خبرگزاری مهر- نرخ رشد منفی اقتصادی، عدم انجام سرمایه گذاری های موثر و جذب ناچیز سرمایه های خارجی در سال های اخیر، اجرای فازاول هدفمندی یارانه ها و افزایش یکباره قیمت انرژی، وجود مشکلات تامین نقدینگی در بنگاه ها به ویژه واحدهای خُرد و ناتوانی دولت در کمک به این بخش؛ از دلایل عمده رکود در بازار کار طی 9 سال گذشته عنوان می شود. تنها در فاصله سال 92 تا بهار امسال از تعداد شاغلان کشور 200 هزارنفر کاسته شده و بر تعداد افراد دارای اشتغال ناقص نیز 100 هزارنفر زیاد شدند.
طبق تعریف مرکز آمار ایران افراد دارای اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی است که در هفته مرجع حاضر در سر کار یا غایب موقت از محل کار بوده، به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و ... کمتر از 44 ساعت در هفته کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بوده اند.
بر اساس این تعریف، در پایان سال 92 از مجموع 23 میلیون و 834 هزار و 551 نفر جمعیت فعال کشور، 2 میلیون و 488 هزار و 372 نفر بیکار مطلق و یک میلیون و 900 هزارنفر نیز دارای اشتغال ناقص بوده اند. بنابراین تا پایان سال گذشته، تعداد افراد دارای مسائل کاری جدی در کشور طبق آمارهای رسمی، 4 میلیون و 388 هزارنفر بوده است.
طبق تعریفی که از اشتغال ناقص وجود دارد، افراد دارای اشتغال ناقص کسانی هستند که درآمد آنها کفاف هزینه های زندگی را نمی دهد و آنها به دنبال انجام کار بیشتر به منظور دریافت حقوق بالاتر در مشاغل خود هستند.
این مسئله در دستکم یک دهه اخیر به پدیده دوشغله شدن و چندشغله بودن افراد دامن زده و باعث شده تا افرادی که توان تامین هزینه های زندگی خود از طریق درآمد شغل اول را ندارند، بعضا به انجام مشاغل دیگر و حتی فعالیت در بازارهای سوداگری و غیررسمی رو بیاورند.
بررسی گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت بازار کار در بهار امسال نشان می دهد، استان گلستان با 20.8 درصد بالاترین سهم اشتغال ناقص جمعیت 10 ساله و بیشتر را به خود اختصاص داده است. این رقم در استان یزد با 2 درصد، کمتر از سایر استان های کشور بوده است.
آمارهای 9 سال اخیر بازار کار ایران نیز نشان می دهد که تعداد افراد دارای اشتغال ناقص کشور از یک میلیون و 500 هزارنفر در سال 84 به یک میلیون و 900 هزارنفر در پایان سال گذشته افزایش یافته است.
در عین حال، تعداد کل شاغلان کشور نیز از 20 میلیون و 600 هزارنفر سال 84 به 21 میلیون و 300 هزارنفر در سال 92 رسید که نشان دهنده شاغل شدن تنها 700 هزارنفر در طول 9 سال است. آمارهای رسمی در حالی این میزان اشتغال را نشان می دهد که معاون وزیر کار می گوید اگر بخواهیم از سد بیکاری تا سال 1400 رد شویم، باید سالیانه یک میلیون شغل در کشور ایجاد شود.
بنابراین در فاصله سال های 84 تا 92 باید 9 میلیون فرصت شغلی در کشور ایجاد می شد که متاسفانه منفی شدن رشد اقتصادی کشور و رکود شدید در جذب سرمایه ها و سرمایه گذاری خارجی در دوره مورد بررسی باعث ایجاد وضعیت بحرانی در بنگاه ها، افت شدید ظرفیت تولید در بسیاری از واحدها و در نتیجه کاهش سطح اشتغال زایی و به نوعی توقف ایجاد فرصت های شغلی در کشور شد.
مقامات دولت تدبیر و امید عنوان می کنند با متوقف شدن نرخ رشد منفی اقتصادی و مشخص شدن روزنه های امید در بهبود شرایط اقتصادی کشور و همچنین اجرایی کردن بسته خروج از رکود؛ وضعیت بازار کار کشور نیز بهبود یابد.
در فصل بهار امسال، علاوه بر اینکه بر تعداد افراد دارای اشتغال ناقص کشور افزوده شد؛ اندکی نیز تعداد کل بیکاران مطلق بالا رفت و در مجموع 100 هزارنفر نیز به تعداد افراد دارای اشتغال ناقص در فصل بهار امسال نسبت به سال 92 افزوده شده است.
مجموع جمعیت فعال کشور در فصل بهار امسال 23 میلیون و 637 هزار و 309 نفر بوده که از این تعداد 2 میلیون و 530 هزار و 64 نفر بیکار مطلق و 2 میلیون نفر نیز دارای اشتغال ناقص بوده اند. بنابراین تعداد افراد شاغل کشور در بهار سال جاری 21 میلیون و 100 هزارنفر بوده که نسبت به سال 92 تعداد 200 هزارنفر کاهش نشان می دهد
جدول وضعیت اشتغال ناقص در ایران از 84 تا 92
| سال |
تعداد کل شاغلان (میلیون‌نفر) |
سهم اشتغال ناقص (درصد) |
تعدادشاغلان‌ناقص
(میلیون‌نفر) |
| 1384 |
20.6 |
7.4 |
1.5 |
| 1385 |
20.8 |
7 |
1.4 |
| 1386 |
21.1 |
6.4 |
1.3 |
| 1387 |
20.5 |
7.9 |
1.6 |
| 1388 |
21 |
9.5 |
1.9 |
| 1389 |
20.6 |
10.2 |
2.1 |
| 1390 |
20.5 |
9 |
1.8 |
| 1391 |
21.1 |
9.8 |
2 |
| 1392 |
21.3 |
8.9 |
1.9 |
| بهار 93 |
21.1 |
9.5 |
2 |
