اتاق خبر: ناصر رمضانی:صنعت یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های توسعه به شمار می‌رود و به تعبیری باید گفت که اصل و اساس معیار و سنجش ضریب توسعه‌یافتگی کشورها به میزان توانمندی تولیدی و صنعتی آن‌ها بازمی‌گردد.
تأثیرگذاری صنعت در توسعه و پیشرفت جوامع و کشورها آن‌چنان پررنگ و تعیین‌کننده است که بعضاً برای ارزیابی جوامع پیشرفته از عنوان صنعتی و غیر صنعتی استفاده می‌شود.
در ایران نیز استان‌های صنعتی همچون اصفهان، مرکزی، تبریز و... بخش قابل‌توجهی از بار تولید را در کشور بر دوش می‌کشند.
در این میان خطه غربی استان تهران نیز از حوزه‌های مستعد به شمار می‌رود که توانمندی تولیدی آن زبانزد خاص و عام است.
در این گزارش تلاش می‌شود با نگاهی اجمالی ظرفیت‌های تولیدی سه شهرستان شهریار، قدس و ملارد، مشکلات و فرازها و فرودهای پیش روی حوزه صنعت در این خطه موردبررسی قرار گیرد.
فعالیت ۹۰۰ واحد تولیدی متمرکز و پراکنده در شهرستان ملارد
غربی‌ترین خطه استان تهران، شهرستان ملارد است، محدوده‌ای که در مجاورت استان مرکزی، البرز و تهران واقع‌شده و همین موقعیت خاص جغرافیایی، اهمیت خاصی را به این خطه بخشیده است.
صفادشت و محدوده مرکزی ملارد دو بخش اصلی این شهرستان محسوب می‌شوند که عمده واحدهای صنعتی این شهرستان در آن مستقر هستند.
مجتبی شاهقلیان معاون فرماندار ملارد در تشریح تعداد واحدهای صنعتی و تولیدی فعال در این خطه اظهار داشت:دو شهرک صنعتی موسوم به دهک و صفادشت با ۵۰۰ واحد تولیدی فعال از ظرفیت‌های ویژه این شهرستان به شمار می‌روند.
وی افزود:قریب به ۴۰۰ واحد تولیدی نیز در ویلایِ جنوبی و مناطقی همچون قبچاق فعالیت می‌کنند که به‌صورت لکه‌ای در این پهنه جغرافیایی پراکنده‌شده‌اند.
شاهقلیان عنوان کرد:به‌صورت تقریبی می‌توان گفت، هیچ‌کدام از واحدها با تعطیلی مطلق مواجه نشده‌اند و تلاش می‌شود در حد توان و بضاعت موجود با حمایت دستگاه‌های مسئول و توانایی مدیریتی متولیان واحدهای صنعتی، روند تولید محصولات در این خطه از استان تهران استمرار یابد.
معاون فرماندار ملارد گفت: بعضاً برخی از واحدها نیز با ظرفیت ۵۰ تا ۶۰ درصدی فعالیت خود را ادامه می‌دهند که امیدواریم با بهبود هر چه مطلوب‌تر شرایط، این میزان با افزایش مضاعف همراه شود.
شاهقلیان گفت:یکی از موارد حائز اهمیت در حوزه واحدهای صنعتی و تولیدی به میزان اشتغال یا بیکاری معطوف می‌شود که این موضوع با دقت نظر در کمیسیون کارگری موردبررسی قرار می‌گیرد.
وی در خصوص وضعیت حوزه بیکاری و اشتغال در واحدهای تولیدی شهرستان ملارد عنوان کرد:ضریب به‌کارگیری نیروی انسانی در واحدهای صنعتی نسبت به ازکارافتادگی‌ها مثبت است.
معاون فرماندار ملارد افزود:به‌واقع می‌توان گفت، موازنه اشتغال در شهرستان ملارد مطلوب و قابل‌قبول است.
شاهقلیان در جمع‌بندی نهایی در ارتباط با وضعیت رونق یا رکود واحدهای صنعتی و تولیدی در شهرستان ملارد گفت:یکی از موانع جدی در حوزه صنعت و تولید به تحریم‌های ظالمانه معاندان نظام و ملت بازمی‌گردد که خوشبختانه با تدابیری که از سوی مسئولان ارشد نظام اتخاذ شد، نشانه‌هایی از رونق در عرصه اشتغال، صنعت و تولید مشاهده می‌شود که این امر نویدبخش به نظر می‌رسد و امیدواری‌های بسیاری برای ارتقای هر چه مطلوب‌تر فعالیت‌های این حوزه در بخش تولید و ظرفیت‌های صنعتی احساس می‌شود.
