به‌این‌ترتیب نیز اگر ما به تجربه و روند عملی تصمیمات مدیران، سیاست‌گذاران و رهبران در بسیاری از کشورها نگاه کنیم، کم نیست مواردی که این گروه از سیاست‌مداران نیز بر روی مهم‌ترین مسائل و اولویت‌ها تمرکز داشته‌اند. 
جالب توجه مواردی است که حتی مراکز تصمیم‌گیری در بالاترین مقامات، در گزینش‌های مطلقا یکسان و مشابه در نهایت از پیش‌نگری طالع‌بینان، فال‌گیران یا حتی شیر یا خط استفاده و تصمیم‌گیری کرده‌اند! چیزی که در سیستم رهنمودهای استراتژیک جایگاهی ندارد! جای اقتصاددان انگلیسی، جان ماینارد کینز خالی که گفت «در طویل‌المدت همه ما مرده‌ایم»؛
بنابراین ضروری و طبیعی می‌بود اگر ما فاجعه اپیدمی ‌کرونا را مانند بسیاری از بلایای دوره‌های گذشته قابل اتفاق در نظر می‌گرفتیم یا در نظر بگیریم و تلاش‌ همه‌جانبه برای کاهش عواقب و تبعات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محيطي و... را به کار می‌گرفتیم یا به کار بگیریم. ‌پس ضروری است که از نگاه دورنمایی فاصله گرفته و تمرکزی کوتاه‌مدت به وضعيت اقتصادي کشور داشته باشیم. اقتصاد ایران تا حدود زیادی به دلیل تحریم آمریکایی، متمرکز بر صادرات و واردت با همسایگانش شده‌ بود؛ حال با بروز چنین سانحه‌ای، روابط تجاری هم با این کشورها با مشکل مواجه شده است. بخش عمده یا حتی شاید کل رفت‌و‌آمد هواپیمایی ما با خارج از کشور مسدود شده است. بنا بر آنچه در رسانه‌ها منعکس شده، 98 درصد فعالیت‌های مرتبط با گردشگری متوقف شده است. برای نمونه رستوران‌دارها با 40 درصد کاهش فروش مواجه شده‌اند و بسیاری از فعالیت‌ها به حداقل رسیده است. صاحبان صنعت، حرفه و مشاغل، کارهای خود را به صورت تلفنی و اینترنتی در خانه انجام می‌دهند؛ اگر قابل انجام باشد؛ در غیراین‌صورت، کارها کاهش یافته یا متوقف شده است. در ایران تحت تأثیر عواقب این قضیه و صرفا به علت بروز این بیماری با مشکلات جدید متعددی از‌جمله موارد فوق روبه‌رو شده‌ایم. این‌طور به نظر می‌رسد که بحران‌های موجود به پایان نمی‌رسد و همچنان تداوم دارد. در کنار مشکلات پیش‌گفته و با اعلام اولین موارد بروز بیماری، ما با مشکل اقتصادی دیگری نیز روبه‌رو شدیم که آن هم قرار‌گرفتن کشورمان در لیست سیاه FATF بوده است. مجمع تشخیص مصلحت نظام با تصویب‌نکردن موارد باقی‌مانده آن موجب شد که همین حداقل‌ها هم با عدم اجازه داد‌و‌ستد با دیگر کشورها از دست برود كه کنار هم قرار‌دادن این‌ مستندات از دست‌زدن به خودزنی یا خودتحریمی‌ حکایت دارد؛ بنابراین این‌طور به نظر می‌رسد که فرصت‌سوزی‌ها، راه وصول به اهداف را سخت‌تر و رسیدن به بن‌بست را نزدیک‌تر کرده است. یک زمانی ما هدف را بر آن می‌گذاریم که راه‌حل‌ها را جست‌وجو و بهترین آنها را بر مبنای ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ (به بهترین وجهی موانع را از پیش‌رو بردار) به اجرا بگذاریم که بسیار پسندیده و عالی است؛ ولی این‌طور به نظر می‌رسد که بررسی‌ها و نظرات ارائه‌شده یا راهکارها و پروژه‌های صحیح به علل مختلفی مانند اعمال نفوذ، تبانی و زد‌و‌بند و سوءاستفاده به انحراف کشیده شده است (نگاه کنید به پروژه تونل کندوان، به زمان اتمام اتوبان شمال، به سدسازی در مکان‌های نا‌مناسب و امثالهم). همین حالا اگر بررسی و جست‌وجو کنید، به نظرتان چند نفر، اقتصاددان، جامعه‌شناس، محقق و فعال محیط زیست برای خروج از شرایط و مشکلات کنونی راهکار ارائه داده‌اند؟ چه تعداد از این راهکارها برای ورود به پروسه اجرا، مورد ارزیابی علمی و بی‌طرفانه قرار گرفته و کدام‌یک به اجرا رسیده است؟‌بنابراین تا زمانی که ما نخواهیم زنجیرهایی را که به دست و پای خودمان بسته‌ایم، باز کنیم، نمی‌توانیم دستاوردهای بهتری به دست آوریم. در روزهای اخیر شاهد بودیم که سازمان بهداشت جهانی در موضوع اپیدمی جهانی بیماری کرونا، کمک‌رسانی‌هایی را به ایران مطرح کرد؛ ولی از سوي ایران با اکراه پذیرفته شد. کلا این اصل یا قانون نانوشته حاکم است که تا تغییر و تحولی در اندیشه و فکر سیاست‌مداران و سیاست‌گذاران به وجود نیاید و تا این تحول فکری در رفتار و تصمیمات آنها منعکس نشود، نمی‌توان این انتظار را داشت که شرایط محیط مادی متحول شود. 
«إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ».
آنچه مسلم و قطعی است و باید به آن توجه جدی داشت این است که تحولات جهان به سمت بی‌نظمی بیشتر بر مبنای اصل آنتروپی منفی و تحول روش‌های تصمیم‌گیری از سنتی به سیستمی و نظام‌مند است. دیگر تصمیمات سنتی خوب یا بد و سیاه یا سفید وجود ندارد. افراد، نهادها، سازمان‌ها و کشورها درگیر مسائل، گرفتاری‌ها و همچنین راه‌حل‌های گوناگون برای رسیدن به هدف یا اهداف مشخص هستند. راه‌حل‌های دوگانه خوب یا بد و سیاه یا سفید اگرچه ارزش خود را مطلقا از دست نداده است و می‌تواند مورد توجه نظری هم قرار گیرد؛ ولی در واقعیت جهان امروز، جایگاه واقعی و عملیاتی ندارد. تصمیمات در جهان امروز ما مملو از اثرات و پیامدهای منفی و مثبت است؛ بنابراین از میان ده‌ها آلترناتیو و گزینش، موردی انتخاب می‌شود که خالص فایده هزینه آن بیشتر از دیگر گزینش‌ها باشد. پس بیاییم عمل‌گرایانه‌تر با امور سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی در ایران برخورد کرده و از نظرات محققان در تمام امور سیاسی، فناوری، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بهره بیشتری ببریم.
فَبَشِّرْ عِبَادِ الذین یتبعون القول فیتبعون احسنه.