
محمدرضا خباز *
آرمان- یکی از تکالیف برنامه پنجساله چهارم که از شروع دولت نهم استارت برنامه چهارم هم زده شد این بود که باید تورم یک رقمی شود. حرف درستی است بهدلیل اینکه در آن زمان وقتی دولت نهم سکان امور اجرایی را تحویل گرفت، حدود 5/11 درصد تورم داشتیم.
بنابراین با توجه به قانون برنامه چهارم که در مجلس ششم نوشته بودیم، منطقی به نظر میرسید که دولت باید تلاش کند تا تورم را یکرقمی کند یعنی از 5/11 به 9 درصد برساند که ممکن و میسر بود. از طرف دیگر کشور با یک انفجار درآمد روبهرو شد بدین معنا که یکباره نفتی که قبل از آن بشکهای 20 و30 دلار خریداری میشد به بالای یکصد دلار رسید و چشم دولت به ثروت فوقالعاده هنگفت غیرقابل تصوری افتاد.
در این حالت اولین اقدامی که دولت نهم در سال 84 انجام داد، اصلاح بودجه بود که طی آن از مرداد 84 تا اسفند 84 سهبار دست به اصلاح بودجه زد. به همین مناسبت وقتی نقدینگی به داخل جامعه تزریق شود دیگر نمیتوان به مهار تورم پرداخت و تورم 5/11 درصد زمانی که دولت یازدهم بر سرکار آمد به 43 درصد رسید که نهتنها مهار نشد بلکه تقریبا چهاربرابر شد. نخستین مشکل این اتفاق این است که دود آن به چشم افرادی که درآمد ثابت دارند، میرود که نقطه مقابل عدالت است. عدالت به این شیرینی با تورم ضد یکدیگرند بنابراین از دری که تورم وارد شد، از در دیگر عدالت فرار میکند یعنی روزبهروز به قشر ضعیف جامعه فشار وارد شد و از طرف دیگر قشر مرفه، مرفهتر شدند و شکاف بین ضعیف و غنی عمیقتر شد و این کار تا جایی پیش رفت که صدای همه بلند شد.
از طرفی دولت و مجلس هفتم قول داده بود که اقتصاد را به اقتصاد ژاپن اسلامی تبدیل کنند اما نهتنها تورم مهار نشد بلکه با واردات بیرویه تولیدات داخلی افت کرد. هم تورم رشد کرد، هم ارزش پول ملی کاهش یافت و هم از آنجا که واردات بیرویه صورت میپذیرفت، تولیدات داخلی ضربه دید. در مناظرهای با رئیسکل بانک مرکزی وقت با نشان دادن یک هزار تومانی گفتم قدرت خرید این هزارتومان امروز یکسوم شده است. یعنی وقتی ارز هزارتومانی تبدیل به سه هزار تومان میشود، ثروت ملی و پول جیب مردم یکسوم شده است. بنابراین قدرت خرید مردم و هر چه مردم داشتند، کاهش یافت که از آثار تورمی است. نهتنها 45 هزار تومان یارانه بلکه حقوق کارمندان و سایر امکانات نیز اینچنین است. به یاد دارم بانکها مجبور به ارائه وام و تسهیلات فراوان به مردم شدند.
درحالی که تمام بانکها در سال 23 هزار میلیارد تومان بیشتر نمیتوانستند وام دهند با فشار دولت این رقم به 70 هزار میلیارد تومان رسید که در پی آن نقدینگی به داخل جامعه تزریق شد و هرچه داد زدیم نقدینگی موجب تورم است، مسئولان کمتوجهی کرده که این حرفها کهنه شده است! هرچه میگفتیم پولهایی که در اختیار مردم میگذارید، معوقه خواهد شد درحالی که آن زمان 11 هزار میلیارد تومان معوقه نزد مردم بود که پس نمیدادند پیشبینی میشد که این میزان 5 برابر شود و اکنون میبینیم که بانک مرکزی اعلام کرد 82 هزار تومان معوقات بانکی داریم که حکایت از 8 برابر شدن دارد.
دولت تدبیر و امید برمبنای قولش با اقداماتی که انجام داده تورم را به 30 درصد رسانده و امید است که به 25 درصد کاهش یابد که بهمعنای جلوگیری از شتاب تورم است. دولت دکتر روحانی توانست تورم را همانند ماشینی که با سرعت 100 کیلومتر درحال حرکت بود مهار کرده که در غیر اینصورت ممکن بود به بالای 50درصد هم رسیده باشد. بنابراین هنر دولت این است که به دنبال ثبات رفته تا آن را در جامعه حاکم کند که شرط اول این است که تورم مهار و ارز ثابت شود تا انشاءا.. انتظار مردم محقق شود.
* نماینده سابق مجلس