اتاق خبر: با توجه به اینکه سهم تولید گاز ایران ۵درصد از تولید گاز جهان را شامل می‌شود، افزایش تعداد کشورهایی که ایران می‌خواهد تامین گاز آنها را عهده‌دار شود، این شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا ایران می‌تواند تا سال ۲۰۱۸میلادی که خط لوله ناتاپ و تاپ افتتاح می‌شود میزان تولید گاز خود را به اندازه‌ای افزایش دهد که بتواند از عهده تامین گاز کشورهای متقاضی برآید؟ این سوالی است که بی‌شک در گذر زمان پاسخ داده خواهد شد.
به گفته حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز در گفت‌وگو با صمت، ایران تا کنون در بخش صادرات و فناوری نتوانسته حرفی برای گفتن داشته باشد. از طرفی تولید سالانه گاز ایران فقط ۵درصد از تولید جهانی گاز را شامل می‌شود. بنابراین برای دستیابی به چشم‌انداز ۱۴۰۴ این شرکت برنامه‌های کوتاه و بلندمدتی را دنبال می‌کند، در نتیجه بکارگیری استراتژی دوگانه گازی گریزناپذیر است. همچنین معاون وزیر نفت در رابطه با رویکرد شرکت ملی گاز می‌گوید: اولویت این شرکت افزایش ظرفیت صادراتی گاز است و ما درصددیم با ایجاد ظرفیت مصرف با تبدیل گاز به ارزش‌افزوده بازارهای جدیدی برای گاز تولیدی ایجاد کنیم. این مقام مسئول درباره برنامه‌های ۵۰سال آینده شرکت ملی گاز می‌افزاید: در برنامه ششم توسعه، توسعه پتروشیمی و ظرفیت صادراتی نفت با روش‌های ازدیاد برداشت به طریق تزریق گاز به چاه‌های پیر، همچنین توسعه و بهره‌برداری از واحد ایران ال‌ان‌جی از برنامه‌های شرکت ملی گاز است. بر این اساس فرخ علیخانی جانشین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس از نصب ۴۰ سکو در میدان گازی پارس جنوبی خبر داده که تاکنون ۲۰ سکو نصب شده است. وی با بیان اینکه سکوهای B ۱۸، B ۱۷، B ۱۹ و ۲۰ نیز تا پایان امسال راه‌اندازی خواهند شد، در گفت‌وگو با ایرنا اضافه کرد: اکنون میزان تولید گاز ایران از پارس جنوبی به حدود ۴۳۰میلیون مترمکعب رسیده که تا پایان سال ۹۵ به ۵۴۰میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. همچنین با توجه به گفته‌های این مقام مسئول تولید گاز کشور با نصب سکوی فاز ۲۱ پارس جنوبی یک میلیارد فوت مکعب افزایش می‌یابد.
فازهای پارس جنوبی
توسعه فازهای پارس جنوبی مزایای بسیاری دارد؛ از آنجا که میزان استفاده از مازوت در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی برق رو به کاهش است و این امر می‌تواند نویدبخش حافظان محیط‌زیست باشد.
به گزارش مهر با افزایش تولید گاز ایران از محل توسعه و بهره‌برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، شمارش معکوس برای حذف نفت کوره و گازوئیل در سبد سوخت نیروگاهی کشور آغاز شده اما این مقوله برای کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کشور کافی نیست. آمارهای منتشرشده از سوی وزارت نیرو نشان می‌دهد از ابتدای امسال تاکنون مصرف نفت کوره و گازوئیل به ترتیب ۳ و ۲درصد کاهش داشته که این مسئله نشان‌دهنده حرکت نیروگاه‌های کشور به سمت مصرف سوخت‌هایی با آلایندگی کمتر است. همچنین مقایسه نوع سوخت مصرف نیروگاه‌ها در کشور از ابتدای سال جاری تاکنون در مقایسه با سال گذشته افزایش ۵درصدی را نشان می‌دهد، از این‌رو کل انرژی موردنیاز مصرف اصلاحی در هفته بیستم ۷میلیون و ۳۱۰هزار و ۷۴۵ مگاوات ساعت بوده که نسبت به هفته قبل در امسال ۱/۹۳درصد افزایش را نشان می‌دهد. کل انرژی مورد نیاز مصرف اصلاحی در هفته بیستم در مقایسه با هفته متناظر سال قبل ۸۳/۱۵ به‌طور تقریبی مشابه بوده و افزایش یا کاهش آنچنانی را تجربه نکرده است.