از اِعمال تحریم‌های مخرب تا افزایش هزینه‌های واسطه‌گری
سعید ریحانی کارشناس امور اقتصادی ساکن در شهرستان ملارد با اشاره به نقش برجسته و حائز اهمیت تولید و صنعت در بهبود فضای کسب‌وکار عنوان کرد:اساساً عرصه اقتصاد با حوزه تولید و صنعت ارتباط بسیار تنگاتنگ و درهم‌تنیده‌ای دارد.
وی افزود:یکی از ویژگی‌های شهرستان ملارد را باید در ظرفیت‌های تولیدی و صنعتی این خطه جستجو کرد که این شاخصه بسترساز اشتغال‌زایی هر چه بیشتر است.
کارشناس امور اقتصادی عنوان کرد:اصلی‌ترین مانع تولید را در طول سال‌های اخیر باید در واردات بی‌رویه کالا از کشورهایی همچون چین و اعمال تحریم‌های مخرب دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران جستجو کرد.
ریحانی گفت:یکی از تبعات مخرب تحریم‌ها ظهور و بروز برخی واسطه‌گری‌ها به شمار می رود که بعضاً در برخی از مراکز تولیدی و صنعتی که فعالیت آن‌ها به واردات مواد خام و پایه وابسته است، آسیب‌ها و صدمات این امر بیشتر احساس می‌شود.
وی افزود:برخی از واحدهای تولیدی در اوج تحریم‌ها، به‌ناچار با پرداخت مبالغ سنگین، تلاش می‌کردند تا الزامات موردنیاز خود را برای حفظ خط تولید محصولی خاص تهیه کنند که بعضاً این مبالغ به‌واسطه ها پرداخت می‌شد.
محمدی یکی از فعالان صنعتی و تولیدی این شهرستان با تأیید افزایش واسطه‌گری‌ها در زمان تحریم گفت:بعضاً در مقاطعی برای حفظ ظرفیت‌های تولیدی، پرداخت مبالغ و هزینه‌هایی سنگین برای برون‌رفت از انسدادهای موجود تنها راهکاری به شمار می‌رفت که در کوتاه‌مدت مؤثر محسوب می‌شد.
وی در خصوص رونق و یا رکود واحدهای صنعتی و تولیدی در این شهرستان گفت:وضعیت موجود با شرایط سه تا چهار سال گذشته قابل‌مقایسه نیست اما همچنان رکود بازار مانعی جدی برای حصول رونق موردنظر محسوب می‌شود.
رفع کاستی‌های شهرک صنعتی شهریار مستلزم زمان هر چه بیشتر است
شهرستان شهریار در مرکزیت غرب استان تهران نیز از مناطقی به شمار می‌رود که در حوزه صنعت و تولید توانمند بوده و به‌نوعی استعدادهای کم‌نظیر موجود، این خطه را به محدوده‌ای استراتژیک تبدیل کرده است.
بهزاد درخشان عضو شورای اسلامی شهر شهریار و مدیر تعاونی روستایی این شهرستان در خصوص ظرفیت‌های صنعتی و تولیدی این منطقه عنوان کرد:موقعیت سوق‌الجیشی شهر شهریار، نزدیکی و سهولتِ دسترسی به فرودگاه‌های مهرآباد، پیام و امام خمینی (ره)، برخورداری از شاهراه‌های مواصلاتی و قرار گرفتن در جوار مناطقی همچون رباط‌کریم، تهران، ملارد، صفادشت و البرز از ویژگی‌های بسیار مثبت این خطه محسوب می‌شود.
وی افزود:بافت کشاورزی و توانمندی این عرصه در بخش زراعت و باغداری از استعدادهای برجسته این منطقه به شمار می‌رود که می‌تواند در توسعه صنایع تبدیلی نقش بسزایی ایفا کند.
درخشان عنوان کرد:ارزان بودن املاک و اراضی به‌عنوان بستر احداث واحدهای صنعتی از دیگر شاخصه‌های این منطقه به شمار می‌رود که به‌واقع استقرار و راه‌اندازی واحدهای تولیدی را در مقایسه با برخی نقاط دیگر، مقرون‌به‌صرفه می‌کند.
