کد خبر:
42690
تاریخ انتشار: 12 مرداد 1392 - 09:35
بهار- محمود بهمنی مانند رییس خود میداند آخرین روزهای ریاست خود را بر ساختمان شیشهای بانک مرکزی میگذراند به همین دلیل شاید نسبت به مصوبات جدید بانک مرکزی حساسیت به خرج نمیدهد. دولت دهم که پنجشنبه آخرین روز کاری خود را به پایان برد در هفته گذشته مصوباتی را تصویب کرد که دولت یازدهم برای کنترل آنها باید مشقات زیادی بکشد. از جمله مصوبات شگفتآور بانک مرکزی در هفته گذشته که باعث شوک به بازار شد، حذف ارز مرجع از کالاهایی بود که قبلا وارد شدند. دولت یازدهم که به امید دپو و واردات کالاهای اساسی امیدوار بود تا مدتی شاهد گرانی موادغذایی نباشد به نظر میرسد باید در پایان تابستان شاهد آغاز موج گرانی در کشور باشد.
بانک مرکزی از چند روز پیش اختصاص ارز 1226تومانی به واردات کلیه کالاها را متوقف کرد تا اقتصاد ایران قبل از پایان عمر دولت دهم با شوک دیگری مواجه شود. اینبار بانک مرکزی ارز مرجع کالاهای اساسی را هم قطع کرد. بانک مرکزی در اواخر سال گذشته و اواسط بهار سالجاری نیز به مرور ارز مرجع واردات اقلامی مانند برنج، گوشت، روغن و حتی دارو را حذف کرده بود و اینبار نوبت به معدود کالاهای باقیمانده مانند گندم و نهادههای دام و طیور رسید تا ارز مرجع واردات آنها نیز قطع شود. بانک مرکزی یکی از دلایل اصلی حذف ارز مرجع واردات بعضی کالاها را جلوگیری از سوءاستفاده واردکنندگان این دسته از کالاها اعلام کرده است.
بهطوری که رییس کل بانک مرکزی در تازهترین اظهارات خود مطرح کرد که «عدهای میخواهند کالایشان را با ارز 1226 تومان وارد کشور کنند و بدون پرداخت مابهالتفاوت، آن را با قیمت ارز آزاد بفروشند اما بانک مرکزی طبق قانون این اجازه را نخواهد داد. البته محمود بهمنی توضیح نداده است سال گذشته که صدها دستگاه خودرو لوکس با ارز مرجع وارد کشور شده و در بازار براساس ارز آزاد فروخته شد، بانک مرکزی کجا بود و چرا جلوی این تخلفات آشکار را نگرفت؟ از سوی دیگر در قانون بودجه سالجاری ارز با نرخ مبادلهای به عنوان نرخ رسمی ارز در کشور اعلام شده است و حذف ارز مرجع واردات کالاهای اساسی نیز در راستای تکنرخی کردن ارز در کشور بوده است.
اما در ابلاغیه بانک مرکزی نکته جالبی هم مشاهده میشود و آن این است که این ابلاغیه شامل ثبت سفارشهای انجامشده در چند سال گذشته هم میشود. به معنای سادهتر قانون بانک مرکزی عطف به ماسبق شده است؛ موضوعی که معاون گمرک آن را غیرقانونی میداند. محمدرضا نادری گفته «به نظر میرسد باید یک نهاد نظارتی یا یک نهاد بالاتر جلوی بانک مرکزی را بگیرد زیرا نمیتوان قانونی را به تصویب رساند و آن قانون را درباره گذشته به اجرا درآورد.
از سوی دیگر بانک مرکزی در حالی ابلاغیهای را به منظور حذف ارز مرجع واردات کلیه کالاها صادر کرده که چند روز پیش براساس مصوبهای از سوی وزرای اقتصادی، قرار شد که ارز کالاهای اساسی تا پایان سالجاری از سوی بانک مرکزی همچنان با ارز مرجع 1226 تومانی تامین شود. عباس قبادی، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران هم در پاسخ به این سوال که آیا تامین ارز این شرکت از سوی بانک مرکزی همچنان با مشکل روبهرو است؟ گفته که بهتازگی با بانک مرکزی بر سر تامین ارز موردنیاز شرکت بازرگانی دولتی توافق کردیم و قرار است از این پس شرکت بازرگانی برای خرید کالاهای اساسی مشکل تامین ارز 1226تومانی نداشته باشد.
دولت روحانی خواستار حفظ ارز مرجع
اوضاع وقتی جالبتر میشود که بدانیم بعضی دیگر از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت هم تمایل چندانی به حذف ارز مرجع واردات دستکم درباره کالاهای اساسی ندارند. معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید کرده که سیاستهای این وزارتخانه این است که براساس تاکید رییسجمهوری منتخب کالاهای اساسی همچنان با ارز 1226تومانی وارد شوند. حسن رادمرد با بیان اینکه آقای روحانی به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است که روند واردات کالاهای اساسی با ارز مرجع انجام شود، گفته که براساس تاکید وی قرار شد هیچگونه افزایش قیمتی در کالاهای اساسی نداشته باشیم. حذف ارز مرجع واردات کالاهای اساسی میتواند موج دیگری از گرانی را روانه بازار و اقتصاد کشور کند. گندم از جمله معدود کالاهایی است که امسال نیز همچون سال قبل تاکنون با ارز مرجع وارد شده است. با حذف ارز مرجع واردات گندم پیشبینی میشود قیمت نان هم در بازار افزایش چشمگیری داشته باشد.
