آخرین سفر فرستاده ویژه؟
به نوشته آی‌نیوز، یک روزنامه طرفدار حزب‌الله، الاخبار، در صفحه اول خود تیتر زد: «آخرین هشدار از تام باراک: حزب‌الله را همین حالا خلع سلاح کنید!» به گفته منابعی در بیروت، ایالات متحده آمریکا در حال از دست دادن اعتماد خود به ادعاهای دولت لبنان درباره مأموریت غیرممکن خلع سلاح حزب‌الله است. این روزنامه لبنانی همچنین گزارش داد که فرستاده ویژه آمریکا، تام باراک، قرار است در روزهای آینده به بیروت سفر کند؛ سفری که ممکن است اگر دولت لبنان در مسیر خلع سلاح حزب‌الله پیشرفتی نکند آخرین دیدار او باشد.
بر اساس گفته این منابع، آمریکا دیگر متقاعد به استدلال‌های رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون نیست؛ کسی که گفته بود خلع سلاح حزب‌الله «غیرممکن» است و اعتراف کرده بود ارتش لبنان قادر به انجام چنین مأموریتی نیست و هرگونه تلاش برای خلع سلاح از طریق زور به معنای آغاز جنگ داخلی خواهد بود.
این منابع افزودند که پیام واشنگتن روشن است: بیروت باید حزب‌الله را خلع سلاح کند، نیروهای خود را در جنوب لبنان مستقر سازد و وارد مذاکرات مستقیم با اسرائیل شود. در غیر این صورت، اسرائیل خود این مأموریت را بر عهده خواهد گرفت و در صورت لزوم حمله‌ای گسترده علیه لبنان انجام خواهد داد. مقام‌های آمریکایی تأیید کرده‌اند که اطلاعات ارائه‌شده از سوی اسرائیل درباره بازسازی توان نظامی حزب‌الله در لبنان و نشانه‌هایی از قصد این گروه برای انجام حملاتی علیه اهداف اسرائیلی در خارج از کشور را بررسی کرده‌اند.
پیام هشدار به بیروت؟
در همین راستا روز سه‌شنبه، جوزف عون در کاخ بعبدا با مورگان اورتگاس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، دیدار کرد. به گزارش رسانه‌های لبنانی، محور گفتگوها اجرای کامل قطعنامه ۱۷۰۱ و توقف حملات مداوم اسرائیل به جنوب لبنان بود. عون بر ضرورت فعال شدن کمیته نظارت بر توقف درگیری‌ها (مکانیسم) و استقرار کامل ارتش لبنان تا مرزهای بین‌المللی تاکید کرد.
اورتگاس که از اسرائیل وارد بیروت شده است، قرار است در نشست کمیته «مکانیسم» شرکت کند؛ نهادی که با ریاست یک ژنرال آمریکایی و عضویت نمایندگان لبنان، فرانسه، اسرائیل و نیروهای یونیفل، وظیفه نظارت بر اجرای توافق آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل را بر عهده دارد. در حالی که آتش‌بس با میانجی‌گری آمریکا برقرار شده، اسرائیل همچنان برخی مناطق جنوبی لبنان را در کنترل دارد و حملات خود به شرق و جنوب این کشور را ادامه می‌دهد.
اورتگاس سه‌شنبه با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان و از متحدان حزب الله نیز، دیدار کرد. منابع آگاه به «العربیه» گفتند که دیدار مورگان اورتگاس با نبیه بری، «خوب و سازنده» بوده است. این منابع همچنین تمام شایعات منتشر شده طی روزهای اخیر درباره وجود «پیام های هشدارآمیز آمریکا به لبنان» در خصوص احتمال جنگ جدید را تکذیب کرده و افزودند: «چنین فضاسازی ای در این دیدار مطرح نشده است.» به گفته این منابع، دیدار میان فرستاده آمریکایی و رئیس پارلمان لبنان «می تواند مبنایی برای تحرکات آینده قرار گیرد.»