عضو شورای اسلامی شهر شهریار گفت:البته نباید ازنظر دور داشت که صرفاً با احداث و راه‌اندازی واحدهای صنعتی نمی‌توان به توفیق چندانی نائل شد و موفقیت در این عرصه مستلزم توجه به ظرفیت‌های بالقوه موجود، میزان امکانات، نیازسنجی دقیق و برنامه‌ریزی‌های مدون و اصولی است.
تلاش روسیه برای صادرات خشکبار از شهریار
درخشان در پاسخ به سؤال در خصوص افق پیش روی این منطقه در حوزه مراودات تجاری، اقتصادی و تولیدی در حوزه فرامرزی با دیگر کشورهای جهان عنوان کرد:با سرمایه‌گذاری و اتخاذ تدابیر هوشمندانه می‌توان شهریار را به منطقه‌ای تأثیرگذار در صادرات به کشورهای خارجی تبدیل کرد.
وی افزود:در طول ماه‌های اخیر برخی از فعالان تولیدی و اقتصادی روسیه تلاش می‌کنند از ظرفیت شهریار برای تولید محصولات خشکبار و صادرات آن به دیگر نقاط جهان بهره گیرند که به نظر می‌رسد در آینده بتوان با تعامل دوسویه به توفیقات سازنده‌ای در این عرصه دست‌یافت.
وی در خصوص زمان بهره‌برداری از شهرک صنعتی شهریار عنوان کرد:برخی از کاستی‌ها و نارسایی‌ها، پیش‌بینی دقیق از زمان بهره‌برداری کامل و راه‌اندازی شهرک صنعتی شهریار را دشوار ساخته است.
درخشان گفت:افتتاح این شهرک به‌عنوان یکی از الزامات ویژه این خطه از غرب استان تهران، نقش مؤثری در رونق تولید و اقتصاد ایفا می‌کند اما راه‌اندازی نهایی آن مستلزم زمان هر چه بیشتری است و بعید به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت بتوان نسبت به راه‌اندازی آن اقدام کرد.
تحریم‌های داخلی از تحریم‌های خارجی مخرب‌تر است
واحدهای صنعتی کوچک، بخش دیگر از زنجیره تولید در شهرستان شهریار محسوب می‌شود که ممکن است در نگاه اول چندان حائز اهمیت به نظر نرسند، اما مجموعه فعالیت چنین واحدهایی، ظرفیتی توانمند به حساب می آیندکه به‌نوعی می‌توان آن را به‌مثابه حلقه مکمل عرصه صنعت و تولید تصور کرد.
محسن فروزنده بخش رئیس اتاق اصناف شهرستان شهریار با اشاره به نقش سازنده واحدهای صنعتی کوچک در عرصه تولید اظهار داشت:برخی موانع پیش رو در مسیر فعالیت این مراکز، امر تولید را با دشواری‌هایی جدی همراه ساخته است.
وی افزود:تحریم‌های خارجی در ایجاد انسداد اقتصادی تأثیر بسیاری داشته‌اند اما به نظر بنده برخی از تحریم‌های داخلی از تحریم‌های خارجی مخرب‌تر است.
رئیس اتاق اصناف شهرستان شهریار در تشریح این معضلات و موانع عنوان کرد:برخی از قوانین غلط‌کار و تأمین اجتماعی از نمونه موانع جدی به شمار می‌رود که ریسک جذب کارگر و نیروی انسانی را به دلیل هراس از اعمال جریمه‌های سنگین بیمه بالابرده است.
وی افزود:تأمین نقدینگی یکی دیگر از الزامات واحدهای صنعتی کوچک به شمار می‌رود که می‌طلبد با اتخاذ تدابیر سازنده، اقدامات مؤثر حمایتی لازم در این خصوص لحاظ شود.
رئیس اتاق اصناف شهرستان شهریار عنوان کرد:نباید ازنظر دور داشت که حیات واحدهای صنعتی به سرمایه در گردش گره‌خورده و امیدواریم تسهیلات ویژه‌ای که برای واحدهای صنعتی بزرگِ زیرمجموعه اداره صنعت، معدن و تجارت در نظر گرفته‌شده، مشمول واحدهای کوچک نیز شود.
