اتاق خبر- محمد حسن گودرزی: «وام»کلمه ای است که در ماه های اخیر بسیار در رسانه ها تکرار شده و به گوش مردم آشناست. در ابتدای امسال دولت اعلام کرد که برای خروج از رکود اقتصاد کشور، بسته تشویقی را برای حمایت از تولید و تحریک تقاضا ارائه می کند که هدف آن وام به مردم برای افزایش نقدینگی در جامعه و بالا بردن قدرت خرید مردم است.
خودرو، لوازم خانگی و مسکن سه بخشی بود که دولت برای دادن وام به انها برنامه ریزی کرده است. صنعت خودرو که با افت تولید ناشی از تحریم ها و به خصوص کمپین نخریدن خودرو به حال نیمه تعطیل درآمده بود با اعطای وام 25 میلیونی خرید خودرو و استقبال غیرمنتظره مردم توانست خودروهایی که در پارکینگ کارخانه ها مانده بود را به مردم بفروشد و علاوه بر شکست دادن کمپین نخریدن خودرو، از رکودی که گریبان این صنعت را گرفته بود خلاصی بیابد.
اما در مورد وام مسکن و لوازم خانگی اوضاع تا حدودی متفاوت است. در مورد وام خرید کالا و لوازم خانگی، بعد از چندین بار تعویق اعلام زمان آغاز طرح عاقبت اعلام شد که این طرح به صورت وام 10 میلیونی خرید کالا و به صورت کارت اعتباری بوده و تنها در چند استان اجرا خواهد شد.
در مورد وام مسکن همه چیز متفاوت است؛ کش و قوسهای فراوان و نیز نحوه و میزان وام پرداختی و سود اقساط آن باعث شد که کارشناسان زبان به انتقاد از این طرح باز کنند. این تحلیلگران عقیده دارند که میزان بالای سود این وام و شرایط اعطای آن، برخلاف فلسفه این طرح _ خانه دار شدن افراد کم آمد_ است. در مقابل برخی فعالین بازار مسکن اعطای این وام را با توجه به نقش بخش ساختمان سازی در اقتصاد کشور،باعث رونق بخش ساخت و ساز و در نتیجه ایجاد رونق اقتصادی می دانند.
دو دهک بالای جامعه، تنها مشتریان وام مسکن
علیرضا خسروی نماینده مردم سمنان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمی توان برای مشکل مسکن نسخه واحدی پیچید؛ پرداخت اقساط وام مسکن تنها برای دهک های هفت و هشت جامعه امکان پذیر دانست.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با اتاق خبر با اعلام اینکه برنامه وام درمانی ارائه شده توسط دولت مناسب برای دهک های 7 و 8 جامعه است گفت: استفاده از این وام برای افراد کم درآمد ممکن نیست و این اتفاق پیش بینی می شد. با این حال این وام برای افرادی که درآمد بالا دارند و قادر به پرداخت اقساط این وام هستند، می تواند کمکی به خانه دار شدن انها باشد.
خسروی هزینه خرید اوراق وام مسکن را در حدود سه یا چهار درصد و مدت پرداخت اقساط را 12 سال اعلام کرد و ادامه داد: مبلغ پرداخت قسط ها در ماه در حدود 1 میلیون تا 2 میلیون در ماه است.
وی با بیان اینکه سود وام مسکن شناور است گفت: سود این وام کمتر از 25 درصد نیست و برای دریافت این وام شما نیاز به سپرده در بانک دارید. در حقیقت با در نظر گرفتن مبلغ سپرده بلوکه شده در بانک در حدود 30 درصد این هزینه پرداخت سود وام است.
ماجرا از کجا شروع شد؟
ماجرا پرداخت وام از اردیبهشت ماه امسال آغاز شد. در آن زمان علی‌اصغر میرمحمد صادقی، مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی در یک نشست خبری جزئیات وام‌های 80 میلیونی، 60 میلیونی و 40 میلیونی مسکن را که ویژه زوج‌های خانه اولی است و با سود 14 درصد اعطا می‌شود، اعلام کرد.
