
مهدی رئیسزاده *
آرمان- روز پیش خبری از طرف مرکز مبادلات ارزی منتشر شد که به موجب آن هفته آینده مقدار مناسبی یورو و یوآن چین به مرکز مبادلات ارزی وارد میشود. همچنین به موجب همین خبر عرضه روبل روسیه و دلار در مرکز مبادلات ارزی با محدودیت مواجه خواهد شد. نکتهای که در این میان مطرح میشود این است که اصولا قبل از تشدید محدودیتهای بینالمللی برای اقتصاد ما، ارزی مانند دلار از مبادلات ایران خارج شده بود و عمده مبادلات ما از طریق این ارز از محل صرافیها انجام میشد و مبادلات دیگر از طریق ارزهایی مانند یوآن چین در حال انجام بود.
قبل از تحریمها مشکلی در این زمینه وجود نداشت اما با افزایش دور جدید تحریمها در 6 فوریه ایران وارد دور جدیدی از تحریمها شد. اکنون حدود 11 کشور از تحریمهای جدید مستثنا شده و خریدار نفت ایران هستند و همین موضوع سبب شده ما امکان مبادلات تجاری با این کشورها را داشته باشیم. این موضوع سبب میشود که ما بتوانیم از این کشورها کالا وارد کنیم اما اگر ایران بخواهد با کشورهای مختلف دیگر مبادلات تجاری و اقتصادی داشته باشد باید از این طریق وارد عمل شود و همین موضوع هزینههای واردات ما را افزایش میدهد و سبب گرانی کالا میشود. یعنی زمانی که ما مجبور باشیم برای واردات کالایی از طریق کشور دیگری اقدام کنیم این موضوع برای ما هزینه دارد.
از طرف دیگر صادرات نفت به کشورهای مختلف و محدودیت در ارائه ارز کشورهای گوناگون سبب میشود که ما در واردات کالاها تنها بتوانیم با کشورهای خاصی مبادله داشته باشیم. اما نکته مهمتر این است که تغییر در ارائه ارز یا محدودیت در ارائه برخی از ارزها راهکار خروج از این شرایط نیست. ما باید به سمتی حرکت کنیم که این محدودیتها و ممنوعیتها برداشته شود. از مهر ماه و همزمان با راهاندازی مرکز مبادلات ارزی با وجود آنکه قرار بود معاملات ارزی از طریق مرکز مبادلات ارزی انجام شود واردکنندگان و صادرکنندگان هر روز با مسائل مختلفی مواجه بودهاند و همواره تغییرات زیادی را شاهد بودهایم. درست است که بانک مرکزی و مسئولان مختلف در این شرایط با توجه به امکانات و شرایط مختلف تصمیمگیری میکنند اما راهکار اصلی کاهش یا افزایش عرضه ارزهای مختلف نیست. راهکار برونرفت از این مشکل راهکار دیپلماتیک است و دستگاه دیپلماسی باید به سمت حل کردن این مشکل قدم بردارد.
ما اکنون امیدواریم در شرایطی که از جانب دو طرف مباحثی برای مذاکرات بینالمللی عنوان شده است گشایشی رخ داده و فضا کمی باز شود. توجه داشته باشیم که زمان در تجارت و اقتصاد عامل بسیار مهمی است. تاکنون هر روزنهای که در زمینه مبادلات ارزی و ورود و خروج ارز باز شده است با گذشت زمان بسته میشود. باید به دنبال راهکاری دیپلماسی باشیم که این مشکلات را کامل برطرف کند.
* عضو اتاق ایران