تزریق گاز به خط لوله سراسری
همچنین به گفته حمیدرضا مسعودی مجری طرح توسعه فاز ۱۹ پارس جنوبی میزان تولید و شیرین‌سازی گاز در ردیف‌های نخست و چهارم فاز ۱۹ افزایش یافته و ردیف سوم شیرین‌سازی این فاز تا هفته نخست شهریور راه‌اندازی و ظرفیت‌سازی پالایشگاه برای برداشت روزانه ۴۳ میلیون مترمکعب گاز ترش غنی تا پایان آبان امسال انجام می‌شود.
به گزارش روابط عمومی شرکت نفت و گاز پارس وی با تاکید بر اینکه فاز ۱۹ پیشروترین طرح در مجموعه طرح‌های جدید پارس جنوبی است، اضافه کرد: تاکنون با حمایت وزارت نفت، شرکت ملی نفت ایران، راهبری شرکت نفت و گاز پارس و تلاش پیمانکاران، اقدامات و سنگ بناهای عمده‌ای در این فاز پیگیری و اجرا شده است. مسعودی با اشاره به تکمیل تمام خطوط لوله دریایی انتقال منابع گازی به پالایشگاه این فاز افزود: هم‌اکنون گاز سکوهای (اس‌پی‌دی) ۲ و ۱۹C پس از شیرین‌سازی در ردیف‌های چهارم و اول، به شبکه سراسری تزریق می‌شود. وی گفت: این درحالی است که تمامی واحدهای پایین‌دستی و بالادستی پالایشگاه تکمیل شده و از آمادگی انتقال بیش از ۲۸ میلیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری در روز برخوردار است. مجری طرح توسعه فاز ۱۹ پارس جنوبی بیان کرد: چهارمین محموله میعانات گازی این فاز در هفته گذشته بارگیری شد و درمجموع تاکنون یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در این فاز برداشت و حدود یک میلیون و ۳۰۰هزار بشکه آن بارگیری و از سوی شرکت ملی نفت ایران روانه بازارهای هدف شده است.
راهی برای تامین انرژی اروپا
طرح‌های بسیاری در دستور کار شرکت ملی گاز و نفت قرار گرفته که طرح تغییر الگوی مصرف ازجمله آنها است و اهمیت این موضوع تا جایی است که بیژن زنگنه در پنجاهمین سالگرد تاسیس شرکت ملی گاز، ۱درصد صرفه‌جویی در مصرف گاز را معادل راه‌اندازی ۴ فاز پارس جنوبی اعلام می‌کند، اما تغییر الگوی مصرف نیز همانند سایر تغییرات نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی است که درحال‌حاضر مهیا نیست. بنابراین و با توجه به شکایت ترکیه مبنی بر اینکه ایران نتوانسته گاز مورد نیاز این کشور را تامین کند، ایران سعی دارد با حل و فصل این بحران میزان صادرات خود به این کشور را افزایش دهد. در توضیح این مطلب، عراقی در رابطه با میزان صادرات و بازارهای هدف ایران می‌گوید: مهم‌ترین کشوری که ایران به شکل قابل‌ملاحظه‌ای به آن گاز صادر می‌کند، ترکیه است که سهم صادرات ایران به کشور ترکیه ۱۰میلیارد مترمکعب در سال است که در سال ۱۴۰۴میلادی این میزان به ۲۰۰میلیارد مترمکعب خواهد رسید.
