مورخان و صاحب‌نظران عرصه‌ی تاریخ تمدن مطالبی را نگارش کرده‌اند که با مطالعه‌ی آنها در می‌یابیم ایران‌زمین مورد توجه متفکران سایر ملل بوده است. متفکرانی که یا خود به این سرزمین آمده‌اند و یا شناختشان مبتنی بر منبعی مطمئن یعنی سفرنامه‌ها است.