بحث اتاق بازرگانی به علت اهمیتی که در اقتصاد دارد باعث ورود سایر نهادها به موضوع انتخابات گشته است. در حال حاضر بحث هایی مبنی بر انتخاب رئیس از میان چهره هایی که پیش از این سابقه حضور در دولت را داشته اند مطرح است. این موضوع مورد بحث برخی از علمای دینی در روزهای اخیر قرار گرفته است. به همین بهانه فرصتی شد تا پای صحبت های حجت الاسلام و المسلمین عبدالعلی گواهی نماینده ولی فقیه در سپاه تهران بزرگ بنشینیم. وی به عنوان عضو هیات موسس انجمن روحانیان کارآفرین کشور پیش از این نیز با اتاق بازرگانی در ارتباط بوده است و معتقد است که ورود دولتی های سابق به بحث ریاست اتاق بازرگانی مشکلات زیادی برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد.
*در حال حاضر صحبت از کاندیدا شدن چند نفر برای ریاست اتاق بازرگانی مطرح است و در کمتر از 2 هفته دیگر این انتخابات برگزار می شود. بعضی از کاندیداها سابقه مدیریت در بخش های دولتی مانند معاونت وزیر را داشته اند. از نظر شما آیا حضور دولتی ها و دولتی های سابق در بحث مدیریت اتاق بازرگانی صحیح است؟
در یک جمله باید بگویم که اصل کار، کار مناسبی نیست و مدیرانی که امروز دولتی هستند و یا حتی سابقه دولتی پیش از این داشته اند نباید در راس کارهای تشکل های بخش خصوصی به ویژه اتاق بازرگانی قرار گیرند. دلیل این موضوع هم بسیار روشن است و برای تشریح آن باید به وضعیت اتاق بازرگانی و نقش آن در اقتصاد پرداخت. اتاق بازرگانی در حقیقت یک بخش رابط میان مردمی که فعالیت اقتصادی می کنند و دولت است. در حقیقت وقتی می گوییم بخش خصوصی منظور همان مردم عادی است که یک فعالیت اقتصادی مشخص دارند. این بخش خصوصی نیاز به زعامت فکری و ساماندهی دارد که توسط تشکل های بخش خصوصی صورت می گیرد و اتاق بازرگانی بخش مهمی از این مسئولیت را عهده دار است. از سوی دیگر نقش دومی در اتاق بازرگانی مطرح است و آن این است که مباحث دولت و نظر دولتی ها را به بخش خصوصی منتقل کند. همچنین در طرف دیگر اگر بخش خصوصی مطلبی دارد باید با صدایی واحد به دولت ارائه شود و این کار نیز باز از وظایف فعالان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی است. در حقیقت اتاق بازرگانی باید تعادل و تعامل میان بازار و دولت را ایجاد کند. حال با این تعریف به سوال شما باز گردیم. شما می گویید یک نفر با سابقه دولتی هرچند که امروز دیگر در دولت نیست می خواهد برای ریاست کاندیدا شود. این موضوع در واقع به معنی ورود همان بخش دولتی در سوی مقابل است و ورود چنین افرادی طبیعتا تبعاتی ایجاد خواهد کرد.
*منظور شما از تبعات چیست و چه مشکلاتی ایجاد می شود؟
بالاخره وقتی می گوییم بخش خصوصی و خصوصی سازی حرف بسیار پرمحتوایی است. منظور از خصوصی سازی افزایش نقش بخش خصوصی بود اما وقتی این بخش خصوصی تأثیر گذار نباشد طبیعتا همان نظرات دولت اجرایی خواهد شد. وقتی یک نفر با دیدگاه و سابقه دولتی ریاست بخش خصوصی را داشته باشد طبیعتا اثرگذار این بخش کاهش پیدا می کند. بحث من این است، وقتی می گوییم خصوصی سازی یعنی قبول کرده ایم که تفکر بخش خصوصی می تواند راه برون رفت از مشکلات فعلی باشد. ابزارهایی مانند اتاق بازرگانی نیز قرار است به کمک بخش خصوصی بیاید تا این تفکر اثرگذار باشد. طبیعتا وقتی ریاست اتاق بازرگانی در اختیار یک فعال بخش خصوصی باشد قدرت بخش خصوصی بیشتر می شود و از این ابزار به نحو بهتری استفاده خواهد شد اما وقتی یک دولتی سابق با تفکرات دولتی در راس امور باشد اثرگذاری کم می شود و دولت می تواند به بخش خصوصی امر و نهی کند. از طرف دیگر بحث وجاهت نیز مطرح است و یک رییس دولتی یا دولتی سابق از وجاهت بخش خصوصی می کند.
*بعضی این بحث را مطرح می کنند که دولتی ها حق دارند پس از تجربه در بخش دولت از سمت خود کنار رفته و کسب و کاری در بخش خصوصی ایجاد کنند به همین دلیل به دلیل علی رغم سابقه دولتی مانند معاونت وزیر و مدیرکلی هنوز بخش خصوصی محسوب می شوند پس می توانند رئیس پارلمان بخش خصوصی نیز باشند.
این که کسی که در سمت های حساس دولتی کار کرده است و حالا کسب و کار خصوصی تشکیل داده است خود محل بحث است. کسی که در سمت های حساس دولتی بوده است به خوبی به وضیت آینده کشور اشراف دارد و دارای رانت اطلاعاتی است و می تواند چنین کاری واسطه رانت در اقتصاد شود. چنین شرایطی می تواند منجر به مفسده هایی شود. انشاالله که همه دوستان سالم هستند و ما شاهد فساد از سوی آنها نیستیم اما باید جلوی ایجاد شرایط فساد ایستاد. حضور این افراد به عنوان روسای بخش خصوصی خود ایجاد فساد می تواند بکند. عقل و منطق می گوید باید کسانی در راس ریاست اتاق بازرگانی و تشکل های بخش خصوصی باشند که از متن بازار و بازارگانان آمده اند و تفکرات بخش خصوصی دارند. اطلاعات دولتی و تجربیات این افراد ارزشمند است اما در این مکان ما نیاز به افرادی با اطلاعات بخش خصوصی داریم. دولتی ها و دولتی های سابق این بخش را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند. آنها در دولت هستند یا بوده اند پس از بسیاری از مسائل خبر دارند ولی بگذارند یک مکان توسط بخش خصوصی اداره شود و در آن دخالت نکنند.
