کد خبر:
93607
تاریخ انتشار: 13 اسفند 1393 - 13:02
هفته نامه بورس- در آستانه برگزاری انتخابات اتاق بازرگانی، نقد عملکرد اتاق های گذشته و بررسی نقاط ضعف و قوت آنها می تواند چراغ راه آینده اتاق بعدی باشد؛ اینکه در شرایط رکود تورمیو تحریم های بین المللی، اتاق چگونه می تواند به اقتصاد کشور کمک کند هم موضوع دیگری است که میتواند کار ساز باشد.اینکه؛ در صورت رفع تحریم ها و تغییر شرایط بین المللی کشور، اتاق بازرگانی چه برنامه ای برای بهره برداری حداکثری از این شرایط خواهد داشت؟ اما انتخابات این دوره یک تفاوت اساسی دارد و همین تفاوت آن را برای بازارسرمایه متفاوت کرده است.
در این دوره 34 نفر از مدیران شرکت های بورسی در قالب «ائتلاف بازار سرمایه» به این انتخابات آمده اند تا این پرسش مطرح شود که اتاق بازرگانی و بازارسرمایه چه خدمات متقابلی می توانند برای همدیگر داشته باشند؟ برای پاسخ به این سئوال در میزگردی با حضور سه کاندید این دوره داشته ایم،عادل نژادسلیم مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس، ابراهیم جمیلی نماینده بخش معدن در اتاق بازرگانی فعلی و عبدالحمید امامی رئیس هیئت مدیره شرکت پیشکسوتان صبا مهمان این شماره هفتهنامه بورس بودند.
اتاق بازرگانی ایران دارای 40 نماینده است که 16 نفر جهت بخش بازرگانی، 14 نماینده برای بخش صنعت، 6 نماینده بخش معدن و 4 نماینده برای بخش کشاورزی انتخاب خواهند شد.
به نظر شما خدمات متقابل بازار سرمایه واتاق بازرگانی به یکدیگر چگونه است؟
ابراهیم جمیلی: حضور بازارسرمایه در اتاق بازرگانی در گذشته بسیار کمرنگ بوده است اما از دو دوره گذشته که من در هیات رییسه اتاق حضور داشتم اقدام به تشکیل کمیسیون بازارسرمایه کرده ایم و این کمیسیون جلسات متعدد هم اندیشی و با شرکت های بورسی برگزار کرده است. اما به نظر می رسد با حضور گسترده مدیران شرکت های بورسی در انتخابات این دوره ی اتاق بازرگانی، شاهد حضور و توجه بیشتر اتاق بازرگانی به بازارسرمایه باشیم. به نظر می رسد تاکنون این دو نهاد به همدیگر احساس نیازی پیدا نکرده بودند، اما اگر بدانیم که این دو نهاد مکمل هم هستند می توانیم در دوره ی جدید سرفصل جدیدی را در اتاق بازرگانی شروع کنیم. باید گفت یکی از دلایل عدم همفکری این دو نهاد غافل ماندن شرکت های بورسی از کارکردهای اتاق های شهرستان ها و کمیسیون های این اتاق بوده است. اما ای کاش کاندیدهای بورسی ابتدا طی یک جلسه هماهنگی با آرایش بهتری در بخش های مختلف اتاق حضور می یافتند چرا که اکنون حضور کاندیدهای بورسی در بخش های بازرگانی و صنعت متورم شده است و از بخش های معدن و کشاورزی غاقل شده ایم.
نژادسلیم: اگر به سیر تحول اقتصاد کشور نگاهی گذرا داشته باشیم متوجه خواهیم شد در گذشته که بخش اعظم اقتصاد کشور کاملاً دولتی و انحصاری بود، اتاق بازرگانی نیز در آن اقتصاد جایگاهی نداشته است و اگر هم وجود داشته است صرفاً توسط بخشی از تجار حاضر در بخش دولتی و به صورت کاملاً اختصاصی اداره می شد و نیازی به وجود انجمن ها و تشکل های مختلف در اتاق بازرگانی و بخش خصوصی احساس نشده است و اما با شروع اجرای اصل 44 قانون اساسی و شگل گیری خصوصی سازی ( فارغ از اجرای صحیح یا ناصحیح) نیازی به ایجاد تشکل ها وانجن های کارفرمایی بیش از گذشته احساس شد. همان طوری که بعد از خصوصی سازی پالایشگاه ها و پتروشیمی ها در چند سال اخیر خودمان با احساس نیاز اقدام به تشکیل انجمن کارفرمایی پتروشیمیو همچنین پالایشی کرده ایم.
