
تهران امروز- با توجه به كاهش قدرت خريد و روند قيمتي بازار سكه و ارز، ورود دارندگان نقدينگي به طرح پيشفروش سكه تا حدودي بعيد به نظر ميرسد زيرا حتي اگر قيمت سكه تا 6 ماه آينده 10درصد رشد داشته باشد و بانك مركزي بخواهد 10 تا 15درصد كمتر از اين قيمت به پيشخريد كنندگان سكهها را تحويل دهد، شركت در اين طرح مزاياي چنداني براي آنها نخواهد داشت.
محمود بهنمي دوشنبه شب شرايط دور تازه پيش فروش سكه را اعلام كرد. رئيس كل بانك مركزي دوشنبه شب گفت: «از يكم اسفند پيشفروش سكه به متقاضيان بهقيمت هرقطعه عليالحساب 10 ميليون ريال آغاز خواهد شد. قيمت اصلي سكه با توجه به قيمت فروش و پيشبيني سود متعارف و تورم در شش ماه آينده تعيين خواهد شد.» البته شرايط ديگري هم هست؛ در واقع پيشفروش سكه ابتدا براي شش ماه انجام ميشود و در صورت افزايش تقاضا، بانك مركزي پيشفروش آن را براي مدت بيشتر در دستوركار قرار خواهد داد. از سوي ديگر دريافت مبلغ 10 ميليون ريال براي هر قطعه سكه در زمان پيشفروش، عليالحساب است و در زمان تحويل، مابقي قيمت آن كه قطعا كمتر از قيمت روز بازار خواهد بود، تعيين و از خريدار اخذ خواهد شد.
به اين ترتيب بهنظر ميرسد استقبال از دور جديد پيش فروش سكه كمتر از سال گذشته باشد. سال گذشته ثبتنام كنندگان به هر اندازه كه بودجهشان اجازه ميداد سكه ثبتنام كرده بودند و از آنها قيمت قطعي اخذ شد كه فاصله قابل ملاحظهاي با قيمت روز بازار داشت. اما در طرحي كه جزئيات آن از زبان رئيس كل بانك مركزي اعلام شده است، هر دوي اين امتيازها از مردم گرفته شده است. به گفته كارشناسان زمان طولاني در كنار غير قطعي بودن قيمت سكههاي پيشفروش شده باعث عدم استقبال مردم از اين طرح خواهد بود. احمد بيات كارشناس بازار طلا و سكه ميگويد: «پس از اينكه بانك مركزي اعلام كرد كه يكميليون تومان بهصورت عليالحساب و مابقي با توجه به شرايط حاكم بر آينده بازار دريافت خواهد شد، جذابيت خريد بين مشتريان را از بين برد.» از سوي ديگر ايرج نديمي عضو كميسيون اقتصادي مجلس هر چند اين اقدام را براي جمعآوري نقدينگي مناسب ميداند، اما تاكيد ميكند: «به نظر ميرسد دولت جذابيتهايي كه اينگونه پيشفروشها داشته را با عدم قطعي كردن قيمت آن و طولاني بودن زمان تحويل از بين بردهاست. هر چند باز هم ممكن است عدهاي از آن استقبال كنند كه به حجم سال گذشته نخواهد بود.»
دورنماي طرح براي مردم مثبت نيست
نگاه كارشناساني مانند احمد بيات به پيش فروش دور جديد سكه چندان مثبت نيست. او ميگويد: «صحبتهاي بهمني ابهامات و تفاوتهاي طرح جديد پيشفروش سكه با طرح قبلي را نمايان كرد. بهطوري كه در دوره قبل قيمت سكه به صورت قطعي از مشتري دريافت ميشد و البته دور نماي بازار براي خريداران مناسب بود؛ در حالي كه در شيوه تازه چنين نيست.»
به اعتقاد كارشناسان، گفتههاي رئيس كل بانك مركزي براي دور جديد پيش فروش سكه، مانند دريافت يك ميليون تومان براي هر سكه به صورت عليالحساب و تعيين قيمت تحويل با فاصلهاي از نرخهاي روز بازار باعث خواهد شد استقبال از اين طرح همچون دورههاي قبل نباشد.
در واقع در دوره قبل كه استقبال خوبي از پيشفروش شد، فاصله قيمتي بازار و قيمت پيشفروشي مشخص بود و با توجه به ساير شرايط و جوانب بازار، ميشد حاشيه سود مناسبي براي خريداران متصور بود؛ در حالي كه در اين دوره، امكان پيشبيني سود براي متقاضيان وجود ندارد كه به نظر ميرسد اين مسئله يكي از موانع اقبال به پيشفروش باشد. در شرايط فعلي كه بانك مركزي نرخ تورم بهمن ماه را 28.7 درصد اعلام كرده و طبق پيشبينيها اين نرخ تا پايان سال به 32 درصد ميرسد، مشوق افراد براي پرداخت يكميليون تومان عليالحساب براي هر سكه و انتظار 6 ماهه براي دريافت آن، كه به گفته رئيس كل بانك مركزي قيمت كمتري نسبت به بازار دارد، چندان مشخص نيست.
