هفته گذشته دومین حکم غلامحسین شافعی ثبت شد تا شاهد بازگشت احمد پورفلاح این بار در کسوت مشاور عالی به اتاق بازرگانی ایران باشیم. پورفلاح بیش از 20 سال در هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و ایران حضوری فعال داشت و در دوره قبل علی رغم تمام اصرارها حاضر به ثبت نام در انتخابات نشد. با این وجود بعد از گذشت یک سال و نیم و حضور مجدد شافعی بر صندلی ریاست پس از انتخاب دبیرکل اولین حکم به نام پورفلاح خورد. وی که در این یک سال برنده نشان شوالیه و جایزه لئوناردو(جایزه سال اقتصاد ایتالیا) از سوی نخست وزیر ایتالیا شد بیشتر وقت خود را به رسیدگی به کارهای محک، شرکت سکو و اتاق بازرگانی ایران و ایتالیا می پرداخت اما به نظر می رسد قرار است شاهد حضور مجدد وی در عرصه های تصمیم گیری اتاق بازرگانی باشیم.
*آقای پورفلاح، چه اتفاقی باعث شد شما به عنوان مشاور عالی اتاق برگزیده شوید و تصمیم به بازگشت به اتاق بازرگانی بگیرید؟
من آقای شافعی را به دلایل مختلفی دوست دارم و بین ما روابط دوستانه ای همیشه برقرار بود. اول این که هر دوی ما از انجمن مدیران صنایع هستیم و در این شبکه سال ها است که همکاری داریم. البته من همه کسانی را که صادقانه کار می کنند را دوست دارم. در جریان انتخابات رئیس جدید اتاق بازرگانی هر دو طرف انتخابات با من صحبت کردند و خواستند که در صورت پیروزی به آنها کمک کنم. من هم به هر دو گروه گفته بودم که در حد بضاعت و در قالب یک تیم کارشناسی می توانم در کنار شما باشم. هنوز هم اعتقاد من این است که کار باید به صورت کار تیمی انجام شود و حکم مشاور عالی در همین راستا بود. با این وجود هنوز درباره جزئیات کار صحبت نشده است. از نظر من قرار است یک تیم مشاوره ای روی شاخه های مختلف اقتصاد کلان نظر دهد و مسائل را تجزیه و تحلیل کند. حالا که آقای شافعی این حکم را صادر کرده است در اولین جلسه باید ایشان نظرات و انتظارات خود و ظرفیت های تخصیصی به این حلقه مشورتی را مشخص کند و بعد من برنامه های خود را خواهم گفت. برخلاف چیزی که در سوال مطرح کردید قصد من بازگشت به اتاق بازرگانی نیست و واقعا وقت برای این کار ندارم. از نظر من هسته مشورتی و شورای مشاوران قرار نیست در مسائل جزئی وارد شود. ما رئیسی داریم که توانمند است اما در مسائلی که رئیس صلاح بداند ورود خواهیم کرد.
*با این حساب آیا شما قرار است کار اجرایی بکنید؟
خیر، مشاور تعریف مشخصی دارد. کسی که طرف مشورت قرار می گیرد جزو بدنه اجرایی نیست. این اتفاق در گذشته افتاده است اما من در نظر دارم در شورای مشاوران تنها به مشورت دادن و تبین راه بپردازد و همچنین مسائل مشخصی که به من یا کمیته مشورتی ارجاع داده می شود ورود کند. اجرا و ضمانت اجرایی این مشورت ها با رئیس و هیأت رئیسه است. اگر مشاورین بخواهند در کار اجرایی وارد شوند تداخل در اجرای کارها پیش خواهد آمد و من چنین روشی را قبول ندارم.
*عنوان شما مشاور عالی نوشته شده است. این عنوانی است که در دوران محسن جلال پور ایجاد شد. تفاوت مشاور و مشاور عالی در چیست؟ به ویژه آن که هنوز مشاورینی از دوران نهاوندیان در اتاق حضور دارند؟
از نظر من این طور در ذهن آقای شافعی این موضوع جا افتاده است که مسئولیت هسته مشاورین بر عهده مشاور عالی است. حجم کار در شورای مشاورین به حدی بالا است که بازنگری اساسی باید در روال اتاق صورت پذیرد و گروه مشاورینی برای این کار باید ایجاد شود. در عین ال این شورا این انتظار را دارد که دیدگاه های مشاورین اجرایی شود. اگر آنها پیشنهاد بدهند و اجرایی نشود این حس ایجاد خواهد شد که کارایی ندارند. برنامه هسته مشاورین این است که افراد کارا که روی مسائل مختلف شناخت دارند را دور هم جمع کنند. جمع بندی مباحث آنها باید در اختیار رئیس قار گیرد. همچنین طبیعتا مواردی را راسا رئیس تشخیص می دهد که در اختیار این شورای مشاورین قرار گیرد و آنها خود یا به وسیله کمیته هایی روی آن تصممی گیری کنند. هدف اصلی این است که از افراد واجد شرایط کمک گرفته شود و کارها به روالی پیش برود که جامعه چشم انتظار آن است.
