کد خبر:
39309
تاریخ انتشار: 19 فروردین 1392 - 13:12
اعتماد- چهارمين بورس كشور 19 اسفند ماه سال گذشته پس از كش و قوسهاي فراوان با حضور مسوولان عاليرتبه دولتي افتتاح شد. در اين ميان هرچند خبرها از عدم تامين مالي وزارت نيرو براي معامله برق به عنوان نخستين و مهمترين كالاي اين بازار خبر ميداد كه در آخرين دقايق وزارت نيرو از تامين مالي شركتهاي توزيعكننده براي خريد برق از اين بورس خبر داد.
به اين ترتيب بود كه در مراسم افتتاحيه اين بورس، برق هم در فهرست معاملات قرار گرفت.
اما در اين ميان پرسش مهم و نقطه ابهام اين بازار، اتكاي آن به وزارت نيرو براي تامين نقدينگي است تا جايي كه اگر اين وزارتخانه هر ماه مبلغ مورد توافق را در اختيار شركتهاي توزيع قرار ندهد هيچ معامله برقي در اين بازار انجام نخواهد شد.
علاوه بر اين در حالي كه توانير هميشه برق را به صورت نسيه از نيروگاهها خريداري ميكرده است و هميشه نيروگاههاي برق مبالغ قابل توجهي طلب بابت اين موضوع از دولت داشتند، حال با راهاندازي بورس انرژي قرار شده است توانير بخشي از خريد برق خود را به صورت كاملا نقد و از بورس انرژي انجام دهد. هرچند اين اتفاق براي نيروگاههاي بخش خصوصي خبر مسرت بخشي است و اين شركتها ميتوانند از اين طريق بخشي از مشكلات ناشي از كمبود نقدينگي خود را جبران كنند اما براي وزارت نيرو به عنوان بخشي از دولت خيلي مقرون به صرف نيست كه به جاي خريد نسيه به صورت نقدي اقدام به خريد برق كند.
با اين وجود در توافقنامهيي كه بين مسوولان بورس و اين وزارتخانه منعقد شده است قرار است ماهيانه توانير 20 ميليارد تومان نقدينگي (البته معاون بازار برق ايران اين مبلغ را 15 ميليارد تومان اعلام كرد) براي خريد برق از طريق بورس انرژي در اختيار شركتهاي توزيع بگذارد اما امروز با گذشت يك ماه از آغاز به كار اين بازار هنوز اين مبلغ به طور كامل در اختيار شركتهاي توزيع قرار نگرفته و به نظر ميرسد در صورتي كه اين تامين نقدينگي ظرف روزهاي آينده انجام نشود، معاملات بورس انرژي با خطر تعطيلي مواجه شود.
نقدينگي در حال اتمام است
محمودرضا خواجهنصير، رييس اداره نظارت بر بورس و بازارهاي سازمان درباره احتمال توقف معاملات بورس انرژي به دليل كمبود نقدينگي گفت: نقدينگي بورس براي معاملات هنوز كاملا تمام نشده و معاملات در اين بازار انجام شده است به گفته وي در روزگذشته نيز سفارشهايي براي خريد ثبت شده و بازار باز است.
وي درباره اتمام نقدينگي در اين بازار گفت: دستور تامين نقدينگي به توانير داده شده است تا شركتهاي توزيع به عنوان واسطه بتوانند از اين بازار برق خريداري كنند.
خواجه نصير در پاسخ به اين سوال كه تامين نقدينگي ماهانه توسط وزارت نيرو، بورس انرژي را از استقلال خارج كرده و دايما با خطر كمبود نقدينگي مواجه ميكند، گفت: در فاز اول اين بورس برنامه اين بود كه توانير براي خريد برق منابع مالي در اختيار شركتهاي توزيعكننده قرار دهد اما اين موضوع فقط مختص فاز اول بورس انرژي است.
راهاندازي سريع فاز دوم
به گفته اين مقام مسوول در سازمان بورس قرار است به زودي و در فاز دوم اين بازار بخش خصوصي نيز بتواند اقدام به خريد و فروش برق كند و وزير اقتصاد نيز در آخرين جلسهيي كه در اين خصوص برگزار شد نسبت به راهاندازي فاز دوم اين بورس نظر مساعد داشته و دستور اكيد براي پيگيري آن را داده است.
در همين رابطه معاون بازار برق ايران در ابتدا به علت تاخير راهاندازي بورس انرژي و معامله برق در اين بورس اشاره كرد و گفت: سال 1390 مجوز رسمي بورس انرژي صادر شد و بعد از آن مراحل پذيره نويسي بورس انجام شد به طوري كه شوراي بورس مصوب كرد 20 درصد توسط فعالان حوزه برق و نفت و 60 درصد توسط نهادهاي مالي تامين شده و 20 درصد عرضه عمومي صورت گيرد كه پذيرهنويسي اين كار زمان برد و تعيين هياتمديره و ثبت شركت بورس انرژي تا خرداد 1391 به طول كشيد به طوري كه از تير ماه فعاليتهاي رسمي بورس انرژي آغاز شد.
