به گزارش اتاق خبر، در چارچوب این مبلغ ۲۵ هزار میلیارد ریال برای تحقق اقتصاد مقاومتی و سرمایه در گردش صادرات در نظر گرفته شده که ۲۰ هزار میلیارد ریال آن مختص صادرات بخش صنعت است. از ۳۳۸ طرحی که از محل منابع صندوق اعلام وصولی به آنها داده شده بیش از ۲۰۰ طرح جزو طرح‌های کوچک و متوسط هستند و از مبلغ ۳۴/۵ میلیارد دلاری که برای عملیاتی کردن این طرح‌ها در نظر گرفته شده حدود ۴ میلیارد دلار برای طرح‌های کوچک بوده است. صندوق توسعه ملی با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت، گاز، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی تشکیل شده و اموال و دارایی‌های این صندوق متعلق به دولت است. حال با توجه به نقش صندوق توسعه ملی در رشد اقتصادی و صنعتی صمت با محمدرضا شجاع‌الدینی، معاون سرمایه‌گذاری داخلی صندوق توسعه ملی گفت‌وگو کرده تا از برنامه، اقدامات و پیشنهادات این صندوق برای تحقق اقتصاد مقاومتی آگاه شویم.
چه اولویت‌هایی برای سرمایه در گردش طرح‌های توسعه‌ای بخش کشاورزی و صنعت در نظر گرفته‌اید؟
همانطور که شاهد هستید صندوق توسعه ملی تسهیلات را به صورت ارزی و ریالی ارائه می‌کند، هرچند قرار است طبق اساسنامه تمامی تسهیلات این صندوق ارزی در نظر گرفته شود اما سال‌هاست براساس قوانین سنواتی بودجه و «قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت» این صندوق ملزم به ارائه تسهیلات ریالی است. به عبارتی درصدی از منابع سالانه صندوق به صورت تسهیلات ریالی به متقاضیان پرداخت می‌شود. از این‌رو برای سال جاری صندوق توسعه ملی پرداخت تسهیلات ریالی را در برنامه خود دارد. براساس پیش‌بینی‌ها امسال ۵۵ هزار میلیارد ریال منابع ریالی قابل استفاده صندوق توسعه ملی خواهد بود که برنامه‌ریزی‌های مقدماتی برای سپرده‌گذاری آن نزد بانک‌ها انجام شده است. ۲۵هزار میلیارد ریال برای تحقق اقتصاد مقاومتی و سرمایه در گردش صادرات در نظر گرفته شده که ۲۰ هزار میلیارد ریال آن مختص صادرات بخش صنعت است. برای این منظور با تعدادی بانک قرارداد منعقد کرده‌ایم و با تعدادی نیز در شرف عقد قرارداد هستیم. نخستین بانکی که برنامه آن نهایی شده بانک توسعه صادرات با مبلغ ۳ هزار میلیارد ریال از ۲۰ هزار میلیارد ریال کل مبلغ در نظر گرفته شده است. اگرچه سال گذشته دادن تسهیلات ریالی برای سرمایه‌گذاری ثابت مجاز نبود ولی در سال جاری مجوز آن از هیات امنا دریافت شده است. همچنین در بخش کشاورزی ۵ هزار میلیارد ریال برای سرمایه در گردش صادرات در نظر گرفته شده و بقیه منابع تخصیص‌یافته به بخش کشاورزی صرف اعطای تسهیلات به سرمایه‌گذاری در طرح‌ها، مناطق محروم و برخوردار خواهد شد. البته دستگاه متولی این امر بیشتر تاکید بر طرح‌های تولید گلخانه‌ای و پرورش ماهی در قفس دارد که این تقاضاها در حال بررسی است و به زودی نهایی خواهد شد.
این ارقام در مقایسه با عملکرد صندوق در سال گذشته چگونه است؟
صندوق توسعه ملی سال گذشته بیش از ۴۷ هزار میلیارد ریال قرارداد سپرده‌گذاری برای دادن تسهیلات ریالی منعقد کرده که این مبلغ در ۳ مرحله سپرده‌گذاری شده است؛ مرحله نخست خرداد ماه سررسید شد که مبلغ محدودی از این سپرده‌ها را بانک‌ها نتوانسته بودند جذب کنند که طبق قرارداد این مبلغ را به صندوق توسعه ملی برگشت داده‌اند. مرحله دوم و سوم هنوز مهلت آن تمام نشده و برخی بانک‌ها این منابع را در اختیار دارند. هرچند برای سال جاری مبلغ ۵۵ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده اما ممکن است با توجه به برگشتی بانک‌ها این مبلغ بیشتر شود.
چه شرایطی برای تسهیلات صادرات کالاهای ایرانی در نظر گرفته‌اید؟
صندوق توسعه ملی اعطای تسهلات ریالی را از طریق سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها انجام می‌دهد و بانک‌ها طبق ضوابطی که خود تعریف کرده‌اند این تسهیلات را برای کمک به صادرات ارائه خواهند کرد. البته بانک‌ها ملزم هستند جزییات مربوط به پرداختی‌های خود را در سامانه‌ای که به همین منظور تعبیه شده درج کنند.