خط لوله زیردریایی عمان که از سال ۲۰۱۳میلادی در دستورکار قرار گرفته با بهره‌گیری از فاینانس چینی‌ها و کره‌ای‌ها تا دوسال آینده بهره‌برداری می‌شود این در حالی است که لوله‌گذاری این خط لوله از عمق ۳۰۰متری به عمق ۱۰۰۰متری منتقل شده تا این خط لوله از مرزهای آبی امارات عبور نکند که بی‌شک هزینه مضاعفی دربر دارد. قرارداد ۲۵ ساله انتقال گاز ایران به عمان از طریق خط لوله در سال ۲۰۱۳ میلادی امضا شده و ارزش این قرارداد ۶۰ میلیارد دلار است که البته از میزان گاز مورد توافق انتقالی به این کشور اطلاع چندانی در دست نیست. با این همه ایران طرح‌های توسعه بسیاری در دست اقدام دارد؛ انتقال گاز ایران به عراق ازطریق دو خط لوله ابتدا به بغداد و در پایان امسال به بصره که ۲۵میلیون مترمکعب گاز به این کشور منتقل خواهد کرد. همچنین طرح خط لوله (آی‌پی) که بعد از گذشت ۱۵سال هنوز وضعیت مشخصی ندارد از طرف دیگر مناقشات ایران و ترکیه هنوز تمام نشده اما خبرها حاکی از این است که طرف‌های ترک درصدند میزان گاز دریافتی خود از ایران را افزایش دهند.
فرصت بزرگ اقتصادی
حمیدرضا صالحی، نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با شانا با اشاره به اینکه گاز ایران یک فرصت بزرگ اقتصادی و سیاسی است، گفت: نباید در صادرات گاز تنها به ترکیه اکتفا کنیم، ۱۵ کشور در همسایگی ما وجود دارد که می‌توانیم مراودات گازی خوبی با آنها برقرار کنیم، کشورهایی مانند عراق، ترکیه، عمان و امارات متحده عربی، ارمنستان و گرجستان متقاضیان گاز ایران هستند و افزون‌بر گاز فرصت صادرات به این کشورها در زمینه برق و دیگر انرژی‌ها نیز فراهم است. وی افزود: تجربه نشان داده که صادرات گاز می‌تواند افزون بر منافع اقتصادی در دیپلماسی ایران نیز اثرگذار باشد، هم‌اکنون ۵۰درصد از ظرفیت تولید گاز ایران خالی است و ۱۰میلیارد مترمکعب گاز به ترکیه صادر می‌کنیم، آنکارا قصد دارد در قراردادهای جدید، گاز ایران را در حجم بیشتر و با قیمت ارزان‌تر خریداری کند، اما نقطه قیمت کنونی برای ایران مناسب است و وزارت نفت بر سر قراردادهای پیشین با ترکیه پافشاری کرده است. صالحی تصریح کرد: ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب این فرصت را دارد که به هاب انرژی منطقه بدل شود، همچنین ایران این قابلیت را دارد که بازیگر اصلی گاز در منطقه باشد و در این مسیر نباید به روش‌های سنتی اکتفا کرد زیرا ایران در مسیر اتصال شرق به غرب دنیا قرار گرفته و استفاده از این فرصت افزون بر منافع مادی منافع سیاسی برای ما به همراه خواهد داشت.
افزایش قدرت استراتژیک
اما اهمیت این موضوع از زمانی افزایش می‌یابد که شکاف موجود در روابط روسیه و اروپا، ایران را تبدیل به گزینه مناسبی برای تامین گاز قاره سبز کرده است. از آنجایی که ایران سال‌هاست برای افزایش قدرت استراتژیک به دنبال راهی برای رساندن گاز خود به اروپاست، به نظر می‌رسد خط لوله ترکیه و در کنار آن خط ناتاپ و تاپ که در سال ۲۰۱۸ میلادی افتتاح خواهد شد گزینه‌های خوبی برای دستیابی ایران به بازارهای اروپا هستند.
به گفته ولی کوزه‌گر کالجی تحلیلگر مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با صمت حضور ایران به‌عنوان یک تامین‌کننده مقتدر نیازمند افزایش تولید است و ایران باید در زمان باقیمانده تا ۲۰۱۸ میلادی به فکر افزایش تولیدی باشد که بتواند همه مشتریان خود را تامین کند تا به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی تامین گاز اروپا از طریق ناتاپ و تاپ مطرح شود.
افزایش تعداد کشورهایی که قرار است از طریق ایران به آنها گازرسانی شود این شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند که ایران به چه میزان افزایش تولید باید داشته باشد تا بتواند از عهده تامین این کشورها برآید؟ و آیا میادین گازی ایران ظرفیت تولید این حجم عظیم گاز، را دارد؟ گذر زمان به این سؤالات پاسخ خواهد داد.
منبع: صمت
95102