سایه سنگین رکود ساخت‌وساز مسکن بر معادن شن و ماسه شهرستان قدس
قدس را می‌توان نزدیک‌ترین شهرستان به پایتخت در غرب استان تهران نام نهاد که علیرغم وسعت نسبتاً محدود(در مقایسه با دو شهرستان ملارد و شهریار) به صنعت و تولید شهره است.
حسن عقبایی رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان قدس در تشریح ظرفیت‌ها و توانمندی‌های واحدهای صنعتی و تولیدی این منطقه عنوان کرد:استعدادهای شهرستان قدس در بخش معادن و صنایع بسیار برجسته و شایسته است.
وی افزود:معادن این خطه ازلحاظ کیفی در سطح استان و حتی کشور مطرح هستند که عمده آن به تولید شن و ماسه و مصالح ساختمانی معطوف می‌شود.
عقبایی گفت:یکی از موانع جدی پیش رو در بخش معادن این خطه به رکود بازار مسکن و کاهش شدید ساخت‌وساز بازمی‌گردد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت قدس عنوان کرد:واحدهای صنعتی این منطقه نیز از ارزش و اهمیت قابل‌توجهی برخوردار هستند که بخش عمده فعالیت‌های این عرصه به قطعه‌سازی متمرکز می‌شود.
وی افزود:بُعد مسافت اندک واحدهای صنعتی قطعه ساز به دو کارخانه خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا، اهمیت این واحدها را دوچندان کرده است.
عقبایی گفت:۷۰ درصد واحدهای صنعتی این شهرستان در حوزه قطعه‌سازی فعالیت می‌کنند که این وضعیت مؤید تأثیرگذاری شهرستان قدس به‌صورت غیرمستقیم در تولید خودرو است.
معوقات خودروسازان به قطعه سازان شهرستان قدس پرداخت شود
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان قدس در تشریح عمده‌ترین مشکل واحدهای صنعتی قطعه ساز در این خطه از غرب استان تهران عنوان کرد:مُعوقات خودروسازان و طلب واحدهای قطعه ساز از کارخانه‌های تولید خودرو و دیرکردِ پرداخت و تسویه آن از مشکلات عمده و برجسته این واحدها محسوب می‌شود.
وی در خصوص میزان ارزش ریالی معوقات خودروسازان به واحدهای قطعه ساز شهرستان قدس گفت:میزان مبالغ متغیر است و از ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان شروع می‌شود و بعضاً در برخی واحدها رقم مطالبات به ۲۰میلیارد تومان نیز می‌رسد.
صنایع مکمل معدن اثبات‌کننده توانمندی‌های قدس است
عقبایی با اشاره به فعالیت دو هزار واحد صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ در عرصه‌های متعدد و گوناگون تولیدی در شهرستان قدس، عنوان کرد:در کنار استعدادهای تولیدی در بخش قطعه‌سازی و معادن، صنایع مکمل معادن نیز از دیگر عرصه‌های قابل‌توجه در این شهرستان محسوب می‌شود.
وی افزود:واحدهای ماشین‌سازی مرتبط با فعالیت در عرصه معادن، تولید تجهیزات، آسفالت، بتون و...از دیگر ظرفیت‌های قابل‌توجه در این خطه به شمار می‌رود که مجموعه این توانمندی‌ها، شهر قدس را به قطب تأثیرگذار صنعتی در استان تهران تبدیل ساخته است.
به هر ترتیب با اوصاف مورداشاره ضرورت تقویت و افزایش حمایت‌ها از واحدهای صنعتی و تولیدی در خطه غربی استان تهران ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
بدون تردید تولید یکی از ستون‌های اصلی تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به شمار می‌رود و ضعف و نارسایی در این عرصه خطیر هرگونه حرکتی برای حصول اهداف موردنظر در حوزه اقتصاد مقاومتی را عقیم خواهد ساخت.
اقتصاد مقاومتی صرفاً به تولید و کار ایرانی خلاصه نمی‌شود اما می‌توان گفت شاکله اصلی این نقشه راه جامع بر ارتقای کمی و کیفی تولید معطوف می‌شود و تنها در چنین شرایطی است که می‌توان علاوه بر تأمین نیاز بازار مصرف داخل، نیازهای فرامرزی و فرا منطقه‌ای را نیز تأمین کرد، مؤلفه‌ای که ثمرات و مزایای آن در اشتغال، رونق اقتصادی و استقلال هرچه بیشتر کشور متجلی خواهد شد.
منبع:مهر