مهم‌ترین برنامه‌های صندوق توسعه ملی برای سال ۹۵ چیست؟
برنامه‌های صندوق توسعه ملی برای تسهیلات ریالی را عرض کردم اما برای تسهیلات ارزی برنامه صندوق نسبت به سال‌های گذشته تغییر کرده است، چراکه درحال‌حاضر حدود ۳۴/۵ میلیارد دلار اعلام وصول داریم. درواقع این مبلغ را صندوق توسعه ملی برای تامین مالی پروژه‌ها متعهد شده است. از این رو با توجه به منابعی که از پیش وجود داشته و تعهدات غیرقراردادی که داریم نسبت به گذشته منابع زیادی نخواهیم داشت و نمی‌توانیم همچون گذشته تمامی پروژه‌ها را قبول کنیم. باید از بین پروژه‌ها برخی را انتخاب کنیم. درحال‌حاضر کل منابع ورودی صندوق توسعه ملی از زمان تاسیس ۸۱ میلیارد دلار بوده و منابع در نظر گرفته شده سال جاری به این مبلغ اضافه خواهد شد. سال گذشته قراردادهای متعددی با بانک‌ها به مبلغ ۱۸ میلیارد دلار بسته شد که در سال جاری به احتمال زیاد این مبلغ محدود به ۱۲ میلیارد دلار می‌شود. انتظار داریم که بیش از ۶ میلیارد دلار ورودی منابع این صندوق در سال جاری باشد. برای نمونه در صورتی که ۳۵ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشیم ۲۰ درصد یا حدود ۷ میلیارد دلار از این منابع برای صندوق توسعه ملی در نظر گرفته می‌شود.
میزان تقاضا برای بهره‌مندی از تسهیلات صندوق توسعه ملی چقدر است؟
فعالان اقتصادی به مرور زمان بیشتر با کارکرد صندوق توسعه ملی آشنا می‌شوند و حجم تقاضا برای استفاده از منابع صندوق افزایش یافته است. هرچند با تحقق برجام و در دسترس قرار گرفتن سایر منابع برخی تصمیم بر این داشته‌اند که از منابع صندوق استفاده نکنند اما در زمان تحریم‌ها بسیاری از فعالان اقتصادی برای استفاده از منابع صندوق رغبت بیشتری نشان می‌دادند. درحال‌حاضر ۲۸ میلیارد دلار تقاضا از طریق بانک‌ها به صندوق توسعه ملی برای استفاده از منابع آن منعکس شده که صندوق نمی‌تواند تمام تقاضاها را جوابگو باشد و باید از این تعداد برخی را انتخاب کرد. در انتخاب طرح‌ها با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی یکسری اولویت‌ها برای حمایت از طرح‌های کوچک و متوسط در نظر گرفته شده و نخستین قرارداد ما نیز برای طرح‌های کوچک خواهد بود. براساس اولویت‌هایی که توسط هیات امنای صندوق توسعه ملی برای این طرح در نظر گرفته شده در درجه نخست طرح‌ها باید قابلیت تحصیل درآمد ارزی از صادرات خود داشته باشند. درواقع به طرح‌هایی که ارزآوری نداشته باشند نمی‌توان تسهیلاتی از محل منابع صندوق توسعه ملی داد. سعی بر این است که تا اواخر خرداد قرارداد عاملیت با بانک‌ها برای ارائه تسهیلات به طرح‌های کوچک و متوسط عملیاتی شود. بعد از این مرحله قراردادها توسط کارشناسان حقوقی بانک بررسی خواهد شد. گفتنی است از ۳۳۸ طرحی که از محل منابع صندوق اعلام وصولی به آنها داده شده بیش از ۲۰۰ طرح جزو طرح‌های کوچک و متوسط هستند و از مبلغ ۳۴/۵ میلیارد دلاری که برای عملیاتی کردن این طرح‌ها در نظر گرفته شده حدود ۴ میلیارد دلار برای طرح‌های کوچک بوده است.
اولویت‌های صندوق توسعه ملی برای اختصاص اعتبار به بخش صنعت به چه صورت است؟
همانطور که شاهد هستید اولویت‌های صندوق توسعه ملی را هیات امنا تعیین می‌کند و درحال‌حاضر در حوزه صنعت اولویت‌هایی که اشاره شد تغییر نکرده و همچنان پابرجاست. البته در چارچوب این اولویت‌ها عملکرد ما در برخی زمینه‌ها امسال متفاوت خواهد بود. به طور مثال صندوق توسعه ملی در سال‌های گذشته برای طرح‌های نیروگاهی شرایط ویژه‌ای را اختصاص داده بود و تاکنون حدود ۳/۴ میلیارد دلار برای این طرح‌ها در نظر گرفته شده چراکه طرح‌های نیروگاهی برای صندوق به عنوان یکی از زیرساخت‌های صنعت مطرح است و به احتمال زیاد این روند قابل ارائه نخواهد بود. اولویت‌های صندوق توسعه ملی برای تایید طرح‌ها تکمیل زنجیره ارزش، مشخص بودن زیرساخت‌ها، جذب سرمایه‌گذار خارجی و بیشتر بودن سهم متقاضی است. فرآیند کار نیز به این صورت خواهد بود که متقاضی طرح مورد نظر را به بانک ارائه می‌دهد و بعد از بررسی طرح توسط بانک، بانک از صندوق توسعه ملی تقاضای منابع برای عاملیت در پرداخت تسهیلات خواهد کرد. اغلب این تقاضاها در مدت دو هفته در صندوق بررسی و اعلام وصول به بانک‌ها داده می‌شود تا بتوانند اقدامات خود را برای انعقاد قرارداد با متقاضی و اخذ سروری از صندوق انجام دهند.
منبع: صمت
