مثبت شدن تراز تجارت غیرنفتی ایران در دو ماه نخست امسال شاید در ظاهر خبر خوبی برای حوزه تجارت کشور باشد اما این اتفاق به قیمت افت نسبی صادرات غیرنفتی و کاهش شدید واردات مواد اولیه صنایع رخ داده است. اتفاقی که باعث نگرانی مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت شده است.
به گزارش (ایسنا)، براساس تازه‌ترین آمار گمرک ایران صادرات غیرنفتی و واردات در دو ماه نخست امسال به ترتیب به شش میلیارد و 137 میلیون دلار و پنج میلیارد و 692 میلیون دلار رسید. به این ترتیب در مدت زمان یادشده تراز تجارت غیرنفتی ایران به 445 میلیون دلار مثبت رسید. البته مثبت شدن تراز بازرگانی خارجی ایران در این مدت نه به خاطر رشد و تقویت صادرات نفتی، بلکه به دلیل افت شدید واردات بوده است.
از نکات جالب توجه در تجارت غیرنفتی ایران در دو ماه نخست امسال می‌توان به این نکته اشاره کرد که اگرچه ارزش صادرات غیرنفتی 9.1 درصد کاهش یافته اما وزن صادرات بالغ بر 47.8 درصد افزایش داشته است. این نشان می‌دهد که وزن کالاهای صادراتی ایران بیشتر شده اما ارزش آنها کمتر شده است.
همچنین به نظر می‌رسد ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی که در سال گذشته روی واردات کالا اعمال شد کم‌کم در حال نشان دادن اثر خود است. به طوری که در دو ماه نخست سال جاری واردات کالا به کشور از نظر ارزشی و وزنی به ترتیب 47.32 و 49.31 درصد کاهش یافت.
اما به نظر می‌رسد مثبت شدن تراز بازرگانی خارجی کشور چندان مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت را خوشحال نکرده است. معاون برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به مثبت شدن تراز تجارت غیرنفتی کشور طی دو ماهه نخست 1392 گفت: باید درباره کاهش واردات مواد اولیه و واسطه‌ای موردنیاز صنایع طی سال جاری هشدار داد. مثبت شدن تراز تجاری به قیمت افت صادرات و افت واردات مواد اولیه صنایع نمی‌تواند خبر خوبی باشد چرا که این روند می‌تواند در نهایت باعث کاهش تولید و صادرات کشور شود. از سوی دیگر افت صادرات و واردات به کاهش سهم ایران از تجارت جهانی منجر می‌شود. این در حالی است که ما باید تلاش کنیم سهم خود را از تجارت جهانی افزایش دهیم.
چند روز پیش نیز سازمان جهانی تجارت (WTO) اعلام کرد که صادرات کالای ایران در سال 2012 با کاهش 27 درصدی نسبت به سال 2011 به 96 میلیارد دلار رسید. در سال 2012 ایران در بین کشورهای جهان و با احتساب 27 کشور اتحادیه اروپا به عنوان یک کشور در رده بیست و هشتم بزرگترین صادرکنندگان جهان قرار گرفت. در صورتی که در این رده‌بندی کشورهای اتحادیه اروپا را به عنوان 27 کشور جداگانه در نظر بگیریم ایران در بین 30 کشور اول صادرکننده جهان نیز قرار نمی‌گیرد.
در منطقه خاورمیانه، عربستان سعودی با 386 میلیارد دلار صادرات رتبه نخست صادرات کالا را بدست آورد. امارات با 300 میلیارد دلار و ترکیه با 153 میلیارد دلار دوم و سوم شدند. ضمن اینکه قطر و کویت نیز به ترتیب با 129 و 121 میلیارد دلار چهارم و پنجم شدند. ایران و عراق نیز با 96 و 94 میلیارد دلار صادرات رده‌های پنجم و ششم بزرگترین صادرکنندگان کالا را در سال 2012 در منطقه خاورمیانه بدست آوردند.