امروزه با از بین رفتن انحصار در صنایع، بهترین نهاد و مرکز برای ارائه راه حل مشکلات صنایع، نه در دولت و نه در مجلس بلکه در اتاق بازرگانی خواهد بود و حتی انحصارطلبی در این اتاق نیز به جایی نمی رسد و واردکردن سیاست زدگی به این اتاق بدترین ضربه را به صنایع و اقتصاد کشور وارد خواهد کرد. اتاق بازرگانی باید سخنگوی بخش خصوصی اقتصاد در دولت و مجلس باشد و با حفظ تعادل خود بتواند به ارائه راه حل پرداخته و نقش ویژه خود را در تصمیمات اقتصادی ایفا کند.
بازارسرمایه کشور نیز نماینده بخش خصوصی کشور است که باید یکی از مهمترین نهادها برای اتاق بازرگانی کشور باشد. متاسفانه باید گفت این اتاق در گذشته از این نقش خود غافل شده است و انشالله با ورود نمایندگان مختلف از گروه های مختلف بازارسرمایه به این اتاق این نقش ها به دور از سیاست زدگی به طور کامل ایفا خواهد شد.
جمیلی: من با دیدگاه آقای نژادسلیم مبنی بر اینکه اتاق در گذشته نقش موثری ایفا نکرده است و به وظایف خود عمل نکرده است مخالف هستم. باید بدانیم بعد از انقلاب و تعطیلی کارخانه ها به دلیل فرار سرمایه داران، اتاق بازرگانی توانست دیدگاه سرمایه گذاری و تولید را در کشور حفظ و دوباره احیا کند تا تولید رونق بگیرد و سرمایه گذاری در فرهنگ اقتصادی کشور جای گیرد. حتی پیشنهاد اجرای اصل 44 قانون اساسی و تهیه پیش نویس و تقدیم آن به رهبری توسط اتاق بازرگانی صورت گرفته است. فراموش نکنیم که روزی در این کشور تصمیم به انحلال اتاق بازرگانی واگذاری ساختمان آن به وزراتخانه ها شده بود اما مقاومت اتاق بازرگانی باعث پابرجا ماندن آن شد.
نژادسلیم: همین که تصمیم به انحلال آن گرفته می شود نشان از عدم تاثیرگذاری آن در اقتصاد در آن زمان بوده است که قطعاً به دلیل علمکرد ضعیف آن بود. تا حدود سال 81 این اتاق نقش خاصی در اقتصاد ایفا نکرده است، بعد از سال81 به تدریج فعال شده و تحولات در درون آن آغاز شده است. اتاق بازرگانی دارای دو نقش داخلی و بین المللی است،
به طوری که وقتی دو کشور از لحاظ سیاسی با یکدیگر مشکل دارند اتاق بازرگانی دو کشور می تواند باعث آشتی سیاسی آنها شوند. به عبارتی اتاق دارای نقش های وسیع در اقتصاد و فرهنگ جامعه است. حتی در خصوصی سازی اصل 44 که به گفته شما از پیشنهادات و اقدامات اتاق بازرگانی بوده است، قطعاً اتاق می بایست در این هدف خود کنترل لازم را به عمل می آورد تا خصوصی سازی ها و واگذاری ها به شکل درست انجام شود.
جمیلی: طبق قانون اتاق بازرگانی این اتاق تنها نقش مشورتی دارد ودولت الزامیبر عمل به مشاوره های اتاق ندارد. قانون اتاق بازرگانی در زمانی تصویب و اصلاح شده است که اقتصاد کشور شرایط حال حاضر را نداشته و بخش خصوصی جایگاهی نداشته است و بازارسرمایه تشکل یافته ای وجود نداشته است. اتاق بازرگانی قدرت نظارتی و اجرایی لازم برای نظارت در واگذاری ها را نداشته است.
امامی: باید بدانیم بعد از انقلاب به دلیل عدم حضور بخش خصوصی همه ی قوانین و بخش ها به صورت دولتی شکل گرفته بود، اما به تدریج و با کسب تجربه داخلی و تجربیات خارجی، کشور به این نتیجه رسیده است که اقتصاد را در به بخش خصوصی واگذار کند. لذا با قدرت گیری بخش خصوصی، ترکیب و نقش اتاق بازرگانی نیز تغییر کرده وبه سمت بخش خصوصی واقعی سوق پیدا کرده است.
