به گزارش اتاق خبر، کارشناسان معتقدند عبور از در ورودی شهرک‌های صنعتی و استقرار در آن برای سرمایه‌گذارانی که قصد راه‌اندازی واحد صنعتی دارند تنها نیازمند دریافت یک مجوز از سازمان صنعت، معدن و تجارت آن استان است. در حالی که اگر سرمایه‌گذاری قصد راه‌اندازی واحد صنعتی در خارج از شهرک‌های صنعتی را داشته باشد باید استعلام‌های لازم را از سازمان‌هایی مانند حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی، امور جنگل‌ها و اراضی، آب و فاضلاب و... دریافت کرده، سپس برای مالکیت زمین و تامین زیرساخت‌های اولیه‌ای مانند آب، برق و گاز اقدام کند.
هرچند در تخصیص زمین به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی تفاوتی وجود ندارد اما سرمایه‌گذاران خارجی باید شرکت ایرانی را با تعیین سرمایه مشخص به ثبت رسانده و سپس برای دریافت مجوز صنعتی به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت اقدام کرده و برای دریافت زمین مورد نیاز خود به شهرک‌ها و نواحی صنعتی مراجعه کنند.
اجباری برای راه‌اندازی واحد صنعتی در شهرک‌ها وجود ندارد اما تخصیص زمین به سرمایه‌گذاران خارج از شهرک‌ها و نواحی صنعتی بعد از اولویت این مناطق و در موارد خاص امکان‌پذیر است. بنابراین با درنظر گرفتن مشوق‌های حمایتی سعی شده تا سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی به سمت ورود به شهرک‌ها و نواحی صنعتی هدایت شوند.
از مجموع ۹۴۵ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در کشور تاکنون ۷۷۸ شهرک و ناحیه صنعتی به بهره‌برداری رسیده و پذیرای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است اما سرمایه‌گذاران داخلی برای ورود به این مناطق باید از چه ضوابطی پیروی کند؟
ثبت شرکت ایرانی با سرمایه معلوم
مصطفی آمره، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان مرکزی با تاکید بر یکسانی ارائه زمین‌های آماده به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی گفت: جدای از تخصیص یکسان زمین، ارائه مشوق‌های سرمایه‌گذاری مانند تخفیف‌های مالیاتی به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی یکنواخت است. اما معیار اصلی در ارائه مجوز احداث واحد صنعتی از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان است با این تفاوت که سرمایه‌گذار خارجی باید یک شرکت ایرانی با تعیین سرمایه معلوم را نیز به ثبت برساند.
وی با اشاره به قانون افزایش بهره‌وری اراضی تصریح کرد: در صورتی که امکان استقرار واحد صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی وجود نداشته یا زمین کافی دراختیار نباشد، سرمایه‌گذار به دریافت زمین خارج از شهرک‌ها و نواحی صنعتی هدایت می‌شود.
آمره معتقد است که احداث صنعت در خارج از شهرک‌ها و نواحی صنعتی ملزم به رعایت ضوابط خاصی است و سرمایه‌گذار باید در امکان تامین آب، برق و گاز، دریافت استعلام مالکیت، محیط‌زیست و... دقت نظر داشته باشد. حال آنکه برای ورود به شهرک‌ها و نواحی صنعتی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فقط نیاز به مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت است. این موضوع در ماده ۱۸۸ قانون نحوه استقرار واحدهای صنعتی نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
بی‌نیازی از کسب ۱۴ استعلام
این شرایط برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز یکسان بوده و تفاوتی با سرمایه‌گذاران داخلی ندارد زیرا احداث هر شهرک صنعتی نیازمند دریافت ۱۴ استعلام از سازمان‌های اجرایی مربوط است تا بستر مناسب برای راه‌اندازی واحدهای صنعتی را فراهم کند بنابراین دیگر نیازی به دریافت همین مجوزها از سوی سرمایه‌گذاران نیست از این رو صاحبان صنایع، احداث شهرک‌های صنعتی را نقطه عطفی در روند صنعتی شدن و تسهیل استفاده از امکانات و افزایش عملکرد خود می‌دانند.
