
بهار- بالاخره بعد از کشوقوسهای فراوان در آخرین هفته از عمر دولت دهم، افزایش مزد کارگری بهتصویب شورایعالی کار رسید تا حداقل مزد مرز 500هزار تومانی را پشت سر بگذارد. افزایشی که شاید در نگاه اول با گرانیهایی که بر بازار موادغذایی و مسکن سایه انداخته است، تاثیر خود بر زندگی کارگران را نشان ندهد، اما بهگفته فعالان کارگری این افزایش هرچند هم ناچیز باشد، باز هم میتواند چالهای کوچک از زندگی حداقلی کارگری را پرکند.
براساس تصمیم اسفند 91 شورایعالی مزد، حداقل دستمزد کارگران با افزایش 25درصدی از 387هزارتومان به 489هزار و 700تومان؛ رسید افزایشی که حتی نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی را که بیش از 30درصد بود نیز پوشش نمیداد و همین امر به اعتراض کارگران و ارائه شکایتی به دیوان عدالت اداری منجر شد؛ شکایتی که درنهایت به افزایش 25هزار تومانی حق مسکن و بن کارگری ختم شد و حقوق کارگران را که تا پیش از این به 500هزار تومان نمیرسید به بالای 500هزار تومان آورد.
براساس تصمیم جدید، حداقل دستمزد در سالجاری از 25درصد به 28درصد افزایش یافت و با حقوق مردادماه قابل اجراست. این در شرایطی است که این افزایش دوباره باز هم تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی را پوشش نمیدهد و 3/5 درصد از تورم سال 91 کمتر است؛ حال آنکه روند تورم رو به رشد بوده و تورم خردادماه 36درصد اعلام شده است و این نرخ شکاف عمیقی از خرجوبرج خانوار کارگری را بهنمایش میگذارد. جعفر عظیمزاده، رییس اتحادیه آزاد کارگران، درباره افزایش دستمزدی که با توجه به تورم موجود و گرانیها، نمیتواند نمود چندانی در زندگی خانوار کارگری داشته باشد، به بهار میگوید: «با توجه به اینکه ما کارگران روزمره زندگی میکنیم، این 25هزار تومان میتواند حداقل یک حلب روغن را تامین کند و حتی میتواند چالهای ریز از زندگی ما را پرکند. زندگی کارگران آنقدر حداقلی است که این افزایش ناچیز میتواند در آن احساس شود.»
در این میان، بهگزارش مهر، با وجود اعلام افزایش 28درصدی حداقل مزد امسال مشمولان قانون کار، مقامات کارگری میگویند این افزایشها بهصورت متوسط 15درصد است. با افزایش جدید 25هزارتومانی، مجموع دریافتی هر کارگر مجرد در سالجاری 559700تومان، هر کارگر متاهل دارای یک فرزند 608669تومان و دستمزد هر کارگر با دو فرزند 657638تومان است.
حال آنکه علی دهقانکیا، عضو هیاتمدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، در این مورد به بهار میگوید: «میتوان با اضافهکردن رقم 25هزار تومان به دریافتی 489هزار و 700 تومانی حداقل دستمزد را برای مجردها حساب کرد و با توجه به حق عائلهمندی برای متاهلان، حداقل دستمزد برای این گروه افزایش بیشتری یافته است.» براساس گزارش مهر، با تکمیلشدن بسته مزد 92 و روشنشدن تکلیف افزایش حق مسکن و حق بن نقدی (خواربار) هر کارگر مجرد در سالجاری باید ماهانه حداقل 559هزار و 700تومان بدون محاسبه اضافهکاری احتمالی، بهرهوری و پاداش و دیگر موارد دریافت کند که اگر حق بیمه و دیگر کسورات قانونی از آن کسر شود، قاعدتا مبلغ دریافتی کاهش خواهد یافت.
حداقل دستمزد کارگران مجرد و متاهل
همچنین با افزایش 25هزارتومانی میزان دریافتی مشمولان قانون کار هر فرد متاهل صاحب یک تا دو فرزند در سالجاری از پایان مرداد باید حداقل ماهانه 608هزار و 669 تومان دریافت کند و چنانچه دارای دو فرزند باشد این رقم تا 657هزار و 638 تومان افزایش مییابد. با این حال کسورات یادشده درباره شاغلان مجرد درباره افراد متاهل نیز وجود دارد. در صورتی که کارفرمایی بخواهد سنوات هر نیروی شاغل خود را به صورت ماهانه به همراه حقوق به وی پرداخت کند، به مجموع دریافتی افراد مبلغ 9هزارتومان نیز افزوده خواهد شد. در بخش مربوط به حداقل مزد روزانه نیز طبق قانون، افراد نباید برای هر روز کار مبلغی کمتر از 16هزار و 323 تومان دریافت کنند.
