استعفای آقای حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت با شایعات و اما و اگرهایی همراه است. تاکنون دلایل این استعفا نه از سوی ایشان و نه دولت، بیان نشده ‌است. عدم اطلاع‌رسانی در این باره و وزارتخانه بسیار مهم و حساسی چون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بسیار تعجب برانگیز است. تجربه دولت‌هایی که کارنامه قابل دفاعی داشته‌اند و از کارایی و کارآمدی لازم در طول دوره خود برخوردار بوده‌اند، نشان از داشتن یک اتوریته و نظم و انضباط درونی بوده‌ است. علت این وجه و نظم دولت‌های موفق این است که اصولا ترکیب کابینه، ترکیب معناداری بوده و افرادی که برای کابینه انتخاب می‌شدند، اولا متخصص حوزه‌های خود و دارای شأن و شئوناتی نیز بودند. در 3 دولت این مساله به وضوح قابل مشاهده بود. اما دولت آقای احمدی‌نژاد که باید تعبیر دولت مردان کوچک را از آن داشت، به خاطر رفتار نامتعارف رئیس دولت با اعضای کابینه، عموما اتفاقاتی مانند استعفا رخ نمی‌داد. یعنی اگر قرار بود کسی شخصی رفتار کند، به شأن و جایگاه او توجهی نمی‌شد و عزل می‌شد. در دولت آقای روحانی ضمن اینکه برخی وزرا باتجربه و کارآمد هستند، اما «نخ تسبیح» مستحکمی در دولت وجود ندارد. به‌عبارتی آقای روحانی به عنوان رئیس دولت، که باید در نقش نخ تسبیح ظاهر شود، قدرت لازم را در برابر وقایع و اتفاقات درون دولت ندارد. آن شأنی را که باید وزرا برای رئیس خود قائل باشند، در رفتار وزرا دیده نمی‌شود. این امر هم به این علت می‌تواند باشد که شخص رئیس‌جمهوری کار را آنچنان که باید و شاید جدی نمی‌گیرد. در ابتدای دولت یازدهم برخی فعالان سیاسی به آقای روحانی متذکر شده بودند که باید مسئولیت خود را جدی بگیرد. اظهار همین مطلب که روحانی در اوایل کار خود، دولت را جدی نمی‌گیرد، برخی را برآشفته کرده بود. این در حالی بود که فعالان سیاسی، این روزها را پیش‌بینی می‌کردند. اکنون ملاحظه می‌شود چندین ماه است که کابینه سخنگو ندارد. سخنگویی اقتصادی برای دولت تعیین شده که تخصص اقتصادی ندارد و بود و نبود او(آقای رحمانی فضلی) در نزد افکار عمومی یکی است. بنابراین وقتی شرایط دولت چنین است و اینگونه استنباط می‌شود که برخی از افراد در کابینه «شأن مساوی‌تری» نسبت به سایر افراد دولت دارند، مشکلاتی را برای وزرا و معاونان پیش‌ آورده است. درست است که بهانه استعفای آقای قاضی‌زاده کاهش بودجه طرح تحول سلامت بوده است، اما از ابتدا هم قرار بود که طرح تحول سلامت را دولت اجرا کند. اگر تمام دولت برای موفقیت چنین طرحی، همراهی و همکاری لازم را با وزارت بهداشت انجام می‌داد، قطعا کاری تاریخی و ماندگار جلوه می‌کرد. اما دولت و آقای روحانی در ادامه طرح تحول سلامت و وزیر بهداشت را با دلایل و استدلالات خود، رها کردند تا موفقیت کاملی برای این طرح بهداشت به دست نیاید. اما باید به این نکته توجه کرد که درست است شأن وزرا و افراد در دولت این نیست که به حالت «قهرگونه» عرصه را ترک کنند، اما همچنانی که متخصصان و اقتصاددانان و کارشناسان هم بارها متذکر شده‌اند، سازمان برنامه و بودجه، پشتوانه اصلی «نخ تسبیح» ذکر شده است که می‌تواند پشتوانه رئیس دولت باشد. اما در دولت آقای روحانی، شاهد سست بودن و ضعف دستگاه بودجه‌نویس کشور بوده‌ایم که همواره برای وزرا و رؤسای دستگاه‌های دولتی، مشکلاتی را به وجود آورده است. می‌توان درباره شخص آقای‌قاضی‌زاده هاشمی عنوان داشت که ایشان از ابتدای انقلاب تاکنون، رفیق شفیق و از یاران نزدیک آقای روحانی بودند و به همین علت شاید استعفا دادن کار مشکلی بود! بنابراین ترجیح دادند که در جلسات هیأت دولت شرکت نکنند تا بدین وسیله اعتراض خود را نسبت به کاهش بودجه طرح تحول سلامت نشان دهد! اما با توجه به حساسیت و اهمیت فوق‌العاده‌ای که وزارت بهداشت دارد، روش آقای قاضی‌زاده برای احقاق حق این وزارتخانه‌ از بودجه سالیانه کشور، پسندیده نیست. بهتر بود ایشان مانند آقای عباس آخوندی که استعفا نامه‌ای را نگاشتند و مسائل و مشکلات و تعارض دیدگاه مدیریتی خود را به استحضار رئیس‌جمهور رساندند، آقای قاضی‌زاده هم مسائل را شفاف و علنی با مردم و رئیس‌جمهوری مطرح می‌کردند که با این سیاست‌های بودجه‌ریزی و برنامه‌های در پیش گرفته شده نمی‌توان وزارتخانه را اداره کرد. باید دلایل دلخوری و استعفای خود را اعلام می‌کردند و حتی ضرب‌الاجلی هم برای رسیدن به مطالبات خود تعیین می‌کردند؛ یا مشکلات رفع و رجوع می‌شد و یا با صراحت بیشتری از کار کناره‌گیری می‌کردند. شخص آقای روحانی باید مسائل و حواشی کابینه را مدیریت کند تا بیش از این هزینه اضافی به دولت و جامعه تحمیل نشود.

* فعال سیاسی اصلاح‌طلب