اتاق خبر: قنات دوطبقه مون ۸۰۰ سال پیش در محلهی مون شهرستان اردستان در استان اصفهان احداث شده است. این قنات از نمونه کارهای جالب علم مهندسی قدیم است که برای کاوش و حفر آن مقنیان ورزیده به کار گرفته شدهاند و با در نظر گرفتن شرایطی اقلیمی آن را ایجاد کردهاند.
این قنات ۳/۵ تا ۴ کیلومتر طول دارد و عمق مادر چاه آن ۳۱ متر است. ۳۰ میله دارد و مقدار آبدهی آن ۶۰ لیتر در ثانیه است.
میلههای اولیه این قنات در محلهی «محال» واقع در جنوب شهر اردستان حفر شده و به طرف شمال غرب امتداد دارد. مادر چاه قنات «چاه دوقلو» نام دارد که در کنار امامزاده اسماعیل واقع و از دو کانال موازی که روی هم قرار گرفته و در چاههای عمودی مشترکند تشکیل شده است. نامگذاری چاه دوقلو به این علت است که در این محل دو میله چاه در کنار هم قرار دارند که یکی از آنها متعلق به چاه رویین به عمق ۲۷ متر و دیگری متعلق به قنات زیرین به عمق ۳۰ متر است که اگر دهانه کوره قنات زیرین را یک متر فرض کنیم، کل عمق چاه مادر به ۳۱ متر میرسد. از این محل به بعد قنات دارای میلههای مشترک است.
آنچه از منابع مکتوب به دست میآید این است که این قنات پیش از اسلام و به خصوص دوران کیانیان و اشکانیان و ساسانیان احداث شده و بانی آن را به دو شکل بیان کردهاند.
به قولی بانی آن را کاوه آهنگر دانستهاند که زاده اردستان بوده است.
به قولی دیگر بانی آن را مقنی یزدی میدانند که طی دو مرحله آن را ساخته، در مرحله اول پیشنهاد احداث قنات در آن منطقه را به مردم داده است و در بار دوم به علت حفر قنات نامناسب توسط مردم، خود اقدام به اصلاح قنات جهت آبدهی بهتر میکند که منجر به حفر میل چاه دوم میشود.
کانال رویى حدود ۲۰۰ متر دورتر از کانال زيرين، آفتابى مىشود و سپس در پایين دست، در محلى به نام محلهی سيدهاى اردستان به همديگر متصل مىشوند. مزه آب کانال رویی از آب قنات زیری بهتر، شیرینتر و خوشطعمتر و در تابستان خنکتر است. آب قنات زیر سنگینتر و در تابستان گرمتر است.
قنات دو طبقه مون با شماره ۹۰۲۳ در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و سایت گردشگری قنات دو طبقه مون جهت بازدید گردشگران راهاندازی شده است.
اردستان با توجه به موقعیت خود برای دوستداران كویر و ستارهشناسی مقصدی ایدهآل تلقی شده و علاوه بر آن وجود دهها اثر باستانی در كنار فرهنگ ناب و اصیل مردمان آن میتواند دلیل دیگری برای انتخاب این شهر به عنوان مقصد سفر خانوادههای ایرانی باشد.
منبع: کجارو
94104