چرا توانير پول نميدهد؟
رياحي درباره علت تامين نكردن نقدينگي توسط وزارت نيرو گفت: با توافقاتي كه انجام شد فعلا قرار است ماهانه 15 ميليارد تومان توسط وزارت نيرو در اختيار شركتهاي توزيع به عنوان خريداران برق از بورس انرژي قرار داده شود تا اين خريداران بتوانند بخشي از خريد خود را از بورس انجام دهند.
اين در حالي است كه در يك ماهي كه از آغاز به كار رسمي اين بازار ميگذرد شنيده شده است تنها يك ميليارد تومان آن هم در روز افتتاحيه بورس انرژي براي تامين نقدينگي در اختيار شركتهاي توزيع قرار گرفته شده است.
گفتني است در حال حاضر 39 شركت توزيع وجود دارد اما به 11 شركت اجازه داده شده است تا بتوانند در بورس فعال شوند اما در مراحل بعدي قرار است تمام 39 شركت توزيع در سال آينده وارد بورس انرژي شوند.
به گفته معاون بازار برق ايران در حال حاضر 15 نيروگاه خصوصي با ظرفيت توليد 10 هزار مگاوات برق وجود دارد كه تنها اجازه داده شده است تا نيروگاهها 40 درصد توليد خود را كه حدود چهار هزار مگاوات است، در بورس عرضه كنند كه اين ميزان به تدريج افزايش مييابد.
تلاش براي خروج بخش دولتي از روند معاملات
در حالي كه اين روند تامين نقدينگي براي بورس انرژي، استقلال معاملات اين بازار را از بين ميبرد، رياحي به تلاش براي خروج بخش دولتي از روند اين معاملات اشاره كرد و افزود: قرار است در راستاي اصل 44 تا جاي ممكن بخش دولتي را از اين فرآيند خارج كنيم به گونهيي كه مصرفكنندگان به طور مستقيم وارد بورس شده و برق خود را خريداري كنند كه اگر اين اتفاق رخ دهد معامله برق به سرعت توسعه پيدا كرده و بدون اينكه نياز به تامين نقدينگي از سوي وزارت نيرو باشد خود به خود مسير خود را طي ميكند. وي يادآور شد: براي اين كار در مرحله اول اين امكان وجود دارد كه مصرفكنندگان عمده مانند كارخانههاي بزرگ را وارد كنيم تا آنها برق خود را از طريق بورس تامين كنند كه اين امر حجم معاملات بورس انرژي را افزايش ميدهد.
رياحي عنوان كرد: در مرحله بعدي ميتوانيم مصرفكنندگان كوچك را از طريق خرده فروشان وارد بورس كنيم زيرا براساس آنچه در دنيا وجود دارد شركتهاي خردهفروشي، برق را به صورت عمده از بورس خريداري كرده و بين مشتريان توزيع ميكنند كه اگر امكان فعال شدن شركتهاي خردهفروشي در سطح كشور فراهم شود؛ ميتوان برق مصرفكنندگان كوچك را نيز از طريق بورس تامين كرد كه اين كار رقابتي بين خرده فروشان ايجاد كرده و منجر به افزايش كيفيت برق و كاهش قيمت مصرفكننده ميشود.
مردم عادي نميتوانند وارد معاملات شوند
معاون بازار برق ايران در پاسخ به اين سوال كه آيا مردم عادي ميتوانند برق خود را از طريق بورس انرژي تامين كنند؟ گفت: در اين مرحله تنها شركتهاي توزيع و مصرفكنندگان نهايي معامله برق را انجام ميدهند و اگر در مراحل بعدي كه بخواهيم رونق بورس را افزايش دهيم؛ ميتوانيم مصرفكنندگان عمده نهايي مانند كارخانههاي بزرگ را وارد بورس كنيم و در مرحله بعدي پس از تشكيل شركتهاي خرده فروشي از طريق آنها بخشي از مصرفكننده كوچك را از طريق بورس تامين كنيم. وي افزود: به اين ترتيب در آينده مردم عادي به طور مستقيم در بورس انرژي حضور نخواهند داشت و معامله از طريق شركتهاي خرده فروشي انجام ميشود.
معاون بازار برق ايران درباره افزايش نقدينگي توسط وزارت نيرو گفت: فعلا صحبتي از افزايش نقدينگي وجود ندارد و اگر شرايط بهبود پيدا كند، سعي ميشود اين ميزان افزايش پيدا كند. اين درحالي است كه اين مبلغ كافي نبوده واگر بخواهيم بازار توسعه پيدا كند با برنامههايي كه در اين راستا وجود دارد سعي ميكنيم معامله برق را در بورس توسعه دهيم.