میانجی تازه؟
در همین حال، به نوشته العربی‌الجدید، رئیس سازمان اطلاعات مصر، سرتیپ حسن رشاد، روز سه‌شنبه به‌طور غیرمنتظره وارد لبنان شد تا با رئیس‌جمهور این کشور، جوزف عون، درباره آتش‌بس با اسرائیل و سایر مسائل منطقه دیدار و گفت‌وگو کند. این سفر هم‌زمان با حضور فرستاده ویژه آمریکا، مورگان اورتگاس، در لبنان و در شرایط تدابیر شدید امنیتی انجام شد. دیدار رشاد با عون تنها چند روز پس از ملاقات او با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در بیت المقدس صورت گرفت.
بر اساس این گزارش، رشاد و عون درباره مسائل امنیتی و نظامی، هماهنگی میان دو کشور، آتش‌بس در غزه، و احتمال حضور لبنان در نشست شرم‌الشیخ گفت‌وگو کردند. این دو مقام همچنین درباره وضعیت کلی منطقه و حملات اسرائیل به جنوب لبنان تبادل نظر کردند. رشاد در این دیدار بر «آمادگی مصر برای کمک به تثبیت اوضاع در جنوب و پایان دادن به وضعیت ناپایدار امنیتی» تأکید کرد.
یک منبع آگاه مصری به العربی‌الجدید گفت که لبنان برای مصر «اهمیتی فوق‌العاده» دارد و سفر رشاد «در چارچوب نقش فعال منطقه‌ای قاهره برای برقراری صلح و ثبات با هماهنگی ایالات متحده و چند شریک منطقه‌ای» انجام شده است. این منبع افزود: «لبنان جبهه‌ای کلیدی است، به‌ویژه پس از تحولات اخیر در سوریه و مرزهای شمالی. از این‌رو، مصر تلاش می‌کند به حفظ ثبات لبنان و جلوگیری از لغزش آن به سمت درگیری آشکار کمک کند.»
رشاد همچنین با نخست‌وزیر نواف سلام دیدار کرده و قرار است با رئیس پارلمان نبیه بری نیز ملاقات کند تا درباره موضوعات امنیتی و سیاسی مرتبط با مرزهای جنوبی، نقش ارتش لبنان در اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ و احتمال ازسرگیری هماهنگی عربی برای حمایت از نهادهای لبنانی در برابر فشارهای فزاینده گفت‌وگو کند. احتمال دارد رشاد دیداری محرمانه نیز با رهبران حزب‌الله داشته باشد. ناظران در قاهره بر این باورند که رشاد حامل پیام‌های مستقیم و غیرمستقیم از سوی اسرائیل به لبنان است؛ پیام‌هایی که نشان می‌دهد تل‌آویو تمایلی به تشدید نظامی جدید در مرزها ندارد.
با این حال، گزارش‌هایی از لبنان حاکی است که رشاد در حال بررسی امکان میانجی‌گری مصر میان لبنان و اسرائیل است. علاء موسی، سفیر مصر در لبنان، گفت سفر رشاد به بیروت «در چارچوب هماهنگی سیاسی و امنیتی» انجام شده و قاهره «تلاش‌هایی برای کاهش تنش» به‌عمل می‌آورد، و هشدار داد که «گسترش دامنه و سرعت حملات اسرائیل مستلزم هوشیاری است.»
عمر نصیف، تحلیلگر سیاسی مصری و کارشناس امور لبنان نیز گفت قاهره «با واقع‌گرایی به پرونده لبنان نزدیک می‌شود و به‌دنبال دستیابی به فرمولی توافقی است که ثبات لبنان را حفظ کند و مانع از لغزش آن به سمت درگیری کامل شود، به‌ویژه پس از تحولات در سوریه و گسترش نفوذ اسرائیل به مناطقی که از نظر تاریخی بخشی از چارچوب امنیت ملی مصر محسوب می‌شوند.»