وی در پاسخ به سوالی درخصوص میزان اقساط این وام‌ها گفت: سقف مدت بازپرداخت 12 سال است که درصورت باپرداخت 12 ساله میزان قسط ماهانه برای وام 80 میلیونی؛ یک میلیون و 150 هزار تومان، برای وام 60 میلیونی؛ 862 هزار تومان و برای وام 40 میلیونی 575 هزار تومان خواهد بود که به‌عنوان مثال مجموع بازپرداخت سالانه برای وام 80 میلیونی 13 میلیون و 500 هزار تومان خواهد بود.
میرمحمد صادقی با بیان اینکه هر سال تا سقف 84 هزار نفر از این وام بهره‌مند خواهند شد، افزود: وام 80 میلیونی در قالب مصوبه "صندوق پس‌انداز یکم" به عاملیت بانک مسکن و از محل وصولی‌های مسکن مهر، فقط به زوج‌های خانه اولی و فقط با سپرده‌گذاری تعلق می‌گیرد و مکانیسم اوراق تسهیلات شامل آن نمی‌شود.
با این حال گمانه زنی ها همچنان ادامه داشت. بعد از ماجرای وام 25 میلیونی خودرو و حواشی آن بالاخره هفته قبل محمد حسن مرادی مدیرکل طرح و برنامه بانک مسکن از آغاز پرداخت تسهیلات 70 میلیونی خرید مسکن خبر داد و گفت: بخشنامه وام 60 میلیونی خرید به اضافه تسهیلات 10 میلیون تومانی جعاله مسکن از محل اوراق حق تقدم به شعب بانک مسکن ابلاغ شده استعلاوه بر شهر تهران، این تسهیلات به میزان 60 میلیون تومان در مراکز استان‌ها و شهرهای با جمعیت بیش از 200 هزار نفر و 50 میلیون تومان در سایر شهرها به متقاضیان پرداخت خواهد شد. براساس اعلام بانک مسکن نرخ سود اوراق 60 میلیونی مسکن 18.5 درصد خواهد بود.
قیمت هر فقره اوراق 500 هزار تومانی وام مسکن هم‌اکنون حدود 71 هزار تومان است که با احتساب 140 فقره اوراق مورد نیاز برای دریافت وام 70 میلیونی، متقاضیان باید برای دریافت وام، مبلغی در حدود 10 میلیون تومان بابت خرید اوراق به فرابورس پرداخت کنند.
این در حالی است که دارندگان اوراق حق تقدم دریافت تسهیلات 45 میلیونی خرید مسکن تنها مشمول دریافت 45 میلیون تومان تسهیلات خرید خواهند بود و در صورت تمایل به بهره‌مندی از وام جدید، باید اوراق تازه خریداری کنند.
دولتی ها ناراضی !
اما چند روز بعد از این خبر معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، با انتقاد از تغییراتی که در پیشنهاد اولیه «افزایش سقف تسهیلات اوراق مسکن» حین تصویب آن در بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به‌وجود آمد، اعلام کرد: افزایش 5/ 2 واحد درصدی نرخ سود تسهیلات بدون سپرده خرید مسکن از 16 درصد به 5/ 18 درصد، مغایر با اهداف از پیش تعیین شده توسط دولت برای تحریک غیرتورمی معاملات مسکن است.
با مصوبه دو هفته پیش، بانک مسکن، پرداخت 70 میلیون تومان وام خرید مسکن بدون سپرده به شکل اوراق را با سود سالانه 5/ 18 درصد آغاز کرد. این وام پیش‌تر، تا سقف 45 میلیون تومان و با سود 16درصد پرداخت می‌شد.
حامد مظاهریان، معاون آخوندی وزیر راه و شهرسازی در واکنش به سود جدید، با بیان اینکه در مذاکرات مشترک ماه‌های اخیر بین بانک مسکن، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت راه و شهرسازی، صحبتی از افزایش نرخ سود تسهیلات اوراق مسکن نبود، گفت: با این نرخ سود، احتمال می‌رود بازپرداخت تسهیلات 70 میلیون تومانی، از استطاعت متقاضیان مصرفی دهک‌های میانی خارج شود و در نتیجه، میدان برای تقاضای سرمایه‌ای و گروه‌های توانمند باز شود که در این صورت، وام‌های جدید به جامعه هدف نخواهد رسید.
