شرق: تجارت خارجی کشور پس از یک دوره افول در یک سالی که از پایان سال 91 آغاز شد؛ شاهد رونق دوباره است. روند رشد حجم واردات و صادرات ایران از ماه‌های پایانی سال 92 با ایجاد فضای مثبتی که در بخش روابط بین‌الملل سایه افکند، شکل گرفت و توانست افزایش 29درصدی در صادرات و 35درصدی در واردات را در اردیبهشت 93 رقم زند. قابل پیش‌بینی بود که عمده محصولات صادراتی ما را میعانات گازی (37درصد) و محصولات پتروشیمی (24درصد) در بر گیرد اما در مقابل، آنچه وارد کرده‌ایم در حوزه اقلام غذایی استراتژیک یعنی گندم، برنج و کنجاله سویا بوده است.
رشد قابل توجه واردات از امارات و افت خرید از کره‌جنوبی
نکته قابل تامل در مبادلات تجاری ایران طی دوماهه نخست سال جاری تغییر سهم کشورها از این مبادلات است به‌طوری‌که امارات متحده عربی در اردیبهشت 93، 201درصد به لحاظ وزن و 109درصد از نظر ارزش صادرات خود به ایران را افزایش داده و در جایگاه نخستین شریک صادرات ایران نشسته است. همچنین واردات ایران به غیر از امارات متحده عربی از دیگر طرف‌های عمده وارداتی یعنی چین، هند و ترکیه نیز افزایش یافته است. در این بین تنها می‌توان به کره‌جنوبی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران اشاره کرد که محصولات خود را 49درصد از نظر وزن و 16درصد به لحاظ ارزش کمتر به ایران صادر کرده است.
18/29درصد افزایش صادرات قطعی
همانطور که اشاره شد اقلام عمده صادراتی ایران را میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در اختیار داشته‌اند. در جداول گمرک گزارش شده است که عمده‌ترین محصولات صادراتی ایران پوپان مایع‌شده به ارزش 375میلیون‌دلار و سهم ارزشی 32/7درصد، متانول به ارزش 253میلیون‌دلار و سهم ارزشی 94/4درصد، بوتان مایع‌شده به ارزش 247میلیون‌دلار و سهم ارزشی 83/4درصد بوده است. ترکیب کالاهای صادراتی به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها شامل کالاهای صنعتی، کشاورزی، معدنی، فرش و صنایع‌دستی بوه است. به این ترتیب در دو ماهه نخست سال 93 صادرات قطعی با احتساب میعانات گازی با افزایش 22/27درصدی در وزن و افزایش 18/29درصدی در ارزش دلاری مواجه بوده است.
رشد واردات به 78/34درصد رسید
در سوی دیگر واردات نیز روند رو به رشدی داشته به طوری‌که 51/38درصد به لحاظ وزن و 78/34درصد به لحاظ ارزش طی دو ماه مورد اشاره افزایش داشته است. اقلام عمده وارداتی طی دو ماهه نخست سال 93 شامل گندم به ارزش 495میلیون‌دلار و سهم ارزشی 43/6درصد، وسایل نقلیه موتوری پیستونی درونسوز با حجم سیلندر 1000تا 1500سانتیمتر مکعب به ارزش 263میلیون‌دلار و سهم ارزشی 41/3درصد، کنجاله سویا به ارزش 240میلیون دلار و سهم ارزشی 13/3درصد، برنج به ارزش 235میلیون‌دلار و سهم ارزشی 06/3درصد و روغن‌خام سویا به ارزش 172میلیون‌دلار و سهم ارزشی 23/2درصد بوده است.
قیمت کالاهای صادراتی 5/1درصد کاهش یافت
برآوردهای گمرک نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی معادل 392دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 51/1درصد کاهش در ارزش دلاری داشته است. از سوی دیگر متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی نیز معادل یک‌هزار و 250دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش 54/7درصدی در ارزش مواجه بوده است.
دومیلیاردو565میلیون‌دلار کسری تجاری
ارزش صادارت قطعی همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد بدون احتساب میعانات گازی در دو ماهه نخست سال 93، رقم سه‌میلیاردو708میلیون‌یورو (معادل پنج‌میلیاردو123میلیون‌دلار) و ارزش کل واردات نیز در این مدت نزدیک به پنج‌میلیاردو573میلیون‌یورو (معادل هفت‌میلیارد و 688میلیون‌دلار) بوده است که با مقایسه این ارقام، تراز بازرگانی خارجی ب- بدون احتساب نفت خام و سایر مندرجات در توضیح کالاهای غیرنفتی- طی دو ماهه نخست سال 93 با کسری یک‌میلیاردو865میلیون‌یورو (معادل کسری دومیلیاردو565میلیون‌دلار) مواجه بوده است. در مدت مزبور بنابر این ارقام، ارزش واردات 60درصد از ارزش کل مبادلات خارجی کشور را به خود اختصاص داده است. این نسبت در مدت مشابه سال قبل 93/52درصد بوده است. در این مدت تراز بازرگانی خارجی کشور با 81کشور دنیا منفی و با 64کشور دیگر مثبت بوده است.