اختلافها بالا میگیرد
نهادههای دام و طیور هم از این قاعده تبعیت میکنند و در صورت حذف ارز مرجع واردات آنها شاهد موج گستردهای از گرانی در بازار محصولات پروتئینی و لبنی خواهیم بود. اگرچه شرکت پشتیبانی امور دام به عنوان واردکننده نهادههای دام و طیور هشدار داده که اگر ارز مرجع به کالاهای اساسی اختصاص پیدا نکند، شوک قیمتی به بازار مواد لبنی و پروتئینی وارد میشود اما شرکت بازرگانی دولتی ایران ابراز اطمینان کرده که گندم همچنان با ارز مرجع وارد خواهد شد.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در پاسخ به این سوال که با توجه به اختصاص نیافتن ارز مرجع به کالاهای اساسی روند واردات گندم به چه صورت است؟ گفت هیچ مشکلی در واردات گندم نداریم. توافق شده است که مابهالتفاوت ارز مرجع و ارز مبادلهای واردات گندم از سوی دولت پرداخت شود. در همین حال معاون کل سازمان توسعه تجارت نیز خبر داده که «قرار است با مصوبه دولت مابهالتفاوت نرخ ارز مرجع و مبادلهای واردات کالاهای اساسی از منابع صندوق توسعه ملی تامین شود.» کیومرث کرمانشاهی از ارائه جزییات بیشتر در این مورد خودداری کرده و توضیحات را در اینباره به معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران واگذار کرده است.
گرانی نان و مواد لبنی
در بخش اصناف اما اظهارنظرها درباره حذف ارز مرجع واردات کالاهای اساسی کاملا متفاوت با یکدیگر است. در حالی رییس اتحادیه بنکداران موادغذایی مدعی شده که حذف ارز مرجع در شرایط فعلی تاثیری بر قیمت محصولات غذایی همچون برنج، شکر و روغن نخواهد داشت که رییس اتحادیه نانهای حجیم و نیمهحجیم اعتقاد دارد در صورت حذف ارز مرجع واردات گندم قیمت نان افزایش خواهد یافت. به گفته محمدجواد کرمی همین حالا که گندم هنوز هم با ارز مرجع وارد میشود به دلیل کم بودن یارانه گندم اختصاصیافته به خبازیها پیشنهاد افزایش قیمت نان مطرح شده چه برسد به اینکه قرار باشد ارز مرجع واردات گندم هم حذف شود. شش کانتینر واردات نهادههای دامی به دلیل عدم اختصاص ارز مرجع از سوی بانک مرکزی بلاتکلیف مانده و اگر قرار باشد نهادههای دامی با ارز مبادلهای وارد شوند به کالاهای لبنی و پروتئینی شوک قیمتی وارد میشود. البته در این مورد دولت آینده باید تصمیمگیری کند.
عباس پشمفروش، معاون بازرگانی داخلی شرکت امور پشتیبانی امور دام، در پاسخ به این سوال که با توجه به عدم اختصاص ارز مرجع به کالاهای اساسی وضعیت ذخیرهسازی و توزیع نهادههای دام به چه صورت خواهد بود، بیان کرد: آنچه قطعی است این است که تا مصوبه ستاد تنظیم بازار نیاید هیچ تغییری در قیمت نهادههای دامی ایجاد نمیکنیم. وی ادامه داد: متاسفانه بانک مرکزی ارزی برای ترخیص نهادههای دامی از گمرک نمیدهد و شرکت پشتیبانی امور دام در حال حاضر از ذخایر استراتژیک خود برای تامین نهادههای دام و طیور استفاده میکند. پشمفروش با بیان اینکه شش کشتی و کانتینر حمل نهادههای دامی به سمت ایران حرکت کرده ولی بانک مرکزی ارزی برای ترخیص کالاهای آنها به شرکت پشتیبانی امور دام نمیدهد، خاطرنشان کرد: از آن شش کشتی دو کشتی در گمرک مانده و هرچند به ما قول دادند که مشکل ارز آن را حل کنند ولی تا زمانی که ارز مورد نیاز به حساب فروشنده واریز نشود، نمیتوانیم کالا را ترخیص کنیم. معاون بازرگانی داخلی شرکت امور پشتیبانی امور دام با تاکید بر اینکه همچنان از ذخایر استراتژیک قبلی استفاده میکنیم، ابراز امیدواری کرد که تا زمان مشخص شدن وضعیت ارز ذخایر داخلی جوابگوی نیاز داخل باشد.
او در پاسخ به این سوال که آیا تغییر نرخ ارز مرجع به نرخ جدید (2477 تومان) برای واردات نهادهها شوک قیمتی در بازار ایجاد میکند، تصریح کرد: حتما اگر نهادهها با ارز مبادلهای وارد شوند به بازار شوک قیمتی وارد میشود. پشمفروش گفت: باید منتظر بمانیم تا دولت جدید مستقر شود و تصمیم بگیرد که نهادههای دامی باید با ارز 1226تومانی وارد شود یا ارز 2477تومانی. معاون بازرگانی داخلی شرکت امور پشتیبانی امور دام از برگزاری جلسهای با کمیسیون کشاورزی مجلس درباره احتمال افزایش قیمت خبر داد در پایان گفت: ولی تا زمانی که ستاد تنظیم بازار به ما مصوبه افزایش قیمت نهادههای دامی را ندهد، ذخایر خود را همچنان با همان قیمتهای قبلی توزیع میکنیم، بنابراین فعلا در هیچ کالای لبنی و پروتئینی افزایش قیمت نخواهیم داشت.