چرا انتخابات این دوره بخش خصوصی تا این حد اهمیت پیدا کرده است و دلیل حضور گسترده بخش خصوصی در این دوره چیست؟
امامی: یکی از دلایل مهم این موضوع حضور افراد موثر تر اقتصادی در این دوره از انتخابات بوده است که اهمیت آن را بیشتر می کند. دلیل دیگر حضور جریان ها و ائتلاف های مختلف است که انتخابات این دوره را نسبت به ودوره های قبل متفاوت کرده است.
آیا اتاق در دوره های گذشته توانسته است نقش موثری در اقتصاد ایفا کند؟
امامی: متاسفانه اتاق بازرگانی و دولت در کنارهم در سال های گذشته نتوانسته اند تعامل و عملکرد مناسبی داشته باشند، افراد دولتی به دلیل ماهیت مسئولیت خواهی سعی در حفظ قدرت و وظایف در تحت نفوذ خود دارند، لذا دولت اختیارات زیادی را به اتاق بازرگانی واگذار نکرده است.
برای افزایش قدرت تاثیرگذاری اتاق بازرگانی در تصمیمات اقتصادی دولت، چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
نژادسلیم: طبیعی است که دولت در بدو امر توجه زیادی به دخالت دادن بخش خصوصی در تصمیمات اقتصادی نداشته باشد، اما این تشکل ها و افراد حاضر در آن هستند که باید با تلاش و فعالیت گسترده و تعامل مناسب با دولت و مجلس بتوانند برای اتاق جایگاه مناسب ایجاد کنند، لذا افراد انتخاب شده باید بتوانند با تلاش و تعامل خود جایگاه اتاق را در دولت و تصمیمات اقتصادی گسترده تر کنند. ضمن اینکه اتاق باید با برنامه و ساختار مناسب حرکت کند و در این راستا با شناخت نقاط ضعف و قوت و با کمک گرفتن از بازارسرمایه و انجمن های کارفرمایی نقش و قدرت اثر گذاری خود را در اقتصاد بیشتر کند.
جمیلی: مهم ترین مساله بر سر راه اتاق بازرگانی آینده تغییر قانون اتاق بازرگانی است.به دلیل تغییر شرایط کشور باید با مطالعه قانون اتاق بازررگانی کشورهای دیگر سعی کنیم تا قانونی ایجاد شود که بتواند از بخش خصوصی واقعی دفاع کند و از طرفی دولت را به ایجاد اقتصاد رقابتی تشویق کند. همچنین اتاق باید به دور از کشمکش های سیاسی به حل مسائل اقتصادی پرداخته و اجازه اظهارنظر به افراد سیاسی و ملتهب کردن جو بازارها را ندهد.
امامی: باید در تعامل بین اتاق بازرگانی و دولت اعتماد متقابل نیز شکل بگیرد، چرا که تا دولت به بخش خصوصی اعتماد لازم را نداشته باشد اختیارات لازم را به آنها نمی دهد. از این جهت که در تصمیمات و عملکرد خود منافع ملی واجتماعی را بر منافع اختصاصی ترجیح دهند.
یکی از وظایف اصلی اتاق بازرگانی نقش بین المللی آن است، نقشی که در شرایط حاضر بیش از گذشته به آن احتیاج داریم تا تعاملات اقتصادی بین المللی کشور افزایش یابد. اتاق بازرگانی چگونه باید این نقش بین المللی را تقویت کند؟
امامی: قطعاً انتخاب و استفاده از افرادی که در سطح بین المللی و در بین کشورهای دیگر شناخته شده و دارای جایگاه مناسبی هستند بهترین روش خواهد بود. اما این مهم نیز در اثر تعامل دولت با اتاق بازرگانی بدست خواهد آمد، چرا که اگر دولت محدودیت ایجاد کند و به اتاق بازرگانی بها ندهد این مهم نیز تحقق پیدا نخواهد کرد.