همچنین دهقانکیا با اشاره به این موضوع که متوسط افزایش دستمزد در سالجاری 15درصد است به مهر گفت: در مواردی تخلفاتی نیز از عدم اجرای مصوبات دستمزدی توسط بنگاهها منتشر میشود که آن هم معمولا درباره بنگاههای خرد اتفاق میافتد. عضو هیاتمدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران اظهار داشت: در کارگاههای بزرگ نمیتوان مصوبات قانونی درباره دستمزد را اجرا نکرد، مگر اینکه در مواردی به دلیل مشکلات مالی بنگاهها دچار مشکل شوند و در پرداختها تاخیر ایجاد شود.
دهقانکیا ادامه داد: با این حال اگر افراد شاغل در واحدهای خرد و بزرگ نتوانند حق و حقوق قانونی خود را دریافت کنند قانون میگوید میتوانند شکایت و از این طریق حقوق خود را دنبال کنند. این مقام مسئول کارگری تاکید کرد: البته کارفرمایان حرفهای میدانند که اگر نخواهند پرداختها را به صورت ماهانه به صورت کامل انجام دهند پس از شکایت مجبور میشوند آن را به صورت یکجا بپردازند.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه از مشکلات فعلی بازار کار عدم انعقاد قراردادهای مطمئن و قابل اعتناست زیرا قراردادهای کاری زیر یکماه نیز رواج پیدا کرده است. در مواردی افراد حتی قراردادهای نصف روز برای بعضی مشاغل منعقد میکنند ولی در کارگاههایی که فعالیت آنها جنبه مستمر داشته باشد، نمیتوان چنین مواردی را دنبال کرد. به گفته دهقانکیا، اگر کارگاهها امکان پرداخت حقوق مطابق قانون کار را ندارند میتوانند کارها را به پیمانکار واگذار کنند. یک مشکل دیگر بازار کار این است که هماکنون کارگاهها و بنگاههای بزرگ نیز با ظرفیتهای پایین در حال کار هستند و میتوان گفت تنها 30درصد کارخانهها در حال کار هستند.
عضو هیاتمدیره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران گفت: از کل کارگاهها و بنگاههای فعال در کشور 10درصد در نقطه سربهسر هزینه و درآمد قرار دارند. به صورت کلی با روندی که در سالهای گذشته در زمینه هزینههای انرژی و نوسانات ارزی به وجود آمد، نمیتوان اقتصاد را به صورت بخشنامهای اداره کرد. این مقام مسئول کارگری کشور افزود: متاسفانه یکی از موارد مطرح دیگر درباره نیروهای مشمول قانون کار، تبعیضی است که در این بخش بین کارگران و کارمندان اعمال میشود و کارگران از بسیاری مزایای قانونی و امکانات کشور محروم میمانند.
با 25 هزار تومان چه چیزهایی می توان خرید؟
با 25هزار تومانی که به دستمزد کارگران اضافه شده، یک کیلو گوشت گوسفندی هم نمیتوان خرید، زیرا این روزها هر کیلو گوشت گوسفندی حداقل 35هزار تومان است. با 25هزار تومانی که به دستمزد کارگران اضافه شده، میتوان تنها سه کیلو و 500 گرم برنج ایرانی خرید که این روزها کیلویی هفتهزار تومان به فروش میرسد.
با 25هزار تومانی که به دستمزد کارگران اضافه شده، میتوان چهار کیلو مرغ خرید که در ایام ماه رمضان کیلویی ششهزار تومان به فروش میرود. با 25هزار تومانی که به دستمزد کارگران اضافه شده، تنها میتوان چند نوع میوه تابستانه آن هم از هریک یک کیلو از میادین میوه و ترهبار خرید؛ یک کیلو گیلاس، یک کیلو هلو، یک کیلو آلو و درنهایت یک کیلو شلیل. با 25هزار تومانی که به دستمزد کارگران اضافه شده و 10هزار تومان آن حق مسکن است، یک متر واحد مسکونی هم نمیتوان اجاره کرد زیرا این روزها در بسیاری از نقاط پایتخت، رهن هر متر واحد مسکونی به یکمیلیون تومان رسیده است.