناسان ارشد روانشناسی عمومی گفت: با توجه به جمعیت قابل توجه دختران جوان در سطح کشور در صورتیکه برنامه ریزی جامعی برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی نداشته باشیم این طیف وسیع جمعیتی خود به بار جمعیتی و معضلات اجتماعی تبدیل می شوند.
مریم زمانی درگفتو گو با ایرنا افزود: از دیدگاه روانشناسی نیازهایی وجود دارند که تامین کننده سلامت روح و روان و جسم هر انسان و بویژه دختران جوان است.
وی این نیازها را امنیت و آسایش خاطر، محبت و مهربانی، احساس تعلق داشتن و مورد قبول همسالان واقع شدن، استقلال، تشخیص و قدردانی، مذهب و فلسفه زندگی، احترام، هدف و خودشکوفایی ذکر کرد و گفت:کمبود یا نبود هرکدام یا جمعی از این موارد از سوی خانواده و جامعه برای دختران عامل تهدید کننده محسوب می شود و آنان را به سوی خطرات احتماعلی مانند فرار از خانه، سوء مصرف مواد، خشونت، سبک های نابهنجار زندگی، تاثیر پذیری از فضاهای مجازی، رفتارهای مخاطره آمیز سوق دهد.
وی یادآورشد: مراکزی بعنوان خانه های سلامت می توانند محیطی امن باشند که دختران را در معرض آسیب یا آسیب دیده پناه دهند و حامی آنها باشند.
کارشناس امور اجتماعی بهزیستی شهرستان بوشهر گفت: خانه سلامت دختران مکانی امن برای حمایت از دختران فاقد حمایت خانواده و اجتماع و نیازمند حمایت اجتماعی ،فرهنگی و تحصیلی است.
سیده زهرا حسینی افزود: دخترانی هستند که به دلایلی چون فقدان حمایت خانوادگی موثر وسوء رفتار در محیط زندگی شخصی و اجتماعی به طور موقت آمادگی و عملکرد اجتماعی و روانی خود را از دست داده و توان اقتصادی و اجتماعی لازم برای زندگی مستقل را ندارند.
وی اضافه کرد: این قشر از دختران در این مرکز به صورت شبانه روزی به دخترانی که از طریق ارجاعی از دادگاه، مرکز مداخله در بحران و خود معرف مراجعه کرده اند مورد پذیرش قرار می گیرند و خدمات مددکاری، روانشناسی، روانپزشکی، حقوقی و آموزشی به آنها ارائه می شود.
حسینی افزود: خانه سلامت در ابتدای پذیرش برای نگهداری و حمایت از دختران با شناخت توانمندیها، کمک به باوراستعدادها و فراهم کردن زمینه اشتغال، شناخت و پذیرش فی مابین دختران و خانواده، ارائه آموزش های لازم تحصیل، خودکفایی، ازدواج، مهارت آموزش برای ایجاد زمینه ای مناسب برای ترخیص موفق را فراهم می کند.
وی اظهار کرد: دختران پیش از ورود به خانه سلامت با مشکلاتی از جمله اعتیاد والدین و سایر اعضای خانواده، خشونت در خانواده و آزارهای روانی، جنسی و جسمی، بدسرپرستی و بی سرپرستی، مشکلات اقتصادی و معیشتی، طرد شدن، نبودحمایتهای روانی، اجتماعی و عاطفی، بی خانمانی و محیط ناامن خانوادگی، نبود امکان ادامه تحصیل، فشار برای اقدام به ازدواج تحمیلی روبه رو هستند.
مدیر بهزیستی شهرستان بوشهر نیز گفت: مرکز سلامت استان بوشهر از سال 84 در شهرستان بوشهر افتتاح شد و دخترانی که با بحرانهای اجتماعی نظیر بدسرپرستی و بی سرپرستی روبه رو هستند از راه تماس با خط 123 یا مراجعه مستقیم به مرکز مداخله در بحران با این اداره ارتباط برقرار کنند.
عبدالله چیکانی اضافه کرد: هرچند مرکز سلامت زیر نظر دفتر امور آسیب دیدگان بهزیستی است ولی محیطی همچون خانواده را برای دختران فراهم می کند.
وی اظهارکرد:باتوجه به اینکه امروز شاهد گسترش و تنوع آسیبهای اجتماعی در جامعه هستیم راهی بجز استفاده از نظر مشاوران، روانشناسان و مصلحان اجتماعی برای مقابله با این آسیبها نداریم.
وی افزود:باید از فرصت های موجود در جامعه و از توان افراد مطلع برجسته درجامعه آسیبهای اجتماعی شناسایی و برای اصلاح رفتارها استفاده شود.
منبع: ایرنا