*بیایید نگاهی به وضعیت موجود اتاق در دوره هشتم بیاندازیم. اتاق در دوره هشتم به کدام مسیر حرکت کرد و در ادامه باید به چه مسیری برود؟ آیا مسئله ای در این میان مغفول واقع شده است؟
حقیقت این است که من در این دوره کاندیدا نشدم و اطلاعات کاملی از این دوره ندارم. اطلاعات من بر اساس نظر دیگران است و قضاوت خیلی منطقی نمی توان درباره شرایط امروز اتاق بازرگانی بکنم. عده ای می گویند اتاق در جهت اهداف نبوده است و بعضی برعکس آن می گویند بر اساس شرایط و اوضاع وضعیت چندان بد نیست. من فقط می دانم که جلال پور مدیر توانمندی بود و از خواب و خوراک و خانواده خود برای اتاق هزینه کرد. اما چیزی که از بیرون قابل مشاهده است این است که اتاق بیش از حد بزرگ شده و چابکی گذشته را از دست داده است. سنگینی بیش از حد اتاق کم کم به یک معضل بدل گشته است. روی سازمان و سیستم ارتباطی این اتاق باید بازنگری جدی صورت گیرد. من نمی دانم به کار گیری افراد که اتفاقا در چند سال گذشته بسیار زیاد بوده است بر اساس شایسته سالاری صورت گرفته یا خیر. از نظر من باید یک کمیته انتخاب داشته باشیم که بر اساس ویژگی افراد آنها را انتخاب کند تا با حداقل هزینه بشود اتاق را کارا کرد. هیچ سازمانی نمی تواند در نقطه مطلوب باشد و به همین دلیل با وجود آن که اطلاعات من به روز نیست می گویم می شود وضعیت اتاق را بهتر کرد. اگر بگوییم اتاق با راندمان 100 درصد کار می کند غلط است ولی هنوز نیازمند آمار و اطلاعات هستیم و باید کارنامه اتاق بر اساس واضعیت ها دیده شود. کمیته مشاورین نیز برای دادن مشورت نیاز به این اطلاعات دارد. اول باید سیستم اتاق و نحوه ارتباط با افراد مرتبط اعم از اعضا و بدنه دولت مشخص و برای بهبود آن برنامه ریزی شود. اما باز هم تأکید می کنم شورای مشاورین مطلقا نباید خود را درگیر مسائل جزئی و داخلی مانند مسائلی پرسنلی کند.
*در انتخابات اخیر یک خط کشی توسط مفسرین توضیح داده می شد که بر اساس آن تمامی گروه ها پشت شافعی جمع شدند و ائتلاف فردا در طرف دیگر بود. آیا این خط کشی را قبول دارید؟
برخلاف دوره های قبل این دوره خطوط خیلی واضح و قطعی نبود و فضا جا به جا شد. قبلا به این شکل بود که شهرستان ها به صورت مطلق یک طرف خط بودند و تشکل ها و تهران نیز مطلقا در طرف دیگر. در این انتخابات بعضی از شهرستان ها به طرف غیرشهرستانی تمایل داشتند و در مقابل بعضی از تشکل ها به کاندیدای شهرستانی رای دادند. حتی در تهران نیز همه مطلقا به یک نفر رای ندادند. این نشانه خوبی است، این موضوع را من نشانه پختگی اتاق می دانم. اتاق به این بلوغ رسیده است که من می توانم از کاندیدایی حمایت کنم که گروهم مخالف آن است. این بار خط کشی به شکلی که می گویید نبود و سبد رای ها یک دست نشد. گاهی دو دوست قدیمی متمایل به دو فرد رقیب می شوند. بسیاری از دوستان ما این بحث را داشتند که 2 کاندیدا تفاوت جدی با هم ندارند و به همین دلیل نتیجه چندان متفاوت نیست بلکه باید کاری کنیم که اتاق از همگرایی نیافتد و رئیس با رای حداکثری انتخاب شود. از نظر من وقتی به کارنامه دو کاندیدا نگاه می شود علی رغم تمام تفاوت ها مانند سوابق دولتی و خصوصی و غیره اما وزن دو کاندیدا تقریبا برابر بود و فاصله بین آنها بسیار کم بود. اتفاقا همین فاصله کم در رای ها هم دیده شد و فاصله کمی بین آرای دو کاندیدا بود. از نظر من هر دو نفر واجد شرایط رئیس شدن بودند. اتفاق مهمی که رخ داد این بود که این انتخابات باعث نشد که اوپوزوسیون در اتاق شکل گیرد و بعد از انتخابات هر دو طرف به خوبی با یکدیگر کار می کنند.
*شما نایب رئیس مجمع فعالان توسعه هستید، مجمع فعالان توسعه در انتخاب آقای شافعی چقدر اثرگذار بود؟
در این دوره مجمع فعالان توسعه صندلی زیادی در هیأت نمایندگان نداشت ولی به دلیل قدمت حضورشان و ارتباط خوبی که با افراد، دولت، مجلس و تشکل ها داشتند اثر زیادی داشتند. برآوردهای اولیه این نتیجه را دور از دسترس توصیف می کرد اما دیدگاه مجمع فعالان توسعه این بود که اتاق تهران با حضور خوانساری به خوبی اداره می شود و نباید تغییری در تهران رخ دهد. در حقیقت اتاق تهران اتاقی بسیار مهم و پراهمیت است و به همین دلیل نباید یک نفر بر هر دو اتاق مدیریت می کرد. اگر شافعی رئیس اتاق تهران بود شاید نظر مجمع کاملا برعکس می شد و از خوانساری حمایت می کردیم. مسئله اصلی برای ما این بود که اتاق تهران مهم اس پس نباید یک نفر بر هر دو اتاق تهران و ایران ریاست کند. با این وجود دو خطی انتخابات کمتر از همیشه پررنگ بود و در جواب شما باید بگویم که مجمع فعالان نقش بسیار پررنگی داشت.