در اين خصوص فارس گزارش داده است، با توجه به كاهش قدرت خريد و روند قيمتي بازار سكه و ارز، ورود دارندگان نقدينگي به طرح پيشفروش سكه تا حدودي بعيد به نظر ميرسد زيرا حتي اگر قيمت سكه تا 6 ماه آينده 10 درصد رشد داشته باشد و بانك مركزي بخواهد 10 تا 15 درصد كمتر از اين قيمت به پيشخريد كنندگان سكهها را تحويل دهد، شركت در اين طرح مزاياي چنداني براي آنها نخواهد داشت. حال با توجه به تورم 32 درصد ارزش پول متقاضيان در اين طرح حداقل 15 درصد كاهش خواهد يافت و با اين تفاسير حداقل حاشيه سود بايد 15 درصد باشد. در صورتي كه قيمت سكه تا زمان تحويل يك ميليون و 500 هزار تومان باقي بماند، بانك مركزي بايد حداقل 200 هزار تومان كمتر از قيمت بازار سكهها را به پيشخريد كنندگان تحويل دهد تا فقط ارزش پول اين افراد حفظ شود.
به اندازه سال گذشته موفق نخواهد بود
به نظر ميرسد طرح دولت و بانك مركزي براي دور تازه پيش فروش سكه جمعآوري نقدينگي اضافه در بازار باشد. ايرج نديمي نماينده مجلس نيز چنين عقيدهاي دارد و به تهران امروز ميگويد: «در هر صورت با پيش فروش هر قطعه سكه مبلغ يك ميليون تومان از نقدينگي سرگردان در جامعه جمع خواهد شد؛ اما مسئله اينجاست كه شيوه اجراي طرح طراحان را به هدفهاي موردنظرشان خواهد رساند يا نه؛ بنده معتقدم ممكن است بخشي از نقدينگي جذب اين طرح شود اما قطعا به اندازه سال گذشته نخواهد بود.»
او در توضيح چرايي دلايل عدم موفقيت قطعي طرح ميگويد: «براي اينكه ممكن است بخشي از افرادي كه داراي نقدينگي هستند بخواهند براي از بين نرفتن ارزش پولشان نسبت به تورم موجود در جامعه در چنين طرحي سرمايهگذاري كرده و اقدام به پيش خريد سكه كنند، اما بهنظر جذابيت طرح از آن گرفته شده است. اينكه قيمت سكه قطعي نباشد بخش زيادي از مردم را مردد خواهد كرد.»
به گفته نديمي بخشي از مردم بيشتر جذب پيش خريد سكه خواهند شد كه نقدينگيشان به اندازهاي نيست كه بتوانند با آن كار ديگري انجام دهند و ترجيح ميدهند آن را در راهي مانند اينكه پولشان را تبديل به كالايي سرمايهاي ميكند شركت كنند.
تاثير خبر آغاز پيش فروش سكه بر بازار آتي سكه
از سوي ديگر احمد بيات معتقد است هر چند ممكن است از دور تازه پيش فروش سكه به اندازه سال گذشته استقبال نشود، اما اعلام خبر آغاز قطعي اين طرح و چگونگي پيشفروش، موجب مثبت شدن قيمت سكه آتي شد. اين كارشناس بازار آتي سكه با بيان اينكه انتظارات از پيشفروش سكه توسط بانك مركزي تغيير كرد، ميگويد: «با شرايط فعلي بازار دوباره روند مثبت را طي خواهد كرد چراكه قيمت قطعي براي آن مشخص نشده است.»
به گفته بيات، سكه آتي سررسيد بهمن ماه جاري با انتشار خبر پيشفروش سكه تا يك ميليون و ۴۳۰هزار تومان كاهش پيدا كرد اما پس از اعلام چگونگي پيشفروش، صبح ديروز مثبت باز شد و اكنون با توجه به برخي متغيرها تقريبا روند پاييني را طي ميكند. او درباره علت روند نزولي قيمتها با توجه به اعلام شرايط جديد توسط بانك مركزي هم ميگويد: «خبر تزريق 2.7 ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي و تبديل آن به ريال براي جبران كاهش قدرت خريد مردم هم بر بازار تاثير گذاشته است اما تحليلهاي متفاوتي در اين باره وجود دارد. تزريق اين حجم نقدينگي به صورت ارزي به جامعه و تبديل آن به ريال موجب كاهش قيمت دلار در بازار خواهد شد به عبارتي اگر اين مقدار در بازار تزريق شود اثرات آن در كوتاهمدت مشاهده خواهد شد.» اين كارشناس بازار آتي اضافه ميكند: «تاثير تزريق اين مقدار ارز در مركز مبادلات به جاي بازار غيررسمي به مراتب كمتر خواهد بود و در صورت تزريق آن در مركز مبادلات امكان مشاهده تاثير آن در بلند مدت وجود دارد.»
برخي معاملهگران معتقدند در صورت تبديل 2.7 ميليارد دلار به ريال قيمت ارز در بازارهاي رسمي و غيررسمي كاهش و در پي آن سكه آتي در تمام سررسيدهاي خود نيز روند نزولي قيمت را به خود خواهد ديد.