با فرصت هایی که در آینده در عرصه ی بین المللی ایجاد خواهد شد، اتاق بازرگانی برای استفاده حداکثری از این فرصت باید چه اقدامات و برنامه هایی داشته باشد؟
جمیلی: در اتاق بازرگانی شوراها و اتاق های مشترکی هستند که باید در این زمان یک حرکت نو را آغاز کنند و همچنین امور بین الملل اتاق نیز باید با برگزاری چندین همایش داخلی و خارجی به استقبال برنامه های بعد از تحریم برود. باید یک برنامه منسجم و همه جانبه ایجاد شود تا تنها به توسعه یک بخش توجه نشود. وقتی یک رئیس جمهور خارجی به کشور ما می آید در کنار 10 نفر دولتی، 200 نفر از شخصیت های اقتصادی بخش خصوصی آن کشور نیز حضور دارند و به مطالعه کامل وضعیت اقتصادی و فرصت های سرمایه گذاری کشور ما می پردازند، ما نیز باید با ایجاد چنین روش هایی در سفرهای مقامات دولتی به کشورهای دیگر حداکثر استفاده را ببریم.
به نظر شما شعار حمایت از بازارسرمایه توسط کاندیدهای فعلی در حد شعار باقی خواهد ماند یا بعد از انتخاب شدن نیز در اتاق بازرگانی به این مهم توجه خواهند کرد؟
نژادسلیم: نحوه برخورد با این مهم به تفکرات هر شخص بستگی دارد، اما بنده در زمانی که معاون وزیر بوده ام، اولین کسی بودم که اصرار به عرضه محصولات پتروشیمیدر بورس کالا داشته ام و در این جهت نیز اقدام عملی انجام داده ام، چرا که استفاده به بازار بورس به عنوان بهترین بستر قیمت گذاری و شفافیت اعتقاد و ایمان دارم. هنر این است که در بین موانع به راه خود ادامه دهیم.
امامی: افراد انتخاب شده باید سعی کنند برای این بخش نیز برنامه اساسی داشته باشند، چرا که ابزارها در اتاق وجود دارد اما نگاه ها باید به این سمت و سو توجه کنند تا بتوانند سهم زیادی در سیاست گذاری های اقتصادی داشته باشند.
نژادسلیم: اتاق بازرگانی می تواند به عنوان یک اهرم بسیار موثر برای نجات اقتصاد کشور و تقویت بخش خصوصی عمل کند، اما برای حرکت در این مسیر انتخاب شوندگان اتاق باید دارای شرایطی باشند، اول اینکه به اتاق به عنوان بازوی اقتصاد کشور اعتقاد داشته باشند، و دیگر اینکه ترکیب افراد منحصر به یک یا دوبخش نباشند بلکه از همه بخش های صنعت، بازرگانی، کشاورزی و معدن در آن حضور داشته باشند. همچنین افراد انتخاب شده باید تجربه کار مدیریتی و اجرایی را داشته باشند.
بعد از این باید یک تفکر جامع سیستمیبر اتاق حاکم شود و یک استراتژی دوگانه داخلی و خارجی به صورت هم سو با برنامه ششم توسعه نیز برنامه ریزی شود. در کنار این مباحث تعامل با دولت، تشکل ها و فعالان بازار نیز باید حفظ شود و قانون اتاق نیز مورد بازنگری قرار بگیرد.
جمیلی: حضور نمایندگان شرکت های بزرگ بورسی برای افزایش نقش بین المللی اتاق در زمان حاضر یک ضرورت است. اتاق بازرگانی برای بهبود فضای کسب و کار کشور در برنامه ششم توسعه باید با کمک مدیران شرکت های بزرگ، حداکثر تلاش خود را به کار گیرد. حضور این شرکت ها در تقویت صادرات و جذب سرمایه گذاری کمک کننده خواهد بود. لذا آرامش و همدلی و دوری از سیاست زدگی باید سرلوحه افراد اتاق باشد.
امامی: بخش های مختلف بازارسرمایه نیز باید برنامه ها و نیازهای خود را به اتاق بازرگانی ارائه کنند، چرا که ارائه برنامه شرط اول تاثیرگذاری در تصمیمات کلان خواهد بود. همچنین جهت بهبود فضای کسب وکار حضور همه بخش های حاکمیت تاثیرگذار است. نباید از نقش موثر قوه قضائیه در جذب سرمایه گذاری خارجی غافل شد، چرا که شاهد اختلافات متعددی بوده ایم که نحوه عملکرد قوه ی قضائیه می توانست تاثیرگذار باشد. البته آموزش اتاق بازرگانی در این بخش می تواند موثر باشد.
کلید واژه ها :