مسعود مهدی‌زاده‌مقدم، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان‌غربی تاکید کرد: شناسایی زمین مناسب و دریافت استعلام از منابع طبیعی و سازمان محیط‌زیست، نخستین گام برای آغاز عملیات اجرایی در احداث شهرک است. سپس برای تامین آب، برق، گاز و مخابرات اقدام می‌شود اما متقاضیان برای راه‌اندازی واحد صنعتی در شهرک‌ها تنها نیاز به مراجعه به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت دارند تا با دریافت مجوز احداث صنعت به شهرک‌های صنعتی مراجعه و برای راه‌اندازی واحد تولیدی اقدام کنند. بنابراین آگاهی از امکانات شهرک‌ها و نواحی صنعتی قابل واگذاری برای سرمایه‌گذاران موجب سرعت و اطمینان در توسعه صنعت خواهد شد.
اطلاع از زمین‌های آماده
سهولت دسترسی به اطلاعات مکانی نکته قابل توجه دیگر برای جذب سرمایه‌گذاران در شهرک‌های صنعتی است به‌طوری‌که با راه‌اندازی سامانه اطلاع‌رسانی مکانی دیگر نیازی به مراجعه حضوری نبوده و متقاضیان اطلاعات کامل را در این سامانه به‌راحتی مشاهده خواهند کرد.
در حال حاضر متقاضیان برای دریافت زمین در شهرک‌های صنعتی به اداره‌های مربوط مراجعه می‌کنند که این امر با رفت‌وآمد بسیار و نیز صرف هزینه‌هایی همراه است که با راه‌اندازی سامانه «جی‌آی‌اس» دیگر نیازی به مراجعه حضوری نبوده و روزآمدترین اطلاعات دراختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت.
تغییرات منطبق با محیط‌زیست
شرکت شهرک‌های صنعتی به دریافت‌کنندگان مجوز احداث از سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت خدمات‌دهی می‌کند و این سرمایه‌گذاران به نسبت نوع فعالیت صنعتی خود در ناحیه‌بندی مربوط مستقر می‌شوند اما انتخاب زمین در ناحیه‌بندی‌های شهرک‌های صنعتی به اختیار سرمایه‌گذاران است. با این حال هر نوع اقدام یا تغییری در شهرک‌های صنعتی برای استقرار واحدهای صنعتی باید با هماهنگی سازمان محیط‌زیست باشد و در غیراین صورت پروانه بهره‌برداری به واحد صنعتی ارائه نمی‌شود.
تا زمانی که نقشه ناحیه‌بندی شهرک‌های صنعتی به تایید سازمان محیط‌زیست نرسد و براساس مصوبه هیات‌وزیران نباشد امکان استقرار واحدهای صنعتی میسر نیست به طوری‌که شرکت شهرک‌های صنعتی اختیاری در ضابطه استقرار واحدهای صنعتی ندارد.
آمایش سرزمین، پیش‌مطالعه بررسی استقرار صنایع در مناطق با ظرفیت مناسب است. این موضوع در گذشته نیز در دستور کار بوده اما اجرایی نشده است.
بخشی از تعطیلی و رکود در بخش صنعت امروز به نادرستی مطالعات اولیه در احداث واحدهای صنعتی مربوط است. در استقرار واحدهای صنعتی براساس آمایش سرزمین باید به نکاتی ازجمله وجود نیروی متخصص در منطقه، زیرساخت‌های اولیه صنعت مورد نظر و دسترسی آسان به مواد اولیه توجه داشت.
همچنین محدودیت استقرار برخی صنایع در تعدادی از شهرک‌ها و نواحی صنعتی، ایجاد امکانات کنترل آنلاین واحدهای صنعتی، الزام اتصال فاضلاب شهرک‌های صنعتی به شبکه‌های بازیافت آب و نیز استقرار نیافتن صنایع آب‌بر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی بدون زیرساخت تصفیه‌خانه و تهیه تجهیزات آزمایشگاهی لازم برای اداره‌های محیط‌زیست از دیگر راهکارهای کاهش معضلات زیست‌محیطی به‌شمار می‌رود که باید مورد توجه قرار گیرد.
بنا بر این گزارش، راه‌اندازی واحدهای صنعتی از سوی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در موضوع دریافت زمین شهرک‌ها و نواحی صنعتی و نیز برخورداری از مشوق‌ها یکسان بوده و تفاوتی ندارد.
منبع: صمت
